Η θέση της Δύναμης Δημιουργίας για τον προϋπολογισμό του έτους 2022, όπως αποτυπώθηκε κατά την τοποθέτηση του επικεφαλής αυτής, Βασίλης Βρούτση κατά τη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου της 22ας Δεκεμβρίου 2021:

Ο προϋπολογισμός είναι η κορυφαία πολιτική δήλωση της Δημοτικής Αρχής. Αποτελεί τον καθρέφτη των πολιτικών της επιλογών, και των αντιλήψεων που υπηρετεί. Η εκάστοτε Δημοτική Αρχή, ο κάθε αιρετός είναι υποχρεωμένος να λειτουργεί με σεβασμό στον πολίτη -δημότη που συντηρεί τον Δήμο και περιμένει αντίστοιχες υπηρεσίες, παρεμβάσεις και υποδομές, που θα αναβαθμίσουν την ποιότητα της ζωής του σε όποιο σημείο των νησιών μας κι αν ζει ή/και εργάζεται.

Η τοποθέτηση μας επί του προϋπολογισμού, όπως πάντα άλλωστε, δεν αφορά το τεχνικό κομμάτι, αλλά το πολιτικό. Άλλωστε μέσα από τα εκατοντάδες ποσά και άλλους τόσους κωδικούς, προκύπτουν και οι πολιτικές επιλογές ή και η παντελής έλλειψη τέτοιων.

Η πρώτη σας πολιτική δήλωση για το πως αντιμετωπίζετε τον προϋπολογισμό, γίνεται με τον τρόπο που τον εισάγετε για συζήτηση. Όπως κάθε χρόνο σχεδόν, έτσι και φέτος, ο προϋπολογισμός εισάγεται μεν τύποις σε ειδική συνεδρίαση, αλλά αμέσως μετά από τακτική συνεδρίαση. Στην ουσία η συζήτηση του προϋπολογισμού γίνεται μαζί με τόσα άλλα θέματα, καταστρατηγώντας την ουσία της διάταξης, που αναγνωρίζει στη συνεδρίαση έγκρισης του προϋπολογισμού την σημαντικότερη εργασία του συλλογικού μας οργάνου, που απαιτεί απόλυτη αφιέρωση σε αυτήν χωρίς περισπασμούς, τόσο για ουσιαστικούς όσο και συμβολικούς λόγους. Για εσάς η συνεδρίαση του προϋπολογισμού αποτελεί μία τυπική διαδικασία γυμνή από πολιτική και είναι προφανές ότι, αν ήταν δυνατόν να περάσει μόνο με την υπογραφή του Δημάρχου, χωρίς τη δική μας παρουσία «θα πετάγατε τη σκούφια σας».

(video από την ιστοσελίδα naxostimes.gr)

Ο προϋπολογισμός δεν είναι μια τυπική τεχνοκρατική διαδικασία, αλλά μια ουσιαστική πολιτική διαδικασία, η οποία θα έπρεπε να έχει το χαρακτήρα συμμετοχικών διεργασιών. Στο μέρος που ο προϋπολογισμός δεν αφορά τα διάφορα ανελαστικά και λειτουργικά έξοδα, θα πρέπει να διαμορφώνεται με τη συμβολή των ίδιων των πολιτών και των φορέων.

Αλλά εδώ αγνοείτε παντελώς τα τεχνικά προγράμματα των κοινοτήτων στην συντριπτική πλειονότητα των οποίων ο συνδυασμός σας έχει την πλειοψηφία. Δεν είναι τυχαίο το ότι οι πρόεδροι δεν συμμετέχουν καν στη (σημερινή) διαδικασία.

Αντί για αυτό, εσείς όπως κάθε χρόνο, αρκείστε σε μία διαβούλευση μεταξύ των μελών της σχετικής επιτροπής η οποία δεν έχει πραγματικό ρόλο καθώς την έχετε συστήσει μόνον επειδή την προβλέπει ο Νόμος και όχι επειδή πραγματικά θέλετε να ακούσετε τους πολίτες. Άλλωστε για όποιον έχει συμμετάσχει έστω και μία φορά σε συνεδρίαση της Επιτροπής Διαβούλευσης έχει διαπιστώσει, ότι όταν καταφέρνει να έχει απαρτία, πρόκειται για μία αγγαρεία χωρίς πραγματική αλληλεπίδραση μεταξύ δήμου και κοινωνίας. Και πιστέψτε με, αυτό δεν είναι ευθύνη των μελών αλλά δική σας, καθώς δεν είχατε και δεν έχετε την κουλτούρα της συλλογικότητας και της συμμετοχής, αλλά της συγκέντρωσης αρμοδιοτήτων και αν μπορούσατε να γλιτώσετε από λειτουργία των συλλογικών οργάνων, θα νιώθατε πραγματικά απελευθερωμένοι.

Ο Προϋπολογισμός που φέρνετε δεν είναι τίποτα άλλο από την επανάληψη του περσινού. Είναι αντιγραφή – επικόλληση. Αν δεν ήταν θλιβερό θα το χαρακτήριζα καταπληκτικό. Είναι ο 8ος προϋπολογισμός για τον οποίο καλούμαι να τοποθετηθώ και να υπερψηφίσω ή να καταψηφίσω, κι όμως σε ένα πολύ μεγάλο του μέρος περιλαμβάνει όλα αυτά τα χρόνια τις ίδιες μελέτες και έργα βαλτωμένα, που η πρωτοφανής αναποτελεσματικότητά σας να υλοποιήσετε ή μάλλον να ξεκινήσετε, αποδεικνύει την έλλειψη πολιτικής βούλησης και σε κάποιες φορές ικανότητας. Αυτές οι προμελέτες για τους βιολογικούς των χωριών έχουν γίνει ανέκδοτο πια.

Κύριο χαρακτηριστικό του προϋπολογισμού και της γενικότερης συμπεριφοράς σας είναι η έλλειψη οργάνωσης, σχεδίου και μεθόδου καθώς και η προχειρότητα. Βέβαια αν από την επομένη των εκλογών ξεκινά κανείς την προεκλογική του εκστρατεία, κυνηγώντας την αποδοχή των πολιτών όχι για το έργο που προσφέρει για το κοινωνικό σύνολο, αλλά με προσωπικές εξυπηρετήσεις ή με την δημιουργία προσδοκίας τέτοιων, πού χρόνος για να ασχοληθεί με το εξ ορισμού καθήκον εξυπηρέτησης του δημοσίου συμφέροντος;

Υπάρχει όμως και κάτι πολιτικά ακόμη χειρότερο από το ότι επαναλαμβάνονται τα ίδια. Κάθε χρόνο αφαιρούνται μελέτες και έργα που δεν έχουν υλοποιηθεί, λες και ως δια μαγείας εξέλιπε ο λόγος για τον οποίο τα είχατε συμπεριλάβει σε προηγούμενο έτος. Μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις πρόκειται για μείζονες υποδομές, όπως π.χ. η χωροθέτηση νέου λιμανιού, η αναβάθμιση των βιολογικών καθαρισμών σε τριτοβάθμιας επεξεργασίας, η κατασκευή κλειστού γυμναστηρίου στο Φιλώτι κ.α.

Είμαι βέβαιος ότι θα λέτε τώρα από μέσα σας ότι λέμε τα ίδια που είπαμε και πέρυσι και πρόπερσι. Δεν φταίμε εμείς. Εσείς κάνετε τα ίδια κάθε χρόνο. Και όσο και αν ανυπομονούμε να ξεμπερδεύουμε με την αγγαρεία να σας λέμε κάθε χρόνο τα ίδια, μας αναγκάζετε σε μία χρονική λούπα που μας υποχρεώνει να ζούμε τα ίδια ξανά και ξανά. Σαν τον Μπιλ Μάρεϊ στη «Μέρα της Μαρμότας», αν το έχετε δει ποτέ.

Ο προϋπολογισμός  αντί να αποτελεί ένα εργαλείο ανάπτυξης και προοπτικής, εσείς αρκείστε να είστε απλώς διαχειριστές και μάλιστα κακοί που μοιράζει στους κωδικούς τα τακτικά έσοδα. Απουσιάζουν εμφανώς οι στόχοι που θα φέρουν την βιώσιμη ανάπτυξη (την οποία εσείς επικαλείστε στην εισηγητική σας έκθεση) και προοπτική. Και μιλώντας για προοπτική, πείτε μου αλήθεια, ποια είναι η προοπτική που δίνει αυτός ο προϋπολογισμός στου κατοίκους των ορεινών χωριών που ολοένα και ερημώνουν. Μιλάτε στην εισηγητική έκθεση για ισόρροπη ανάπτυξη. Ποια είναι η ισόρροπη ανάπτυξη; Μας λέτε ότι εμείς διχάζουμε την κοινωνία της Νάξου σε πεδινή και ορεινή, ενώ η μόνη αλήθεια είναι ότι από όταν αναλάβατε το Δήμο το 2011 μέχρι σήμερα δεν υλοποιήσατε καμμία σοβαρή υποδομή και δεν σχεδιάσατε απολύτως τίποτα ώστε να διαμορφωθούν οι συνθήκες που θα κρατήσουν τους όποιους νέους έχουν απομείνει στην ορεινή Νάξο. Εξαιρώ την περίπτωση του βρεφονηπιακού σταθμού. Περιμένω με ανυπομονησία να μου πείτε τί από όλα όσα είναι στον προϋπολογισμό διαψεύδει όσα λέω. Ακόμα και για τον εξηλεκτρισμό των αγροτικών περιοχών, έχετε προϋπολογίσει 1 ευρώ, καθώς αντί να αποτελεί προϊόν μελέτης και σχεδιασμό ανάπτυξης, όπως σας ζητάμε, τον χρησιμοποιείτε καθαρά για ψηφοθηρικούς σκοπούς. Το ίδιο σκεπτικό και για την συντήρηση της αγροτικής οδοποιίας την οποία δεν συμπεριλαμβάνετε καν, αφού θα την προσθέσετε αργότερα σε κάποια αναμόρφωση. Ο κωδικός “τσιμεντοστρώσεις” δεν έχει στόχο μερικές δεκάδες ψήφους. Έχει στόχο πολλές εκατοντάδες. «Η τσιμεντόστρωση βγάζει δήμαρχο». Οι πελάτες διψούν για τσιμέντο και είναι διατεθειμένοι να δώσουν πολλές ψήφους σε όποιον τον ρίξει στο δρόμο μπροστά από την εκτός ορίων οικισμού εξοχική ή την κύρια κατοικία ή την επιχείρηση.

Απουσιάζει εντελώς και ο σχεδιασμός για την άρδευση των παραγωγικών περιοχών της ορεινής και κεντρικής Νάξου. Το φράγμα της Αργιοβέσσας παραμένει για περισσότερα από δεκαπέντε χρόνια, μια μεγάλη βρώμικη δεξαμενή, με νερά να παραμένουν ανεκμετάλλευτα και το έργο να ρημάζει παραμένοντας άχρηστο ενώ θα μπορούσε να εξυπηρετήσει τόσους παραγωγούς. Φωνάζουμε τόσα χρόνια για την αναβάθμιση των βιολογικών καθαρισμού του Τσικαλαριού και του λιβαδιού με σκοπό την επαναχρησιμοποίηση του νερού για αρδευτικούς σκοπούς, δημιουργώντας μια σταθερή πηγή νερού, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες που αυξάνονται και οι ανάγκες φιλική προς το περιβάλλον. Εκτός προϋπολογισμού και αυτά. Και διατρανώνετε ότι θέλετε να αναλάβετε και την ολοκλήρωση του φράγματος της Ποταμιάς.

Να πούμε για την ασφαλτόστρωση αγροτικής οδοποιίας; Ο μοναδικός δρόμος που ασφαλτοστρώθηκε τα τελευταία 11 χρόνια ως δήθεν αγροτικός έγινε μόνον κατ’ επίφαση για αγροτικούς σκοπούς, αφού ως επί το πλείστον εξυπηρετεί εξοχικές κατοικίες, ξενοδοχεία και ταβέρνες και ξέρουμε πολύ καλά ότι δεν έγινε επειδή το ζήτησαν αγρότες, αλλά φίλοι σας επιχειρηματίες. Η απόλυτη υποκρισία.

Πώς μπορεί αυτός ο Π/Υ να εξυπηρετεί στόχους όταν ενσωματώνει ένα τεχνικό πρόγραμμα το οποίο δεν είναι ούτε κατ΄ ελάχιστον φιλόδοξο;

Δε θα υλοποιηθούν μεγάλα έργα διότι δεν έχετε εκμεταλλευτεί τις πηγές χρηματοδότησης, παρά ελάχιστες, αφού δεν υπάρχουν μελέτες και χωρίς μελέτες δεν μπορούν να υλοποιηθούν έργα.
Θυμάστε που μας κουνούσατε το δάχτυλο όταν σας ζητήσαμε να συζητηθεί το θέμα της χωροθέτησης του νέου λιμανιού στο Δ.Σ., λέγοντάς μας ότι όταν δήθεν συζητήθηκε στο πλαίσιο του Τεχνικού Προγράμματος, εμείς καταψηφίσαμε το Τ.Π. άρα δεν το θέλαμε. Εσείς και μόνον εσείς , είστε αυτοί που δεν θέλουν νέο λιμάνι έξω από την πόλη, αυτοί που θέλουν να κρατήσουν το νησί περιορισμένο με την ποιότητα ζωής και υπονομεύουν και το τουριστικό προϊόν. Θα θυμάστε της εικόνες πολύωρης αναμονής των επισκεπτών που έφευγαν. Αν αυτό δεν είναι δυσφήμιση, τότε τί είναι; Και το αποδεικνύει το γεγονός ότι όπως και πέρυσι έτσι και φέτος έχετε την μελέτη χωροθέτησης νέου λιμανιού εκτός προϋπολογισμού. Δεν θέλετε να φύγει το λιμάνι. Το θέλετε εδώ, παρά το γεγονός ότι κατά κοινή ομολογία ειδικών και κοινωνίας, είναι κορεσμένο εδώ και περισσότερο από 20 χρόνια.

Πέρυσι δεχθήκατε, επίσης, την πρόταση της αντιπολίτευσης να συμπεριληφθεί στο Τ.Π. το σχέδιο ολοκληρωμένης διαχείριση υδάτων. Τη δεχτήκατε. Από τη στιγμή που τη δεχτήκατε σημαίνει ότι μία χρονική στιγμή θεωρήσατε ότι ήταν κάτι που πρέπει να γίνει. Παρ’ όλα αυτά δεν το συμπεριλάβατε πέρυσι στον Π/Υ, όπως δεν το συμπεριλαμβάνετε και φέτος, παρά επιμένετε σχεδόν εμμονικά στην καταστροφική για το περιβάλλον ασύδοτη εκμετάλλευση του υδροφόρου ορίζοντα με τις γεωτρήσεις. Όλα αποσπασματικά, χωρίς κανένα σχεδιασμό. Δεν εκμεταλλευτήκατε καν την μελέτη της ΕΥΔΑΠ νήσων την οποία πληρώσαμε 15000 ευρώ, για ποιο λόγο. Για να λάβουμε εγκυκλοπαιδική γνώση; Να μου πείτε βάλατε στον προϋπολογισμό την αφαλάτωση, για την οποία βέβαια 2 και πλέον χρόνια μετά την παραλαβή της μελέτης χωροθέτησης δεν έχετε κάνει ουδέν, παρά μισθώσατε πάλι μία και την εγκαταστήσατε στο πλέον ακατάλληλο σημείο.

Το μόνο που έχετε καταφέρει είναι να διαμορφώνετε προμήθειες, υπηρεσίες και μικροέργα με σκοπό τις απευθείας αναθέσεις.

Και το μόνο που σας ενδιαφέρει είναι η διανομή των θέσεων των αντιδημάρχων με κριτήριο όχι την απόδοση έργου αλλά την τήρηση ισορροπιών.

Επίσης διότι φιλοδοξείτε να εισπράξετε έσοδα, τα οποία δε θα εισπράξατε ποτέ. Δεν το κάνατε πέρσι, δε θα το κάνετε και φέτος, είτε γιατί δεν μπορείτε, είτε γιατί δεν έχετε τη βούληση. Είναι κι οι “οφειλές παρελθόντων ετών”. Οφειλές των καλύτερων «πελατών» που “κοιμούνται” με κωδικούς για επιχειρήσεις που χρωστούν δημοτικά τέλη και πρόστιμα. Όλα μετρώνται σε ψήφους και το ταμείο γίνεται κάθε τέσσερα χρόνια.

Αναζητήσαμε λοιπόν και σ’ αυτόν τον προϋπολογισμό του 2022 τις πολιτικές που θα μπορούσαν ν΄ ανταποκριθούν στη σημερινή συγκυρία της υγειονομικής – οικονομικής κρίσης, που θα ήταν ικανές να ανασυγκροτήσουν το παραγωγικό δυναμικό των νησιών μας, που θα βάλουν τα θεμέλια για βιώσιμη και ισόρροπη ανάπτυξη, για τη νεολαία, για τους ανέργους της ορεινής Νάξου, το περιβάλλον, την εξοικονόμιση ενέργειας κ.λπ. Και βέβαια αναζητήσαμε τις αξίες της συμμετοχής, της διαφάνειας και του ελέγχου στη γενικότερη φιλοσοφία του προϋπολογισμού. Και δεν τα βρήκαμε.

Κλείνοντας πρέπει να συμπληρώσω κάποια πράγματα για να μην πείτε ότι είμαι άδικος. Φέτος πρωτοτυπήσατε σε δύο πράγματα για τα οποία μάλιστα τα περασμένα χρόνια σας καταγγέλλαμε.

Το πρώτο είναι ότι φέρατε προς ψήφιση τον προϋπολογισμό, πριν την έναρξη του αντίστοιχου οικονομικού έτους (2022). Οφείλουμε να σας το αναγνωρίσουμε, αν και κ. Δήμαρχε, θεωρούμε ότι μοναδικό σας μέλημα ήταν να προλάβετε να φέρετε απλώς έναν ίδιο με πέρυσι Π/Υ τεχνικά ισοσκελισμένο για να περηφανευτείτε ότι εσείς τον φέρατε έγκαιρα σε αντίθεση με τον προηγούμενο δήμαρχο. Δεν ξέρω τελικά πόσο δύσκολο ήταν κάτι τέτοιο τη στιγμή που ο Π/Υ δεν έχει υλοποιηθεί.

Το δεύτερο είναι ότι ενώ κάθε χρόνο σας καταγγέλλαμε ότι φέρνατε απλώς ένα πολυσέλιδο κείμενο με εκατοντάδες κωδικούς, που για τους περισσότερους από τους συμβούλους είναι δύσκολο να κατανοηθεί και ότι δεν υπήρχε σε μία εισήγηση η ανάλυση του πολιτικού σας σχεδιασμού, ώστε να κατανοούν όλοι σε ποιο στρατηγικό πλάνο εντάσσεται το κάθε έργο και κάθε μελέτη, φέτος για πρώτη φορά ο προϋπολογισμό συνοδεύεται από εισηγητική έκθεση, όπως πρέπει. Και εκεί που ήμασταν έτοιμοι να πούμε επιτέλους, διαβάζοντάς την διαπιστώσαμε κάποια πράγματα.

Διαβάζω από μέσα (από την εισηγητική έκθεση):

στους κύριους πυλώνες έχει

• «Ανάπτυξη της τοπικής Οικονομίας (σε όλους του τομείς) και ενθάρρυνση τοπικών επενδύσεων με κοινωνικά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά.» Από πού ακριβώς από τον προϋπολογισμό προκύπτει ανάπτυξη με αυτά τα χαρακτηριστικά; Δεν το βλέπω εγώ. Περιμένω να μου το πείτε εσείς μετά.
• «Αναβάθμιση και αξιοποίηση της περιουσίας του Δήμου (κτηρίων, υποδομών και εγκαταστάσεων)» Αργιοβέσσα, Ρείκες, εξωτερικοί χώροι κλειστού (γυμναστηρίου), το παρκάκι στα Αγκαθάκια ( έξω από το δημαρχείο). Όλες αυτές είναι υποδομές οι οποίες ρημάζουν.
• «Πρωτοβουλίες για το σχεδιασμό, την υλοποίηση και ολοκλήρωση μεγάλων έργων του Δήμου» Τα είπαμε πριν για το λιμάνι.
• «Υλοποίηση έργων συντήρησης και αναβάθμισης δομών και των πεζοδρομίων, διευκόλυνση της βιώσιμης κινητικότητας». Το ότι έχετε το ΣΒΑΚ μέσα δεν μου λέει απολύτως τίποτα. Το έχετε τα τελευταία πέντε χρόνια. Αν θέλετε επιτέλους, να βλέπουμε τι κάνουν και άλλοι δήμοι όχι τίποτα άλλο, αλλά για να βλέπουμε ότι κάποια πράγματα είναι εφικτά. Στη Νάξο, το καλοκαίρι δεν μπορείς να περπατήσεις. Μια γυναίκα με ένα μωρό ή ένας ανάπηρος δεν μπορούν να περπατήσουν.
• «αξιοποίηση και συντήρηση όλων των κοινόχρηστων χώρων και εγκαταστάσεων, (…), η διευκόλυνση της πρόσβασης και η προτεραιότητα στους πεζούς και τα εμποδιζόμενα άτομα αποτελούν αρχές του Δήμου.» Πού; Το παρκάκι μπροστά στο δημαρχείο είναι σε αυτήν την κατάσταση εδώ και δεκαετίες. Δεν φταίτε μόνο εσείς. Κι από πριν είναι αυτά. Από πούθενά στον προϋπολογισμό δεν προκύπτουν δράσεις για αυτά που αναφέρετε ανωτέρω.
• «Σχεδιασμός και υλοποίηση προγραμμάτων ευεξίας και άθλησης των πολίτων. Προστασία και ενίσχυση των ευπαθών κοινωνικών ομάδων όπως ηλικιωμένοι, άστεγοι, πρόσφυγες» Δεν έχουμε ούτε αστέγους ούτε πρόσφυγες.
• «Διαχείριση στερεών και υγρών αποβλήτων, με στόχο τη μείωση, ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση των απορριμμάτων.»
• «Διαχείριση υδάτινων πόρων με στόχο την μείωση των καταναλώσεων και την επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων λυμάτων.»
• «Δράσεις για τη διατήρηση και αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος, την προστασία των οικοσυστημάτων και του φυσικού τοπίου.»
• «Δράσεις για την ορθολογική διαχείριση της ενέργειας και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, μέτρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.»
• «Προστασία και ανάδειξη του δημόσιου χώρου, φροντίδα για τη δημιουργία νέων χώρων πρασίνου και την ενίσχυση και συντήρηση των υπαρχόντων.» Αν αυτά είναι τα παρτέρια που κάνει ο κ. Μαυρογιάννης, νομίζω δεν έχουμε ίδια αντίληψη για το τι σημαίνει δημιουργία νέων χώρων πρασίνου.

Και το πιο χαρακτηριστικό όλων (όσων αναφέρονται στην εισήγηση):

• «Η άρτια συνεργασία μεταξύ των στελεχών του δήμου σε όλα τα επίπεδα, η επαγγελματική βελτίωση των εργαζομένων, η επιμόρφωση».

Αυτά που διάβασε είναι αυτά που θα έπρεπε να κάνετε. Δηλαδή είναι ο σχεδιασμός που θα έπρεπε να κάνετε, προκειμένου ο Δήμος να έχει σχεδιασμό, να έχει οργάνωση, να έχει μέλλον. Αλλά εδώ διαβάζουμε πράγματα που προφανώς δεν αφορούν το δικό μας δήμο. Αφορούν έναν άλλο, ιδεατό (για εμάς) δήμο. Ένα καλύτερο δήμο. Αλλά εκεί πραγματικά μου κάνει εντύπωση, είναι εκεί που λέτε για τους εργαζόμενους. Τους εργαζόμενους στους οποίους διαχρονικά, εσείς κύριε Δήμαρχε, ρίχνετε την μεγαλύτερη ευθύνη για την μη αποδοτικότητα του δήμου (την υπόλοιπη κατά καιρούς τη ρίχνετε στην οικονομική κρίσης, στον κορωνοϊό, στην αντιπολίτευση, στο κράτος που δεν λειτουργεί, στον ανάδρομο Ερμή κ.α.). Ποτέ δε φταίτε εσείς για κάτι.

Υπό αυτές τις συνθήκες καταψηφίζουμε τον προϋπολογισμό. Έναν Π/Υ που δεν αλλάζει την εικόνα του Δήμου μας, διατηρεί την υπανάπτυξη και οδηγεί στη στασιμότητα.

Ευχαριστώ για το χρόνο και την υπομονή σας

Νάξος, 22 Δεκεμβρίου 2021

Βασίλης Βρούτσης
Για τη Δύναμη Δημιουργίας

ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΦΕΡΟΥΣΑΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ

Ο αναπτυξιακός προσανατολισμός της πολιτιστικής διαδρομής σε όλες τις φάσεις υλοποίησης, μέχρι και την ολοκλήρωση της σε τουριστικό προϊόν, είναι σαφώς αειφορικός, με στρατηγικό στόχο την αειφόρο τουριστική ανάπτυξη της ενδοχώρας της Νάξου.

Ο σχεδιασμός της αειφόρου τουριστικής ανάπτυξης, ιδιαίτερα για τόπους σε αρχικό στάδιο ανάπτυξης με πλούσιο περιβαλλοντικό-πολιτισμικό απόθεμα, όπως η ενδοχώρα της Νάξου, προϋποθέτει την χρήση του εργαλείου της Φέρουσας Ικανότητας Τουριστικής Ανάπτυξης (Φ.Ι.Τ.Α). Ο προσδιορισμός της φέρουσας ικανότητας (Φ.Ι.) συνιστά εργαλείο για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, της τοπικής κουλτούρας και των υφιστάμενων ενδογενών οικονομικών μοντέλων της τοπικής οικονομίας. Ταυτόχρονα, προστατεύει το τουριστικό προϊόν από μία μη αποδεκτή μείωση της ποιότητας ικανοποίησης των επισκεπτών.

Γίνεται αντιληπτή η σπουδαιότητα της στην περίπτωση της ενδοχώρας της Νάξου και συγκεκριμένα στη λειτουργία της πολιτιστικής διαδρομής όπου με την επιδιωκόμενη (και αναμενόμενη) αύξηση των τουριστικών ροών, αναμένεται, εκτός από το οδικό δίκτυο, να επιφορτιστούν περαιτέρω όλες οι συνδυαστικές υποδομές-ανωδομές του τουρισμού ειδικών κινήτρων, το δίκτυο μονοπατιών, τα μνημεία, τα χωριά και δυνητικά η αισθητική του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος.

Το εργαλείο της Φ.Ι. αξιοποιείται πληρέστερα και εφαρμόζεται αποτελεσματικότερα, σε τόπους με ολοκληρωμένη χωρική διαχείριση, όπως εν προκειμένω σχεδιάζεται για την πολιτιστική διαδρομή με την Ο.Χ.Ε. Η ολιστική στρατηγική του εργαλείου της Ο.Χ.Ε, επιτρέπει να αποκτήσει η Φ.Ι. της ενδοχώρας, κανονιστικό χαρακτήρα με χρήση δεικτών μέτρησης τους οποίους θα ελέγχει ο φορέας διαχείρισης (D.M.O) προκειμένου να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα ή πολιτικές.

Παραθέτουμε μερικά παραδείγματα τμηματικής αξιοποίησης του εργαλείου της φέρουσας ικανότητας:

Με την σταδιακή αύξηση της δημοτικότητας της πολιτιστικής διαδρομής ως απόρροια του ισχυρού τουριστικού προϊόντος που συνιστά και ως απόρροια της ανάπτυξης σχεδίου marketing, αναμένεται η δεδομένη αύξηση του κυκλοφοριακού φόρτου και εξ αυτού των επισκεπτών. Με τον προσδιορισμό σε μέσο-μακροπρόθεσμο χρόνο α) του εκτιμώμενου κυκλοφοριακού φόρτου, β) του εκτιμώμενου αριθμού επισκεπτών και γ) της Φ.Ι με δείκτες χωρητικότητας υφιστάμενων ή νέων υποδομών, όπως χώρων στάθμευσης, χώρων υποδοχής επισκεπτών, χωρητικότητας μνημείων (μ2/επισκέπτη), χωρητικότητας μονοπατιών κ.α., μπορούν να σχεδιαστούν οι κατάλληλες υποδομές, ανωδομές και υπηρεσίες στα όρια της βιωσιμότητας των φυσικών και πολιτιστικών πόρων, τις οποίες θα εποπτεύει με μετρήσιμα δεδομένα, ο φορέας διαχείρισης. Αν για παράδειγμα, ο δείκτης μέτρησης χωρητικότητας για το ναό της Δήμητρας, καθοριστεί σε ένα άτομο ανά δύο τετραγωνικά μέτρα, τότε η δυναμικότητα του χώρου στάθμευσης προσδιορίζεται είτε αναλογικά, είτε σε μεγαλύτερη αναλογία με την πρόβλεψη χώρου αναμονής επισκεπτών κ.ο.κ.

Σε θεματικές χωρικές ενότητες φυσιολατρικού ή γεωλογικού περιεχομένου κοντά στην πολιτιστική διαδρομή, όπως παρατήρηση πτηνών, επίσκεψη ορυχείων κ.α, προσδιορίζεται μέγιστος αριθμός παρατηρητών-επισκεπτών, ελάχιστη απόσταση κ.α.

Στην περίπτωση δημοφιλών πεζοπορικών διαδρομών με εύκολη βατότητα, κοντά στον οδικό άξονα της πολιτιστικής διαδρομής, ενδέχεται να υπάρξουν πιέσεις στο φυσικό περιβάλλον και στα μνημεία. Ο προσδιορισμός της φέρουσας ικανότητας της συγκεκριμένης πεζοπορικής διαδρομής με πολιτιστικό ενδιαφέρον, σε συνδυασμό με την προγραμματισμένη ανάπτυξη εφαρμογής για το δίκτυο μονοπατιών και με την εφαρμογή «NaxiOs» για τα μνημεία, θα καθιστά εφικτή την ενημέρωση των επισκεπτών σχετικά με ενδεχόμενους περιορισμούς επισκεψιμότητας.

Η πολιτιστική διαδρομή αναμένεται να δημιουργήσει επενδυτικά κίνητρα στον ιδιωτικό τομέα, η συνέργεια του οποίου είναι πολύτιμη και επιβεβλημένη. Ως ακόμα ένα παράδειγμα ανάγκης προσδιορισμού της Φ.Ι., αναφέρεται η αναμενόμενη οργάνωση εκδρομών, είτε μικρών ομάδων με ειδικά κίνητρα είτε μεγάλων ομάδων (groups) τουριστικών πρακτορείων ή επισκεπτών κρουαζιέρας κ.α. Ο προσδιορισμός της Φ.Ι. θα επιτρέψει στον D.M.O τον προγραμματισμό των επισκέψεων, ειδικά όσον αφορά τα οργανωμένα groups, με διαθεσιμότητα επίσκεψης βάσει των δεικτών μέτρησης. Στη σύγχρονη τουριστική αγορά ένας τέτοιος προγραμματισμός είναι αποτελεσματικότερος και ευκολότερος πλέον, με χρήση booking engine, εργαλείο το οποίο θα πρέπει να αναπτυχθεί από τον D.M.O.

Σε κάθε παράδειγμα γίνεται κατανοητό ότι η Φ.Ι. αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για τον προγραμματισμό και τη διαχείριση της πολιτιστικής διαδρομής. Σε συνδυασμό με την ανάπτυξη σύγχρονων ψηφιακών εργαλείων, δύναται να διαμορφώσει ένα αειφορικό μοντέλο οργάνωσης και λειτουργίας της πολιτιστικής διαδρομής.

Για τους λόγους αυτούς και επειδή η πολιτιστική διαδρομή αφορά ένα ολιστικό σχεδιασμό αειφορικού τουριστικού προϊόντος με ολοκληρωμένη χωρική διαχείριση, προτείνουμε την εκπόνηση μελέτης εκτίμησης Φ.Ι.Τ.Α για το οδικό δίκτυο, τα μνημεία και τις πεζοπορικές διαδρομές. Σε μεταγενέστερα στάδια, για τις συνοδές θεματικές υποδομές και ανωδομές που θα δημιουργηθούν.

Η Φ.Ι.Τ.Α θα αποτελέσει στο μέλλον καθοριστικό εργαλείο λήψης αποφάσεων και ανάπτυξης πολιτικών, για τον D.M.O. Για αυτό το λόγο και επειδή για τον προσδιορισμό των δεικτών μέτρησης Φ.Ι, απαιτείται η συνέργεια όλων των εμπλεκόμενων φορέων του D.M.O και των περιβαλλοντικών φορέων αν αυτές δεν εκπροσωπούνται, προτείνεται η προτεραιοποίηση της μελέτης στις πρώτες δράσεις του D.M.O.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ

Α. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ

Πάρκο Πολιτιστικών και Περιβαλλοντικών Δραστηριοτήτων Δαμαριώνα.

Η δημιουργία του πάρκου (μοναδικού, ίσως, στις Κυκλάδες) αναμένεται, σύμφωνα με τους μελετητές, να αποτελέσει πόλο έλξης για πολλούς επισκέπτες, ντόπιους και ξένους (σχολεία, φυσιολατρικούς συλλόγους, κ.ά.) καθώς και χώρο προστασίας της χλωρίδας και πανίδας της περιοχής.

Ο χώρος είναι δημοτικός και βρίσκεται ανάμεσα στους οικισμούς Δαμαριώνα και Φιλωτίου σε υψόμετρο 380 μέτρα. Έχει έκταση 28 περίπου στρέμματα και είναι προστατευμένο από τη βόσκηση. Ο χώρος βρίσκεται εντός της περιοχής του δικτύου ΦΥΣΗ 2000. Έχει τοπίο σπάνιου φυσικού κάλλους. Η φυσιογνωμία του εδάφους διαφέρει σε πολλά σημεία: χώμα, βραχώδεις εκτάσεις, πολλές σχισμάδες όπου βρίσκουν καταφύγιο πολλά είδη του ζωικού βασιλείου, κορυφές που φωλιάζουν πουλιά (γεράκια, αγριοπερίστερα, όρνια, κ.ά.). Εξαιτίας των ιδανικών συνθηκών (υψόμετρο, κ.λ.π.) υπάρχουν σ’ αυτήν την περιοχή οι περισσότερες ποικιλίες των φυτών της Νάξου, καθώς και όλα τα είδη άγριων ζώων και ερπετών του νησιού. Στον χώρο αυτό έχουν βρεθεί δείγματα μικρού κάστρου και δεξαμενών (στην εκκλησία του Άη Γιάννη). Σύμφωνα με την παράδοση (αναφορά του Εμμανουήλ Ψαρρά) από τα πάνω βράχια αντιμετώπιζαν οι κάτοικοι του Φιλωτίου τις επιδρομές των πειρατών.

Η χρήση του αφορά:
– μονοπάτια κατά μήκος του πάρκου, που θα δίνουν τη δυνατότητα πρόσβασης των επισκεπτών σε όλο τον χώρο. Πληροφοριακές, ενημερωτικές πινακίδες.
– Προστασία και ανάδειξη της υπάρχουσας χλωρίδας και πανίδας, φύτεμα, όπου αυτό επιτρέπεται, κι άλλων τοπικών άγριων φυτών, καθώς και δέντρων.
– Κατάλληλα διαμορφωμένος χώρος για καλλιέργεια τοπικών ποικιλιών κηπευτικών, δέντρων, αμπελιών, κ.λ.π., τα οποία θα παρέχονται στους ενδιαφερόμενους, από την «Τράπεζα σπόρων».
– Καλλιέργεια σιτηρών για εκπαιδευτικούς και λαογραφικούς σκοπούς (σπορά, θερισμός, αλώνισμα). Στο χώρο υπάρχει δεξαμενή νερού.
– Στέγαστρο με καθίσματα για ξεκούραση και απόλαυση της πανοραμικής θέας.
– Παρατηρητήριο πτηνών. Ήδη, υπάρχει εκτροφείο πέρδικας.
– Δημιουργία μητάτου, αλωνιού, ληνού και παραδοσιακού φούρνου για την λαογραφική προβολή των στοιχείων τους αλλά και την χρήση τους.
– Δημιουργία στάβλου και περιφραγμένου, γύρω από αυτόν, χώρου για την φιλοξενία ζώων (κατσίκες, πρόβατα, γαϊδούρια, κ.ά.).
– Αξιοποίηση της πολιτιστικής αίθουσας του Δαμαριώνα για παρουσιάσεις και ενημερώσεις σχετικά με το πάρκο.

Την προμελέτη, είχε αναλάβει, μετά από πρόταση του Πολιτιστικού Οργανισμού Δήμου Δρυμαλίας, η Νομαρχία Κυκλάδων. Ολοκληρώθηκε το 2010 και παραδόθηκε στο Δήμο Νάξου και μικρών Κυκλάδων.

Δημιουργία ταΐστρας Σκανιάδων και παρατηρητηρίου.

Προτείνεται ως κατάλληλη θέση η περιοχή του Αγίου Τρύφωνα, στο Φιλώτι). Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία έχει προσφερθεί να κάνει τη σχετική μελέτη.

Δημιουργία παρατηρητηρίου πτηνών, στην Αλυκή.

Αξιοποίηση των σπηλαίων και ένταξή τους στα παρακλάδια των διαδρομών (Ζα, Ρίνας, κ.ά.).

Αξιοποίηση και προβολή των αγροτικών μνημείων (ασβεστοκάμινα, πηγάδια, μητάτα, κ.ά.).

Καθιέρωση δράσεων (π.χ. στην Κωμιακή λειτουργία παραδοσιακού νερόμυλου με άλεσμα σιταριού, ζύμωμα και ψήσιμο σε παραδοσιακό φούρνο.
Επίσης, στο ίδιο χωριό, πάτημα σταφυλιών στο παραδοσιακό ανακαινισμένο πατητήρι.
Στο Δαμαλά, ήδη, διεξάγεται η εξαγωγή λαδιού (θα μπορούσε να γίνεται συχνότερα, την περίοδο της συγκομιδής των ελιών).

Β. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ

Ενθάρρυνση δημιουργίας πολυλειτουργικών αγροκτημάτων.

Πολυλειτουργικό αγρόκτημα είναι η αγροτική εκμετάλλευση, που διαθέτει, τουλάχιστον: καλλιεργήσιμη έκταση, φυτικό ή ζωικό κεφάλαιο και χώρο εστίασης ή δυνατότητα εκπαίδευσης ή δυνατότητα επίδειξης και παρακολούθησης της παραγωγικής διαδικασίας ή οικοτεχνική μεταποίηση και λειτουργεί με έμφαση στις τοπικές παραγωγικές δυνατότητες κάθε περιοχής.
Ο επισκέπτης σε ένα τέτοιο αγρόκτημα, θα έχει την ευκαιρία να γνωρίσει τη ζωή της αγροτικής υπαίθρου, τα σχετικά επαγγέλματα, τις μεθόδους καλλιέργειας και εκτροφής ζώων, τις γεύσεις και να συμμετέχει ενεργά τις δραστηριότητες.

Ενθάρρυνση της βιωματικής γευστικής εμπειρίας (μέσω των πολυλειτουργικών αγροκτημάτων, φορέων ή ιδιωτών):
– Λάδι (ολοκληρωμένη εμπειρία με συλλογή, εξαγωγή σε παραδοσιακό και σύγχρονο ελαιοτριβείο, χρήση στο φαγητό. Ξενάγηση στις γηραιότερες ελιές του νησιού).
– Κρασί (οινοτουρισμός): Συμμετοχή σε όλη την αμπελουργική διαδικασία.
– Ρακή, κίτρο.
– Μαθήματα μαγειρικής και γευσιγνωσίας.

Εκμάθηση παραδοσιακών τεχνών:
Υφαντική (Μονή, Απεράθου), αγγειοπλαστική, μαρμαρογλυπτική, καλαθοπλεκτική, κ.ά.

Δημιουργία δημοτικής σχολής για κατοίκους και επισκέπτες για εκμάθηση παραδοσιακών χορών και οργάνων.

Οργανωμένη ξενάγηση στη άγρια χλωρίδα του νησιού. Δημιουργία οργανωμένου επισκέψιμου βοτανόκηπου.

Ο Αθλητικός Τουρισμός είναι μια ειδική μορφή ποιοτικού τουρισμού η οποία παρέχει τη δυνατότητα να στραφούμε σε μία τεράστια δυναμική αγορά αλλά και ταυτόχρονα να επιφέρουμε προστιθέμενη αξία στο τουριστικό μας προϊόν και μάλιστα συνδυάζοντας δράσεις με την Πολιτιστική Διαδρομή.

Αξιοποίηση του συγκριτικού πλεονεκτήματος της Νάξου στα θαλάσσια σπορ (με αιχμές του δόρατος την ιστιοσανίδα, το kite surf και την ιστιοπλοΐα), με τη διεκδίκηση διοργάνωσης σημαντικών διεθνών και ελληνικών γεγονότων, όπως παγκόσμια η ευρωπαϊκά πρωταθλήματα ιστιοσανίδας. Μέριμνα για τη θεσμοθέτηση διοργάνωσης υπερτοπικής εμβέλειας αγώνων ποδηλάτου, ανωμάλου δρόμου, δίαθλου και τρίαθλου (αγώνων που ήδη διοργανώνονται στη Νάξο με αξιοσημείωτη συμμετοχή και επιτυχία) και προσπάθεια για αναγνώριση των αγώνων αυτών από τις οικείες ομοσπονδίες και ενσωμάτωσή τους στα επίσημα καλεντάρια.

Αξιοποίηση των υπαίθριων μικρών ή μεγαλύτερων θεάτρων (Μέλανες, Αθλοθέατρο Φιλωτίου, κ.ά.), για την παρουσίαση παραστάσεων και άλλων εκδηλώσεων αλλά και τη διοργάνωση δρώμενων σχετιζόμενων με την ιστορία και την παράδοση του τόπου μας.

Αλιευτικός τουρισμός (Μουτσούνα, Χώρα).
Υπαίθριες αθλητικές δραστηριότητες (σε συνεργασία με τοπικά αθλητικά σωματεία και άλλους φορείς): τρέξιμο, ποδηλασία βουνού, αναρρίχηση, πεζοπορία, ιππασία, κ.ά.).

Θρησκευτικός τουρισμός και προσκυνηματικές περιηγήσεις (σε συνεργασία με την Μητρόπολη Παροναξίας για προώθηση στον εκκλησιαστικό κύκλο ανά την Ελλάδα, ως προορισμό).

Αρχιτεκτονική. Γνωριμία με τις διαφορετικές τεχνικές. Ιστορικά στοιχεία. Ένταξη στις διαδρομές ιδιαίτερων περιπτώσεων.

Συνεργασία με τους τοπικούς φορείς για σταθερές δράσεις, οι οποίες θα ενταχθούν στο πρόγραμμα της Πολιτιστικής διαδρομής (γιορτή πατάτας, ρακής, λαδιού, κρασιού, ψαρά, κτηνοτρόφου, λαϊκών πνευστών, καρναβαλικές εκδηλώσεις, κ.ά.).

Αξιοποίηση και ανάδειξη παλαιών επαγγελμάτων (π.χ. σιδηρουργεία, τσαγκαράδικα, γανωτζίδικα, ραφεία, κ.ά.).

ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Κ.Α.

Στην παράγραφο 4.4.4 της Μελέτης αναπτυξιακού σχεδιασμού προτείνεται ως ειδικός στόχος 4 η «Προώθηση της απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένης της στοχευμένης κατάρτισης – επανακατάρτισης στον τομέα του Πολιτιστικού – Περιβαλλοντικού Τουρισμού». Κατ’ αρχήν συμφωνούμε με την ως άνω πρόταση.

Η Πολιτιστική Διαδρομή προσπαθεί στην ουσία να οργανώσει τον τουρισμό που σχετίζεται με τον Πολιτισμό, την Ιστορία, το Περιβάλλον, την Γεωγραφία, την παραγωγή μέσα από βιωματικές δράσεις. Εκτός από την κατάρτιση των ασχολουμένων με τον Πολιτιστικό – Περιβαλλοντικό Τουρισμό, θεωρούμε ότι πρώτιστο ρόλο στην καλύτερη δυνατή ανταπόκριση αυτών και κυρίως των επόμενων γενεών ανθρώπων, που θα ασχοληθούν με τον Τουρισμό, θα διαδραματίσει η θεσμοθέτηση της διδασκαλίας της τοπικής Ιστορίας, Λαογραφίας και Γεωγραφίας ως ένα πρόσθετο μάθημα στο σχολικό πρόγραμμα, το οποίο θα έχει βιωματικό και διαδραστικό χαρακτήρα και στο οποίο, προτείνουμε, να μην βαθμολογούνται ή εξετάζονται οι μαθητές. Αντίθετα να γίνεται με τρόπο που θα αγαπηθεί από τους νέους της Νάξου με απώτερο στόχο, βγαίνοντας από την δευτεροβάθμια εκπαίδευση να έχουν γνωρίσει το νησί, την Ιστορία, τον Πολιτισμό, το Περιβάλλον, την παραγωγή του, τώρα και άλλοτε και ό, τι έχει να κάνει με τη ζωή στο νησί από τότε που υπάρχουν καταγεγραμμένες πληροφορίες. Προφανώς, μία τέτοια πρόταση δεν έχει ως μοναδικό μέλημα την διαμόρφωση επαγγελματιών του τουρισμού με γνώσεις για όσα αφορούν το νησί, αλλά κυρίαρχος στόχος είναι οι επόμενες γενιές να εκτιμήσουν τον τόπο που ζουν, να τον αγαπήσουν και τελικά να τον σεβαστούν περισσότερο από τις προηγούμενες.

Ας φανταστούμε σε μερικά χρόνια από σήμερα να ζουν στο νησί μερικές χιλιάδες ανθρώπων, που ανεξάρτητα από το αν είναι απασχολούμενοι στον τουρισμό, θα είναι σε θέση να συζητούν με τους επισκέπτες και να τους δίνουν πληροφορίες, δίνοντας τους παράλληλα την εικόνα ενός λαού που, αφού γνωρίζει τον τόπο, άρα τον αγαπάει, κάτι που θεωρούμε ότι είναι σημαντικότερο επικοινωνιακά, από τον όποιο τουριστικό οδηγό, την οποία διαφημιστική καμπάνια.

Αντίστοιχο πρόγραμμα μπορεί να θεσμοθετηθεί και για ενήλικες στο πλαίσιο προγραμμάτων που θα διοργανώνονται από τον Δήμο ή άλλο φορέα.

Αναφορικά με το διδακτέα ύλη, έχουμε την τύχη να υπάρχει σημαντική βιβλιογραφία, μέσα από την οποία θα δημιουργηθούν τα κατάλληλα βιβλία για τον ανωτέρω σκοπό.

ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΕΣΗ ΠΟΡΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΠΕΡΑΝ ΑΥΤΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΒΛΕΠΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ

Πέρα από όσα προτείνονται στην Μελέτη για την εύρεση πόρων για την συντήρηση και αξιοποίηση των μνημείων του νησιού, προτείνουμε συμπληρωματικά τα ακόλουθα:

Παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονται από το Υπουργείο Πολιτισμού και άλλους Δημόσιους Φορείς, αλλά και τις δωρεές ιδιωτών, ο αριθμός των μνημείων του νησιού που χρήζουν συντήρησης ή/και ανάδειξης είναι τέτοιος, που είναι αδύνατον να αντιμετωπιστούν με τα υφιστάμενα μέσα.

Προτείνουμε την διερεύνηση της δυνατότητας θεσμοθέτησης τέλους πολιτισμικής και περιβαλλοντικής κληρονομιάς. Αυτό το τέλος θα είναι ανεξάρτητο από τυχόν εισιτήρια σε επισκέψιμα μνημεία. Μία πρόταση είναι να είναι πολύ χαμηλό (1-3 ευρώ) και να εισπράττεται από κάθε επισκέπτη ανά κράτηση. Το ποσό θα εισπράττεται και θα αποδίδεται από τις επιχειρήσεις διαμονής και τους ιδιοκτήτες ακινήτων τα οποία διατίθενται για βραχυπρόθεσμες μισθώσεις (bnb).

Δεδομένου ότι, υπό φυσιολογικές συνθήκες επισκέπτονται κάθε χρόνο το νησί εκατοντάδες χιλιάδες επισκεπτών, το ποσό που θα συγκεντρώνεται θα είναι τέτοιο, με το οποίο θα δίνεται η δυνατότητα στον Δήμο, μέσα από τις κατάλληλες προγραμματικές συμβάσεις με τους Φορείς, στους οποίους ανήκει το κάθε μνημείο (Υπ. Πολιτισμού, Υπ. Περιβάλλοντος & Ενέργειας κ.α.) να χρηματοδοτεί προγραμματισμένα από αυτούς έργα.

Εξυπακούεται, ότι η υλοποίηση των μελετών που αφορούν ειδικά την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων θα γίνεται σύμφωνα με την ιεράρχηση που ίδια θέτει. Επίσης θεωρούμε αυτονόητο ότι, ό,τι έχει να κάνει με τη διαχείριση των μνημείων, αυτή θα πρέπει να παραμένει στην αρμοδιότητα του Υπουργείου στο οποίο ανήκει.

Με το ποσό αυτό θα μπορούσε επίσης να προσλαμβάνονται εποχικά απόφοιτοι Ιστορίας Αρχαιολογίας και άλλων παρεμφερών σχολών, οι οποίοι θα προσλαμβάνονται σε μνημεία τα οποία, αν και σημαντικά, δεν ήταν επισκέψιμα μέχρι σήμερα.

Έχουμε την πεποίθηση ότι το τέλος θα είναι πολύ μικρό, έως συμβολικό για τον επισκέπτη, ωστόσο θα είναι πολύ σημαντικό για την επίτευξη των ανωτέρω σκοπών.

Επίσης την ίδια στιγμή που ο επισκέπτης θα το πληρώνει, θα πρέπει να παίρνει πίσω, πλην της απόδειξης και ένα μικρό φυλλάδιο, που θα του εξηγεί τη συμβολή του στην διατήρηση της Πολιτιστικής και Περιβαλλοντικής Κληρονομιάς της Νάξου, ώστε αφ’ ενός να επιθυμήσει να γνωρίσει τα μνημεία, αφ’ ετέρου να νιώσει ότι συμβάλει στη διατήρηση των μνημείων, τα οποία, αν μη τι άλλο, είναι πανανθρώπινα.

Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΩΣ ΦΟΡΕΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ

Η μελέτη αναπτυξιακού σχεδιασμού (masterplan) αναδεικνύει σχεδόν σε όλα της τα σημεία τον σημαντικό ρόλο του Δήμου Νάξου για την υλοποίηση, λειτουργία και συντήρησή του, στο σύνολο του μέσω του δημοτικού συμβουλίου και των υπηρεσιών του.

Βάσει της Μελέτης ο Δήμος Νάξου & Μικρών Κυκλάδων προτείνεται να είναι:
i. Ο Φορέας Λειτουργίας της Διαδρομής έχοντας έναν στρατηγικό και συντονιστικό ρόλο για την λειτουργία, και τη συνεχή και συστηματική συντήρηση της Διαδρομής.
ii. Ο Τελικός Δικαιούχος σε προτεινόμενα έργα και δράσεις Ο.Χ.Ε. (ολοκληρωμένη χωρική επένδυση) ανά ειδικό στόχο (βλ. σελίδα 48 επ. masterplan).

Τα παραπάνω απαιτούν ωριμότητα, υπευθυνότητα, διάθεση συνεργασίας με άλλους φορείς (ενδεικτικά ΠΝΑΙ, Διάζωμα, κλπ) και την τοπική κοινωνία και συνέπεια υλοποίησης του τελικού στόχου. Τα κριτήρια με τα οποία θα λειτουργεί ο Δήμος σε κάθε στάδιο υλοποίησης του έργου αρχικό και κατά την διάρκεια θα στηρίζονται στην αξιοκρατία, στην διαφάνεια στις συμμετοχικές διαδικασίες και στη συνέπεια και ταύτιση λόγων και έργων.

Η σημερινή δημοτική αρχή μέσω του Δημάρχου έχει δείξει μέχρι σήμερα πως λειτουργεί και ενεργεί σε αντίθεση με τις ως άνω αρχές, παραδείγματα η καθυστέρηση αν όχι άρνηση να ανασύρει από τα συρτάρια των υπηρεσιών της σημαντικές μελέτες, όπως το ΣΒΑΚ Χώρας Νάξου, η αποφυγή αν όχι άρνηση να συντονίσει το πρόγραμμα ΔΑΦΝΗ που τελεί υπό την ευθύνη του με το τρέχον και ολοκληρωμένο πρόγραμμα της ΠΝΑΙ για τη διαχείριση των περιηγητικών δικτύων Νάξου. Τα παραπάνω μάλιστα παραδείγματα αναφέρονται στο masterplan (σελ. 33 και επομ.) ως συναφή έργα άλλων προγραμμάτων για την υλοποίηση και λειτουργία του έργου.

Η παρουσία ενός Δήμου που θα λειτουργήσει με πρόγραμμα, αξιοκρατία, διαφάνεια και συνέπεια θα είναι καθοριστικής σημασίας για την υλοποίηση του έργου ώστε να μην μείνει και αυτό ένα ακόμη ευχολόγιο.

Νάξος, 27.01.2021

Σε μία συνεδρίαση (19/2) που διήρκησε περίπου έξι ώρες, στην οποία ο κ. Μαυρομάτης απέδειξε για ακόμη μία φορά, τους λόγους που τον καθιστούν ακατάλληλο για τη θέση του Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου, αφού έκανε «κουρελόχαρτο» τον Κανονισμό Λειτουργίας του Συμβουλίου και δυναμίτιζε σε κάθε ευκαιρία τη συζήτηση, ο Δήμαρχος δεν απάντησε σοβαρά στις ερωτήσεις που τέθηκαν από τους δημοτικούς συμβούλους, αναφορικά με τα πεπραγμένα του σχετικά με τον ΦΟ.Δ.Σ.Α. (Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων) της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Το χειρότερο όμως είναι ότι, με όσα ακούστηκαν από τον ίδιο τον Δήμαρχο (που δείχνει να μην έχει επίγνωση της κατάστασης, που έχει ο ίδιος δημιουργήσει) και άλλα μέλη της παράταξής του, αλλά και με την ψήφο τους, δίνεται συνέχεια στην μέχρι σήμερα ανεύθυνη στάση του Δήμου, δυναμιτίζεται ακόμη περισσότερο η σχέση του Δήμου με τον ίδιο τον Φορέα του οποίο είναι μέλος και, κυρίως, θέτει σε σοβαρό κίνδυνο πολύ σημαντικά έργα και δράσεις για τη διαχείριση των απορριμμάτων στο Δήμο μας.

Αυτό που δεν πρέπει, ωστόσο, να αγνοείται είναι το γεγονός ότι εξαιτίας της τακτικής που ακολουθεί ο Δήμαρχος θίγεται το κύρος και η αξιοπιστία του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων στους υπόλοιπους Ο.Τ.Α. του Ν. Αιγαίου και στην κοινωνία των νησιών μας. Επίσης, είναι ενδιαφέρον να απαντήσει ο αρμόδιος για το θέμα αντιδήμαρχος κ. Σιδερής, γιατί σε μία τόσο μακρά διαδικασία, ήταν απρόθυμος να τιμήσει το Δ.Σ., με την άποψη του για το θέμα, αν και εμφανίζεται πολύ πρόθυμος να ποζάρει στο φωτογραφικό φακό, όποτε του δοθεί ευκαιρία.

Από την πλευρά μας καταθέσαμε συγκεκριμένη πρόταση για το θέμα, η οποία ήταν η και η μόνη ρεαλιστική πρόταση που τέθηκε στο συμβούλιο που ήταν η εξής:

Ως Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων να ζητήσουμε από την Κυβέρνηση την κατάργηση των παραγράφων 7 και 9 του άρθρου 226Α Ν. 4555/2018, δηλαδή των διατάξεων που προβλέπουν τη μεταβίβαση των σχετικών με τη διαχείριση απορριμμάτων περιουσιακών στοιχείων στον ΦΟ.Δ.Σ.Α., καθώς πέρα από το αυτονόητο, ότι δεν πρέπει να απεμπολήσουμε τα δικαιώματα του Δήμου στην περιουσία του, η διατάξεις αυτές είναι αντισυνταγματικές και άρα ανεφάρμοστες.

Επίσης προτείναμε να εξουσιοδοτήσουμε τον Δήμαρχο να επικοινωνήσει με τους υπόλοιπους δημάρχους του Ν. Αιγαίου, ώστε το αίτημα αυτό να υποβληθεί συλλογικά από όλους τους Δήμους στην Κυβέρνηση. Μέχρι τότε να συζητήσουμε επιτέλους επί της ουσίας την διαχείριση των απορριμμάτων στο Δ.Σ. εν όψει και της επικαιροποίησης του ΠΕΣΔΑ και να διεκδικήσουμε μέσα από τα συλλογικά όργανα του ΦΟ.Δ.Σ.Α. τα προσδοκώμενα έργα και δράσεις για τον Δήμο.

Τέλος απαιτήσαμε από τον Δήμαρχο, πριν να είναι πολύ αργά, να δώσει τέλος στην πολεμική που έχει αναπτύξει με τον Φορέα, να τηρήσει τις δεσμεύσεις του Δήμου, που απορρέουν από το Καταστατικό που ο ίδιος έχει υπογράψει και σε καμμία περίπτωση να μην παραιτηθεί από το Δ.Σ. του ΦΟ.Δ.Σ.Α.

Νάξος, 22.02.2021

Δεν είναι η πρώτη φορά που προσπαθούμε να θέσουμε το ζήτημα της αγροτικής ανάπτυξης στην Νάξο για τον συλλογικό σχεδιασμό με συνεργασία όλων των φορέων και με την συμπαράσταση των τοπικών αυτοδιοικητικών θεσμών (Δήμος – Περιφέρεια).

Προς αυτή την κατεύθυνση, πάντοτε προτείναμε, πως είναι ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ η επανασυγκρότηση – επαναλειτουργία της Δημοτικής Επιτροπής Πρωτογενούς Τομέα που να θυμίσουμε ότι με πρωτοβουλία της παράταξης ‘’Πολίτες για τα Νησιά μας’’, συστάθηκε στον Δήμο μας (αρ. αποφ. 95/2015) αλλά δεν μπόρεσε να λειτουργήσει για πολύ καιρό όπως φάνηκε αφού στις επιλογές της Δημοτικής αρχής δεν έμπαινε ποτέ ζήτημα ανάπτυξης της γεωργικής- κτηνοτροφικής παραγωγής. Από τότε έχουν μεσολαβήσει τόσα πολλά που αφορούν άμεσα τον πρωτογενή τομέα της Νάξου, που ο καθένας θα μπορούσε να κρίνει την αναγκαιότητα ύπαρξης αυτής της επιτροπής για μια σειρά ζητήματα όπως ενδεικτικά:

Διαχείριση νερού, τυροκομείο στην ορεινή Νάξο, ‘’αρσενικό τυρί Νάξου’’ Π.Ο.Π., επαναλειτουργία Κ.Ε.Γ.Ε. , καταστροφή από ξυλοφάγα έντομα της καλλιέργειας της ελιάς, αναμπέλωση- αμπελουργικά προϊόντα και εξελίξεις στον αμπελοοινικό τομέα και κυρίως, οι επιπτώσεις της πρόσφατης πανδημίας που έχει αναδείξει τόσα ζητήματα στα θέματα σχεδιασμού των γεωργικών προϊόντων – όπως της αυτάρκειας, της υγιεινής διατροφής παγκόσμια αλλά και ειδικότερα στα νησιά μας.

Ανεξάρτητα την άποψη που μπορεί να έχει ο καθένας για τις προοπτικές ανάπτυξης της γεωργίας στην Νάξο (μακάρι πάντως να έχουν έστω άποψη γι’ αυτό οι της Δημοτικής αρχής), κρίνουμε ως απαραίτητη την ύπαρξη και την ουσιαστική λειτουργία της Δημοτικής Επιτροπής Πρωτογενούς Τομέα.

Γι’ αυτούς τους λόγους ζητούμε για άλλη μία φορά, δημόσια την επανασυγκρότηση της Επιτροπής.

Πρέπει να σημειωθεί, ότι το θέμα εισήχθη προς συζήτηση στην συνεδρίαση της 13.05.2020, ενόψει της νέας δημοτικής περιόδου, ωστόσο έπειτα από παλινωδίες της Δημοτικής Αρχής ως προς τον αριθμό των μελών της Επιτροπής, τελικά δεν ελήφθη απόφαση και έκτοτε, οκτώ (8) μήνες μετά, το θέμα δεν έχει έλθει ξανά στο Δημοτικό Συμβούλιο. Άρα η γνώμη μας, ότι ο Δήμαρχος και παράταξή του αδιαφορούν για τα προβλήματα του πρωτογενούς τομέα και για την ανάπτυξή του, δυστυχώς επιβεβαιώνεται.

Νάξος, 28.01.2021

Η επιτροπή πρωτογενούς τομέα της ανεξάρτητης δημοτικής παράταξης Δύναμη Δημιουργίας

Αγαπητέ Γιάννη,

Η απόφαση σου να παραιτηθείς αφ’ ενός με λύπησε, αφ’ ετέρου όμως είναι μια απόφαση, την οποία κατανοώ απόλυτα.
Η παρουσία σου στο ανεξάρτητο ψηφοδέλτιο της Δύναμης Δημιουργίας με τίμησε ιδιαίτερα. Ήσουν άλλωστε από τους πρώτους που πίστεψαν στην ανεξάρτητη προσπάθειά μας.
Σε ευχαριστώ για την φιλία μας, την έμπρακτη και ηθική σου στήριξη και για την συνεργασία μας όλο αυτό το διάστημα.
Είμαι βέβαιος ότι η προσφορά σου στα κοινά δεν τελειώνει εδώ και ότι θα επανέλθεις δριμύτερος.

Νάξος, 25 Ιανουαρίου 2020

Με τιμή,
Βασίλης Βρούτσης

Στις 30 Σεπτεμβρίου 2019, αποφασίστηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο, κατά πλασματική πλειοψηφία, η κατάργηση του ΝΟ.Π.Π.Α.Π.Π.Π.Α. (13 υπέρ – 13 κατά και υπερίσχυσε η ψήφος του Προέδρου). Ως Δύναμη Δημιουργίας διατυπώσαμε την άποψη ότι δεν είναι δυνατόν να καταργείται ένα νομικό πρόσωπο του Δήμου με τόσες αρμοδιότητες εν μία νυκτί και κυρίως ενώ δεν είχε προετοιμαστεί το έδαφος για την αντικατάστασή του, προτείναμε δε να αναβληθεί η λήψη απόφασης και κατόπιν συνεργασίας των παρατάξεων να διαμορφώσουμε το νέο πλαίσιο για την οργάνωση των αντικειμένων αρμοδιότητας του νομικού προσώπου, αν αυτό ήταν εφικτό, άλλως να αποφασίσουμε τη διατήρησή του. Άλλωστε δεν θα άλλαζε τίποτα για ένα μήνα, παρά θα μπορούσε μέσα από την εποικοδομητική συνεργασία των παρατάξεων να οργανωθεί η διάδοχη κατάσταση. Άλλωστε, οι τομείς τους οποίους είχε στην αρμοδιότητά του (παιδεία, πολιτισμός, αθλητισμός, περιβάλλον, αλληλεγγύη και πρόνοια) είναι ιδιαιτέρως σημαντικοί, ωστόσο, η σπουδή του Δημάρχου να καταργηθεί το Νομικό Πρόσωπο άρον άρον, ήταν ανεξήγητη και ύποπτη και δεν υπολόγιζε το κενό που θα δημιουργείτο (και δημιουργήθηκε) από την βιαστική αυτή απόφαση.

Από τον πρώτο μήνα της θητείας του απέδειξε ο Δήμαρχος ότι δεν επιθυμεί καμμία συνεργασία με τις υπόλοιπες παρατάξεις όσο κι αν εκείνες δια των επικεφαλής τους έτειναν χείρα φιλίας για καιρό. Αλλά μάταια.
Σκοπός της κατάργησης του Νομικού Προσώπου δεν ήταν άλλος από την κατάργηση του συλλογικού οργάνου του, δηλαδή του Διοικητικού Συμβουλίου, ώστε ο ίδιος και οι συνεργάτες να μπορούν να παίρνουν αποφάσεις πίσω από κλειστές πόρτες. Είμαστε βέβαιοι, ότι αν ο Νόμος του έδινε τη δυνατότητα να καταργήσει το Δημοτικό Συμβούλιο, θα το είχε κάνει.

Σημειωτέον, ότι σε εκείνη τη συνεδρίαση ο Δήμαρχος είχε δηλώσει ότι μετά την κατάργηση θα συγκροτηθούν επιτροπές Αθλητισμού, Πολιτισμού και Περιβάλλοντος, δήλωση, η οποία όπως αποδεικνύεται έγινε εντελώς προσχηματικά.

Δεν εξηγείται διαφορετικά το γεγονός ότι 15 μήνες μετά την κατάργηση, καμία επιτροπή δεν συγκροτήθηκε, ούτε καν κληθήκαμε σε καμμία συζήτηση για τη συνδιαμόρφωση του πλαισίου λειτουργίας αυτών. Έτσι ο Αθλητισμός και ο Πολιτισμός έχουν αφεθεί αποκλειστικά στην αρμοδιότητα του αντιδημάρχου Κατσαρά, ο οποίος, πλασμένος κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση του Δημάρχου, αποφασίζει μόνος του ή καλύτερα με ένα κονκλάβιο εκλεκτών, που ουδόλως αποδεικνύεται η επάρκεια τους στα ζητήματα αυτά, και είναι απρόθυμος να αξιοποιήσει το σπουδαίο ανθρώπινο δυναμικό που ζει στη Νάξο και ασχολείται με τις Τέχνες, τα Γράμματα και τον Αθλητισμό.

Νάξος, 13.01.2021

Από το γραφείο τύπου