Σχέδιο δράσης

Όσοι απαρτίζουμε και στηρίζουμε την νέα αυτή προσπάθεια, αυτό το μεγαλόπνοο αλλά συνάμα ρεαλιστικό εγχείρημα μίας πραγματικά και όχι κατ’ όνομα ανεξάρτητης και αδέσμευτης δημοτικής παράταξης έχουμε μέσα από την κοινή διαδρομή μας και τον διάλογο με την κοινωνία, συνειδητοποιήσει ότι οι δημότες ασφυκτιούν υπό το καθεστώς διαπλοκής, ανικανότητας και κακοδιαχείρισης και αποφασίσαμε ότι ο μόνος δρόμος για την βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των πολιτών του Δήμου μας αλλά και την καλλιέργεια και αξιοποίηση των σπουδαίων προοπτικών ανάπτυξης των νησιών μας, είναι ο δρόμος της συνεννόησης, της συμπόρευσης και της συνεργασίας ανεξάρτητα από το αν ενδεχομένως πολλοί από εμάς προερχόμαστε από διαφορετικές ιδεολογικές βάσεις.

Το ανθρώπινο δυναμικό της παράταξής μας και από κοντά των ευρύτερων δημοκρατικών κοινωνικών δυνάμεων και των ενεργών πολιτών, αποτελούν την εγγύηση για μια νέα Δημοτική Αρχή που θα καθιερώσει τη δικαιοσύνη και τη διαφάνεια στη διακυβέρνηση του Δήμου αλλά και την πρόοδο σε μία εποχή που οι ανάγκες ολοένα αυξάνονται.

Μαζί, θα αγωνιστούμε για:

  • Να ανατρέψουμε την πολιτική του «Δήμου των εργολάβων», των πελατειακών σχέσεων, της διαφθοράς και της διαπλοκής.
  • Να προστατέψουμε, να νομιμοποιήσουμε και να εκσυγχρονίσουμε τις υφιστάμενες υποδομές, να μεριμνήσουμε για την άμεση εύρεση χρηματοδοτικών εργαλείων και σύνταξη μελετών με σκοπό την κατασκευή σύγχρονων απαραίτητων νέων υποδομών.
  • Να προστατέψουμε το φυσικό περιβάλλον και να θέσουμε κανόνες στην ανάπτυξη, με την κατασκευή έργων και υποδομών για τις ανάγκες μας, στην κλίμακα και στα όρια της φέρουσας ικανότητας των νησιών.
  • Να προστατέψουμε και να αξιοποιήσουμε ορθολογικά τους υδάτινους πόρους του Δήμου μας.
  • Να προστατέψουμε, να βελτιώσουμε και να αναπτύξουμε την αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή μας και την αλιεία.
  • Να συνδέσουμε τον πρωτογενή τομέα και την μεταποίηση με την παροχή υπηρεσιών και τον τουρισμό και να γίνει συνείδηση και πράξη ότι ο τουρισμός δεν είναι βιώσιμος αν αποτελεί μονοκαλλιέργεια.
  • Να ελέγξουμε τις ενεργειακές πηγές που η φύση παρέχει πλουσιοπάροχα στον τόπο μας.
  • Να κατοχυρώσουμε επαρκείς και αξιοπρεπείς συνθήκες υγιεινής, ασφάλειας και παιδείας για τους δημότες μας.
  • Να υπερασπίσουμε και να αναδείξουμε την ιστορική και πολιτιστική ταυτότητα των νησιών μας.
  • Μαζί, κόντρα στις δυνάμεις που ως τώρα καταστρέφουν αντί να δημιουργούν, υποβαθμίζουν αντί να αναδεικνύουν, διχάζουν αντί να ενώνουν.

Μαζί για ένα Δήμο που ανήκει στους πολίτες, εργάζεται μαζί και για τους πολίτες, λογοδοτεί στους πολίτες και ενθαρρύνει την έμπρακτη συμμετοχή τους.

Μαζί για να λύσουμε τα αυτονόητα, να προωθήσουμε την συνεργασία ανάμεσα στα νησιά και να δομήσουμε τα θεμέλια για μια νησιωτική κοινωνία – πρότυπο με τη θάλασσα αρωγό και όχι εμπόδιο.

Να διαμορφώσουμε και να εμπνεύσουμε επιτέλους το πνεύμα της αλληλεπίδρασης και της συνεργασίας ανάμεσα στη Χώρα και στα Χωριά, στην πεδινή και στην ορεινή επικράτεια του Δήμου και στις Μικρές Κυκλάδες,

Να προστατεύσουμε τα συλλογικά αγαθά,

Να συνδιαμορφώσουμε ένα σχέδιο που θεμελιώνεται στην ενεργή συμμετοχή των πολιτών-δημοτών για την προαγωγή των παραγωγικών δυνατοτήτων του τόπου και των όρων της παραγωγής και αναπαραγωγής της ζωής για μια αξιοπρεπή και αυτοτελή οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική συμβίωση των πολιτών-δημοτών στην επικράτεια του Δήμου,

την αποδοχή και εφαρμογή σύγχρονων τεχνολογιών που ανταποκρίνονται στις τοπικές δυνατότητες και ιδιαιτερότητες της νησιωτικότητας,

τον οικονομικό σχεδιασμό που συγκροτείται και συνδυάζει την συνεταιριστική οργάνωση της παραγωγής, τη διαφύλαξη και ανάπτυξη των δημόσιων αγαθών, την ιδιωτική οικονομική πρωτοβουλία. Αυτός ο σχεδιασμός πρέπει να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των πολιτών-δημοτών και στις αναγκαιότητες της Νάξου και των Μικρών Κυκλάδων.

την βιώσιμη ανάπτυξη, που αποδέχεται ότι η Νάξος και οι Μικρές Κυκλάδες είναι νησιά και, επομένως, ο όποιος σχεδιασμός – οικονομικός ή άλλος – δεν μπορεί να υπερβαίνει τις δυνατότητες του τόπου και των κατοίκων του

την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ των δημοτών και του  φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος.

Την παράταξή μας συναποτελούν πολίτες-δημότες του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων που κατοικούν, εργάζονται και αναπτύσσουν δραστηριότητες εδώ.

– Προσδοκούμε στην ενεργοποίηση του πολίτη που μπορεί να γίνει πραγματικότητα αν και πάλι η κοινωνία των πολιτών-δημοτών ανακαλύψει την πολιτική, ώστε να σκέφτεται, να αποφασίζει και να πράττει σύμφωνα με τις ανάγκες τις δικές της και τις αναγκαιότητες της επικράτειας του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων.

Δεσμευόμαστε να μην υποκύπτουμε σε κομματικές ή συντεχνιακές λογικές, στα οικονομικά συμφέροντα, σε πρακτικές και εξαρτήσεις ή σε πράξεις και παραλείψεις που μας ξεστρατίζουν από τους σκοπούς μας.  Μόνο έτσι θα μπορούμε να διαμορφώνουμε κριτική σκέψη και πολιτικό λόγο.

Αντιτιθέμεθα σε κάθε μορφή αυταρχισμού, ολοκληρωτισμού και βίας που, αναπόφευκτα, οδηγούν στην αποδιοργάνωση και καταστροφή της κοινωνίας, δηλαδή τον φασισμό και ρατσισμό, τη βία του πολιτικού συστήματος που διακρίνει τους δημότες σε κατηγορίες πολιτών που στρέφονται η μια εναντίον της άλλης. Δεν χρειάζεται να σας θυμίσω το πολύ πρόσφατο παράδειγμα.

Προαπαιτούμενα για την ευόδωση του στόχων μας είναι η κοινωνική αλληλεγγύη μεταξύ των δημοτών και η επιλογή της συλλογικής δράσης των πολιτών, των χωριών, των νησιών των παραγωγικών δυνάμεων. Τα όποια προβλήματα πρέπει να αντιμετωπίζονται συλλογικά και η λύση να αφορά το σύνολο όλων όσοι εμπλέκονται.

 

Στοχεύουμε

– στην διαμόρφωση μιας κοινωνικού χαρακτήρα οργάνωσης της οικονομίας:

-Στους άξονες του πρωτογενούς τομέα που παραδοσιακά διατίθεται τακτικό πλεονέκτημα και κεκτημένη εμπειρία

-Σε δράσεις του δευτερογενούς τομέα με έμφαση στη μικρού και μεσαίου μεγέθους βιοτεχνία και βιομηχανία μεταποίησης και τυποποίησης των τοπικών προϊόντων

-Στους πυλώνες του τουρισμού, του εμπορίου και των επικοινωνιών με έμφαση στην οριζόντια και κατακόρυφη διασύνδεση του τριτογενούς τομέα με τον πρωτογενή και τον δευτερογενή

 

Έμβλημα και όνομα της παράταξης

Φανταστείτε το Δήμο σαν ένα ιστιοφόρο σκάφος.

Ένα τέτοιο σκάφος χρειάζεται άνεμο στα πανιά του, καλό καπετάνιο, καλό πλήρωμα μα κυρίως χρειάζεται συγκεκριμένο προορισμό και σχέδιο πορείας.

Αν δεν έχει προορισμό, θα πλέει χωρίς λόγο μεσοπέλαγα μέχρι να αδειάσουν τα αμπάρια από νερό και τρόφιμα.

Αν δεν έχει σχέδιο πορείας απλά θα πελαγοδρομεί και δεν θα φθάσει ποτέ στον προορισμό, παρά μόνο κατά τύχη.

Αν δεν έχει άνεμο θα παραμένει στα ανοικτά ακούνητο, στάσιμο.

Αν δεν έχει καλό καπετάνιο που να εμπνέει αλλά και να ακούει το πλήρωμα αυτό, αυτό θα εργάζεται χωρίς τον απαιτούμενο σε ένα ιστιοφόρο συντονισμό, θα απογοητευτεί, θα σκορπίσει και στο τέλος θα φάει ο ένας τον άλλο.

Αν δεν έχει καλό πλήρωμα, ο καπετάνιος είναι ανίκανος, εκτεθειμένος και από μόνος του έρμαιο των ορέξεων ενός πληρώματος που είτε δεν έχει όρεξη για δουλειά, είτε δεν έχει κατάρτιση είτε θα κάνει τα πάντα για να επιβιώσει ατομικά.

 

Τώρα βάλτε στη θέση του σκάφους το Δήμο, όχι μόνο ως θεσμό και υπηρεσίες αλλά και ως τόπο, ως κοινωνία πολιτών.

Στη θέση του καπετάνιου το Δήμαρχο.

Στη θέση του πληρώματος του υποψηφίους συμβούλους, αλλά και όσους έμπρακτα στηρίζουν και θα στηρίξουν την προσπάθεια, τους εργαζόμενους στο Δήμο.

Στη θέση του προορισμού βάλτε το στόχο μας για το που θέλουμε να οδηγήσουμε το Δήμο μας συντεταγμένα.

Στη θέση των προμηθειών βάλτε τους φυσικούς πόρους, το φυσικό και οικιστικό περιβάλλον που αν ενεργώντας χωρίς σχέδιο τα εξαντλούμε άσκοπα και τα υποβαθμίσουμε, η ζωή μας σε τούτο τον τόπο έχει ημερομηνία λήξης.

Στη θέση του σχεδίου πορείας βάλτε το πολιτικό μας σχέδιο, το πρόγραμμά μας, το οποίο βέβαια δεν πρέπει να φθάνει μονάχα μέσα στην επόμενη τετραετία, αλλά πρέπει να σχεδιάζουμε με ορίζοντα δεκαετιών βλέποντας μακριά.

Και στη θέση του ανέμου βάλτε την ενέργεια μας ως ΠΟΛΙΤΩΝ έτοιμων να συνεργαστούν και να αγωνιστούν για τα πιστεύω τους, για την καλυτέρευση της ζωής όλων μας. Την διάθεση της κοινωνίας ολόκληρης που είναι έτοιμη και ώριμη πια να βάλει πλώρη για εκεί που πραγματικά αξίζει. Ο άνεμος είναι η διάθεση προσφοράς, η ελπίδα. Είναι η δύναμη που χρειάζεται ο τόπος μας για να δημιουργήσει και να πλεύσει μπροστά και να πάψει να είναι στάσιμος και να ανέχεται μια απλή και μάλιστα κακή διαχείριση.

Αυτό είμαστε όλοι εμείς εδώ και πολύ περισσότεροι που δεν βρίσκονται σήμερα μαζί μας: Έχουμε τη δύναμη των πολιτών. Είμαστε η Δύναμη Δημιουργίας!

Όπως βλέπετε το σκάφος πλέει πάνω σε κύματα. Θέλουμε να κάνουμε ταξίδι στα ανοικτά, και στα ανοικτά θα συναντήσουμε και φουρτούνες. Και στην περίπτωση μας θα υπάρξουν δυσκολίες, αλίμονο. Κρίση, γραφειοκρατία, συμφέροντα. Αλλά να είστε βέβαιοι, ότι αν έχουμε όλα όσα είπαμε θα φθάσουμε εκεί που στοχεύουμε. Ας το πάρουν όλοι χαμπάρι! Θα προχωρήσουμε μπροστά! Θα νικήσουμε!

Αναλαμβάνουμε εμείς και όλη η κοινωνία μια μεγάλη ευθύνη. Να αποδείξουμε ότι το πιο ισχυρό χρίσμα είναι το χρίσμα που δίνει η κοινωνία.

Έχοντας απόλυτη συνείδηση της κρισιμότητας των καταστάσεων, στηριζόμενοι στις αρχές, το πρόγραμμα και το άξιο ανθρώπινο δυναμικό μας, εκφράζουμε το πλειοψηφικό ρεύμα της κοινωνίας που απαιτεί μια νέα Δημοτική Αρχή, με όραμα, σχέδιο, ικανότητα και εντιμότητα.

Χαλκεί, 27 Φεβρουάριου 2019

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ

Εννοούμε κάθε μορφή αυτοργάνωσης των πολιτών η οποία έχει την πολιτική ικανότητα και βούληση να διαμορφώνει πολιτικές θέσεις (προτάσεις και αποφάσεις) για τα θέματα που αφορούν τη νησιωτική κοινωνία της Νάξου και των Μικρών Κυκλάδων. Το ποιες θα είναι οι επιλογές των πολιτών και με ποιο τρόπο θα φέρουν εις πέρας αυτόν τον στόχο, είναι έργο των ίδιων των πολιτών και εμείς, ως δημοτική παράταξη, ήδη από σήμερα βοηθούμε με την πρακτική μας προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση.

Έργο δικό μας, ως δημοτική αρχή, είναι η υλοποίηση των αποφάσεων τις οποίες λαμβάνει η νησιωτική κοινωνία μας.

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

Η Δημοτική Αρχή ενός τόπου οφείλει να έχει ως πρόταγμα τη δημιουργία εκείνων των προϋποθέσεων που θα οδηγήσουν στην σωστή ανάπτυξη και διαπαιδαγώγηση των νέων, που θα διαμορφώσει πολίτες κοινωνικούς, δραστήριους και πνευματικά υγιείς. Καταλυτικός παράγοντας για την επίτευξη του σκοπού αυτού είναι -μεταξύ άλλων- και ο αθλητισμός, υπό την προϋπόθεση να αναπτύσσεται οργανωμένα και ισόρροπα παρέχοντας ίσες δυνατότητες άθλησης στις κοινωνίες της επικράτειας του Δήμου.

Ως Δημοτική Παράταξη είμαστε υπέρμαχοι της άποψης ότι οι θετικές συνέπειες του αθλητισμού για την κοινωνία είναι αποτελεσματικότερες, όταν αυτός αναπτύσσεται μέσω των σωματείων. Για να μπορούν ωστόσο τα σωματεία να λειτουργούν αποτελεσματικά και απρόσκοπτα, είναι απαραίτητο ο Δήμος, ως ο φορέας που έχει την ευθύνη της προάσπισης των συμφερόντων της τοπικής κοινωνίας, να καταβάλει τη μέγιστη δυνατή προσπάθεια για την εξεύρεση λύσεων στα ζητήματα που προκύπτουν. Ο Δήμος, σε συνεργασία με τους διάφορους αθλητικούς φορείς που δραστηριοποιούνται στην επικράτειά του, πρέπει να πρωτοστατεί στη χάραξη στρατηγικής για τον αθλητισμό και την ισόρροπη ανάπτυξή του. Στο πλαίσιο αυτό, ως νέα Δημοτική Αρχή πρόκειται να δημιουργήσουμε μόνιμη επιτροπή αθλητισμού με συμμετοχή εκπροσώπων των σωματείων του Δήμου που θα συνεδριάζει σε τακτική βάση και θα καταθέτει προτάσεις στην Δημοτική Αρχή. Ταυτόχρονα, γνωρίζοντας τις σημερινές ανάγκες των αθλητών και των αθλητικών καταθέτουμε τις παρακάτω προγραμματικές μας προτάσεις.

1. Υποδομές

Στην ορεινή Νάξο γίνονται σημαντικές προσπάθειες από τα τοπικά σωματεία για την προώθηση του αθλητισμού. Ωστόσο, η έλλειψη υποδομών και η ραγδαία ανακύπτουσα αναγκαιότητα μετακίνησης ανηλίκων αθλητών στη Χώρα της Νάξου, καθιστά την όποια προσπάθεια ιδιαίτερα δύσκολη, ώστε στις περισσότερες των περιπτώσεων δρα ανασταλτικά για την ενασχόληση των νέων με τον αθλητισμό. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται διαρκώς αυξανόμενη συμμετοχή παιδιών στον αθλητισμό κλειστού χώρου (μπάσκετ – βόλεϊ – τάε κβο ντο), που οφείλεται στις επίμονες προσπάθειες των τοπικών σωματείων.

Έτσι η αυξανόμενη ζήτηση προπονητικού χρόνου έχει καταστήσει το (μοναδικό διαθέσιμο) κλειστό γυμναστήριο της Νάξου ανεπαρκές για την κάλυψη των αναγκών, τόσο του σωματειακού όσο και του μαζικού αθλητισμού. Πρόθεσή μας είναι αρχικά η αύξηση των ωρών κοινού στα γήπεδα του Δήμου, κλειστό ή ποδοσφαίρου και η λειτουργία του κλειστού γυμναστηρίου και Σαββατοκύριακο για τις ακαδημίες των ομάδων.

Ταυτόχρονα, για να καταστεί πιο αποδοτική η προσπάθεια των αθλητικών σωματείων και πιο πρόσφορη η συμμετοχή των αθλητών, είναι απαραίτητο να δρομολογηθούν άμεσα οι ακόλουθες δράσεις:

  • Συντήρηση / ανακαίνιση των ήδη υφιστάμενων αθλητικών εγκαταστάσεων.
  • Καθορισμός υπευθύνων διαχείρισης, προσωπικού φύλαξης και προσωπικού καθαριότητας για τους χώρους αθλητισμού.
  • Οργανισμός Λειτουργίας για τους Αθλητικούς Χώρους.
  • Αναβάθμιση του Κλειστού “Δ. Περιστεράκης”.
  • Επίλυση της έλλειψης υποδομών για τα αθλήματα σάλας στην κεντρική και ορεινή Νάξο..
  • Προσθήκη ανοιχτών χώρων άθλησης (γήπεδα ποδοσφαίρου 5×5 ή 8×8, γήπεδα βόλεϊ, τένις) στον περιβάλλοντα χώρο του Κλειστού Γυμναστηρίου Νάξου.
  • Μελέτη για την καθιέρωση πολιτικής ολοκληρωμένου σχεδιασμού για την ανάπτυξη του αθλητισμού.
  • Κατασκευή (ή επισκευή όπου ήδη υπάρχουν) γηπέδων μπάσκετ και γηπέδων ποδοσφαίρου 5×5 στα νησιά των Μικρών Κυκλάδων.

Ταυτόχρονα πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες και προγραμματισμός για να υλοποιηθούν τα εξής έργα:

  • Ηλεκτροφωτισμός στο Γήπεδο Ποδοσφαίρου του Αγερσανίου.
  • Κλειστό Προπονητήριο στην Χώρα.
  • Εκσυγχρονισμός του ανοιχτού προπονητηρίου με στίβο στη θέση «Ρίκες» του Φιλωτίου.
  • Αναβάθμιση του προαύλιου χώρου των Γυμνασίων Χώρας Νάξου ανάλογα με τις ανάγκες που θα προκύψουν από την ανωτέρω μελέτη.
  • Κλειστό κολυμβητήριο.

Τέλος, πρέπει να οριστεί ότι η χρονική κατανομή των αθλητικών χώρων στα σωματεία με βάση μετρήσιμα και αντικειμενικά κριτήρια, τα οποία θα οριστούν από ειδική επιτροπή που θα συσταθεί για το σκοπό αυτό.

2. Θεσμοθέτηση αθλητικών εκδηλώσεων

Το αγωνιστικό μέρος αποτελεί την κορύφωση του αθλητισμού. Αποτελεί τον πλέον πρόσφορο τρόπο κοινωνικοποίησης των νέων αθλητών μέσω της συνάντησης τους με ομηλίκους τους από άλλα νησιά ή άλλες περιοχές της Ελλάδας, γεγονός που αποτελεί μια υγιή έξοδο από την καθημερινότητα.

Στα περισσότερα από τα ενεργά αθλήματα στα νησιά των Κυκλάδων δραστηριοποιούνται λίγα σωματεία. Οι αγώνες που δίνονται από κάθε ομάδα είναι λιγοστοί, με αποτέλεσμα αφενός οι αθλητές να μην μπορούν να εξελιχθούν όσο θα μπορούσαν αν υπήρχαν επαρκείς αγωνιστικές συνθήκες και αφετέρου να πλήττουν λόγω της έλλειψης «δράσης».

Για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού, η Δημοτική Αρχή σε συνεργασία με τα σωματεία οφείλει να θεσμοθετήσει:

  • Τουρνουά σε συγκεκριμένες περιόδους του χρόνου (όχι μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες)
  • Αθλητικά camps. Διοργάνωση βραχύχρονων εκδηλώσεων με έμφαση στην εκμάθηση – προπόνηση και εξειδίκευση των νέων στο αγαπημένο τους άθλημα, από ειδικούς προπονητές και εν ενεργεία αθλητές που θα προσκληθούν από το Δήμο ειδικά για το σκοπό αυτό.
  • Διοργάνωση σημαντικών αθλητικών γεγονότων τοπικής και υπερτοπικής σημασίας (π.χ. ενδοκυκλαδικοί αγώνες μπάσκετ, βόλεϊ κ.λ.π, Αιγαιοπελαγίτικοι αγώνες στίβου, κ.α.). Η συγκεκριμένη πρόταση στοχεύει παράλληλα και στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου καθώς κατά την περίοδο των αγώνων αναμένεται αύξηση προσέλευσης επισκεπτών στη Νάξο (αθλητές, προπονητές, συνοδοί, θεατές).
  • Διοργάνωση ενδοναξιακού πρωταθλήματος επαγγελματικών τάξεων.
  • Αναβίωση των πανναξιακών αγώνων στίβου “ΜΑΝΔΗΛΑΡΕΙΑ” που διοργανώνονταν κάθε χρόνο από τον Δήμο στη μνήμη του, δολοφονημένου από τη χούντα, αγωνιστή Νικηφόρου Μανδηλαρά με κορύφωσή τους τον αγώνα δρόμου που ξεκινούσε από την Κόρωνο (στο σημείο που βρίσκεται η προτομή του) και είχε σημείο τερματισμού στην πλατεία Μαδηλαρά, στην παραλία της Χώρας. Τα Α΄ Μανδηλάρεια διοργανώθηκαν τον Αύγουστο 1984 και συνεχίστηκαν μέχρι τον Αύγουστο 1991. Εμπνευστής τους ήταν ο Δημ. Περιστεράκης, Βαλκανιονίκης στο ακόντιο.

Για την υλοποίηση των παραπάνω δράσεων, απαραίτητη είναι η ανάπτυξη διαδημοτικών συνεργασιών και ανοιχτού διαύλου επικοινωνίας μεταξύ των Δημοτικών αρχών και των φορέων αθλητισμού των νησιών των Κυκλάδων για την εναλλαγή του τόπου διεξαγωγής και τον προγραμματισμό των εκδηλώσεων αυτών.

3. Διεκδίκηση της μείωσης του κόστους των μετακινήσεων

Οι αδιέξοδες πολιτικές που υιοθετούνται σε κεντρικό επίπεδο έχουν προκαλέσει οικονομική ασφυξία σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής της χώρας μας. Εξαίρεση δε θα μπορούσε να αποτελέσει ο αθλητισμός.

Συνακόλουθα, η οικονομική κρίση έχει πλήξει σημαντικά τις δυνατότητες μετακίνησης στη νησιωτική περιοχή των Κυκλάδων, μέρος της οποίας αποτελεί και ο Δήμος μας. Οι ενδοκυκλαδικές μετακινήσεις, προκειμένου τα σωματεία να μεταβούν από το ένα νησί στο άλλο για τα διασυλλογικά πρωταθλήματα, έχουν καταστεί πολύ δύσκολες, ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες. Με τα δεδομένα αυτά, το κόστος που θα πρέπει να καλύψουν τα σωματεία για τις μετακινήσεις των ομάδων αυξάνεται κατακόρυφα, αφού τις περισσότερες φορές είναι αδύνατη η μετάβαση από το ένα νησί στο άλλο χωρίς να παρεμβληθεί τουλάχιστον μία διανυκτέρευση. Στα παραπάνω πρέπει να προστεθεί και το γεγονός ότι, με κεντρική απόφαση, οι εθνικές αθλητικές ομοσπονδίες έχουν πάψει πλέον να χρηματοδοτούν τα σωματεία, τα οποία αναγκάζονται να καλύπτουν τα έξοδα των μετακινήσεων.

Η συγκεκριμένη κατάσταση αποτελεί σημαντική τροχοπέδη στην ουσιαστική άσκηση των αθλητών και συγκαταλέγεται ανάμεσα στα πρώτα προβλήματα που προβάλλουν όλα τα αθλητικά σωματεία, καθώς απειλείται η βιωσιμότητά τους στο άμεσο μέλλον.

Δεδομένου ότι τα ίδια προβλήματα προβάλλονται από τα σωματεία όλων των νησιών, είναι απαραίτητο η Δημοτική Αρχή να αναπτύξει διαδημοτικές συνεργασίες με τους γειτονικούς νησιωτικούς Δήμους, ώστε σε συνεργασία και με τους κατά τόπους συλλόγους ξενοδόχων, ενοικιαζομένων δωματίων και μαζικής εστίασης, να ληφθεί μέριμνα μείωσης του κόστους μετάβασης, διαμονής και σίτισης.

Με τον ίδιο τρόπο ο Δήμος θα διεκδικήσει από την κεντρική διοίκηση και την Περιφέρεια, μειωμένα ακτοπλοϊκά εισιτήρια για όλα τα σωματεία ενώ ταυτόχρονα μπορεί να υπάρξει επιχορήγηση των αθλητικών σωματείων για τους μετακινούμενους αθλητές.

Το γεγονός ότι ζούμε σε νησιωτική περιοχή δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την ενασχόληση των νέων με τον αθλητισμό.

4. Ναυταθλητισμός

Το σύμπλεγμα των νησιών μας αποτελεί ήδη διακεκριμένο προορισμό για πλήθος θαλάσσιων αθλημάτων, περισσότερο λόγω των φυσικών χαρακτηριστικών τους και της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και λιγότερο εξαιτίας στοχευμένων δράσεων για ανάδειξη και οργάνωση τέτοιων δραστηριοτήτων.

Μέχρι σήμερα, η όποια προσπάθεια σωματειακού ναυταθλητισμού έχει ναυαγήσει εξαιτίας της μηδενικής συμμετοχής του Δήμου και της έλλειψης σχεδιασμού ώστε αυτή η δυναμική να αποκτήσει «σάρκα και οστά». Για την ανάπτυξη των θαλασσίων αθλημάτων είναι απαραίτητη η δημιουργία κατάλληλων υποδομών. Συνεπώς, για τη δημιουργία Ναυταθλητικού Κέντρου στη Νάξο, απαιτείται η συνεργασία του Δήμου με τους ανθρώπους που επί χρόνια ενδιαφέρονται και προσπαθούν για την ανάπτυξη του ναυταθλητισμού. Μια τέτοια προοπτική θα συντελέσει στην περαιτέρω ανάπτυξη του αθλητικού τουρισμού στο Δήμο μας. Η ύπαρξη ενός ναυταθλητικού κέντρου και τοπικών σωματείων θα παράσχει μελλοντικά τη δυνατότητα διεκδίκησης διοργάνωσης σημαντικών διεθνών και ελληνικών γεγονότων, (όπως παγκόσμια η ευρωπαϊκά πρωταθλήματα ιστιοσανίδας, κ.α.).

Μέχρι τότε, με τη δημιουργία των αναγκαίων υποδομών για την άθληση και τη φιλοξενία αθλητών, θα εξυπηρετούνται οι ανάγκες του σκοπούμενου ναυταθλητικού ομίλου και θα διεκδικηθεί η αναγνώριση της Νάξου ως ναυταθλητικού προπονητικού κέντρου.

5. Ενίσχυση εναλλακτικών μορφών αθλητισμού

Στη Νάξο σήμερα, διοργανώνονται από εθελοντικές ομάδες και ιδιώτες πλήθος δραστηριοτήτων εναλλακτικών μορφών αθλητισμού με αξιοσημείωτη επιτυχία. Ο Δήμος οφείλει να σταθεί αρωγός σε αυτές τις προσπάθειες που ενισχύουν τη μαζική άθληση και τη φυσιολατρία καθώς αφορούν σε αγώνες ποδηλάτου (ποδηλατικός γύρος), ανωμάλου δρόμου, διάθλου (και παιδικό δίαθλο), τριάθλου, ακόμα και beach volley.

Στο πλαίσιο υποστήριξης αυτών των προσπαθειών, θα ληφθεί μέριμνα για τη θεσμοθέτηση διεξαγωγής αγώνων υπερτοπικής εμβέλειας στα προαναφερόμενα αθλήματα και θα καταβληθεί προσπάθεια για αναγνώριση των αγώνων αυτών από τις οικείες ομοσπονδίες για την ενσωμάτωσή τους στα επίσημα καλεντάρια.

Τέλος, στην ιδιωτική πρωτοβουλία οφείλονται και όσες ενέργειες έχουν γίνει προς την κατεύθυνση του αθλήματος της κατάδυσης (ελεύθερης και με μη). Ο Δήμος μπορεί να συνδράμει τις προσπάθειες αυτές, προς την κατεύθυνση της αναγνώρισης, σήμανσης και αξιοποίησης των διαθέσιμων σημείων – θέσεων στην επικράτειά του, που είναι κατάλληλες για καταδυτικές δραστηριότητες. Ενδεικτικά και ουχί περιοριστικά αναφέρονται οι θέσεις: Ναυάγιο Μαριάννα – Νάξος, Αεροσκάφος Arado – Ηρακλειά, Φωκοσπηλιά – Δονούσα.

6. Οικονομική Ενίσχυση των Αθλητικών Συλλόγων και Αθλητικών Δράσεων

Ως νέα Δημοτική Αρχή θα σταθούμε αρωγοί στις δράσεις των Αθλητικών Συλλόγων ενισχύοντας τους οργανωτικά και οικονομικά, ενίσχυσή η οποία θα γίνεται με βάση αντικειμενικά και μετρήσιμα κριτήρια, τα οποία θα οριστούν από ειδική επιτροπή που θα συσταθεί για το σκοπό αυτό. Ενδεικτικά τα κριτήρια αυτά μπορούν να είναι ο αριθμός ενεργών δελτίων στα αναπτυξιακά τμήματα, οι δράσεις του κάθε συλλόγου, το κόστος μετακινήσεων των αθλητών. Ταυτόχρονα, μπορεί να υπάρξει ενίσχυση με μορφή πριμοδότησης σε αντιστοιχία με τα αθλητικά αποτελέσματα που θα φέρουν οι Σύλλογοι, ενώ η συμμετοχή σωματείων σε εθνικές διοργανώσεις θα λαμβάνεται υπόψη για επιπλέον χρηματοδότηση συνυπολογίζοντας το γεγονός ότι προβάλλουν το Δήμο εκτός Κυκλάδων.

Σε κάθε περίπτωση οι χρηματοδοτήσεις και τα κριτήρια με τα οποία κατανέμονται αυτές θα δημοσιεύονται.

7.Σύνδεση των αθλητικών εγκαταστάσεων

Επειδή ως Δημοτική Παράταξη πιστεύουμε πως ο Αθλητισμός είναι απαραίτητος για την νεολαία αλλά ταυτόχρονα πως πρέπει να πραγματοποιείται με απαράβατο όρο την ασφάλεια των αθλητών σκοπεύουμε να εξασφαλίσουμε την ασφαλή μεταφορά των αθλητών / τριών στις αθλητικές εγκαταστάσεις των νησιών, η οποία θα πραγματοποιείται με την μέριμνα της Δημοτικής αρχής.

ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Το πρόγραμμα της Παράταξης «Δύναμη Δημιουργίας» διαμορφώνεται από τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας. Ως υποψήφια δημοτική αρχή, έχουμε συλλέξει μέρος των προβλημάτων που αφορούν την εκπαίδευση στον τόπο μας. Σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς,  τους γονείς,  τους μαθητές και τις μαθήτριες του Δήμου μας στοχεύουμε σε μία ασφαλή, ποιοτική και κοινωνικά προσανατολισμένη εκπαίδευση.

Θεωρούμε πως  η Παιδεία και ο Πολιτισμός  οφείλουν να  προάγουν την συλλογική ιστορική μας μνήμη,  να συμβάλουν στην εκ νέου πολιτισμική, εντόπια παραγωγή και  να αναδεικνύουν την νησιωτικότητα και την τοπικότητα κάθε περιοχής της επικράτειας του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων. Για εμάς, η εκπαίδευση, η παράδοση και ο πολιτισμός σημαίνουν ιδιαιτερότητα και η ιδιαιτερότητα καθορίζεται από τον τρόπο που οι άνθρωποι συνθέτουν τις ατομικές ανάγκες και τα συναισθήματα τους με την κοινωνία και το περιβάλλον.

Βάσει του καταστατικού μας χάρτη οφείλουμε να προασπίζουμε και να υπερασπίζουμε την πολιτιστική και ιστορική ταυτότητα των κατοίκων της επικράτειας του Δήμου μας. Η υποστήριξη και η παραγωγή ενός πολυνησιακού πολιτισμικού τοπίου δεν θα ήταν δυνατή χωρίς την λογική της αποκέντρωσης της πολιτισμικής παραγωγής σ’ όλη την επικράτεια του Δήμου.

Ειδικότερα για την Παιδεία, λόγω του γεγονότος ότι σε περιόδους οικονομικής κρίσης παρατηρείται η καταπάτηση των πολιτικών, κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων, καθώς και η εγκαθίδρυση ταξικών, έμφυλων και φυλετικών διαφορών, μια υποψήφια δημοτική αρχή οφείλει να αποτρέπει τη διάχυση ρατσιστικού, ομοφοβικού και οποιοδήποτε άλλου εξουσιαστικού λόγου στα σχολεία.

 

Τοπική Αυτοδιοίκηση, Παιδεία και Πολιτισμός

Τα τελευταία χρόνια, λόγω των νομοθετικών τροποποιήσεων στον κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (προγράμματα  Καλλικράτης, Κλεισθένης), μεταφέρθηκαν στους Δήμους πρόσθετες αρμοδιότητες, διευρύνθηκε η  εδαφική τους περιφέρεια  χωρίς βέβαια να δοθούν τα ανάλογα κονδύλια. Αυτό είχε ως φυσικό επακόλουθο να μειωθούν τα κονδύλια που κατευθύνονται στην Παιδεία. Επιπλέον, έχει παρατηρηθεί πως  τα κονδύλια αυτά δεν υπόκεινται σε σωστή διαχείριση από τις δημοτικές αρχές του τόπου.

Παράλληλα, οι βασικές ανάγκες ασφάλειας και υγείας των μαθητών, δεν μπαίνουν σε προτεραιότητα από τις δημοτικές αρχές. Δημοτικές αρχές που στερούνται πολιτικής βούλησης, δεν μεριμνούν για την πρόληψη των υλικοτεχνικών προβλημάτων των σχολείων και δεν οργανώνουν τις αρμόδιες, για την εκτέλεση των αυτονόητων σχολικών αναγκών, υπηρεσίες. Αυτή τη στιγμή η δημοτική επιτροπή Παιδείας και οι σχολικές επιτροπές αρκούνται μόνο στο να μοιράζουν τις πενιχρές χρηματοδοτήσεις για την Παιδεία, χωρίς να εξαντλούν τον ουσιαστικό ρόλο (διαχείρισης)  που τους αναθέτει η νομοθεσία.

Πιο συγκεκριμένα, οι διευθύνσεις των σχολείων αντιμετωπίζουν σοβαρές ελλείψεις σε αναλώσιμα υλικά, σχολικό εξοπλισμό κλπ και υπάρχουν σχολικά κτίρια στο Δήμο μας που χρήζουν άμεσων και αναγκαίων τεχνικών παρεμβάσεων συντήρησης για την ασφάλεια των μαθητών. Στο παρελθόν είχαν παρατηρηθεί εγκληματικές παραλείψεις από τους αρμόδιους δημοτικούς φορείς, που έθεσαν και εξακολουθούν να θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια και την υγεία των μαθητών. Η εγκατάλειψη της υπαίθρου, τα λουκέτα στα σχολεία κλπ εξωθούν τους κατοίκους των χωριών να αναζητούν εργασία στη Χώρα της Νάξου με αποτέλεσμα την όλο και μεγαλύτερη αστικοποίηση της πόλης. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που οι αίθουσες των σχολικών κτιρίων είναι λίγες και απαιτείται δημιουργία σχολικών μονάδων εκτός Χώρας όπου θα στεγάζεται ο όλο και αυξανόμενος αριθμός μαθητών.

Η εμπειρία και η συζήτηση που υπάρχει όλο αυτό το διάστημα με διάφορους κοινωνικούς φορείς και υποκείμενα της εκπαίδευσης, μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τα προβλήματα στο χώρο δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν χωρίς την ουσιαστική συμμετοχή και τον ενεργό ρόλο της τοπικής κοινωνίας και ιδιαίτερα του Δήμου. Απέναντι στις δραματικές μειώσεις των κονδυλίων για την Παιδεία ο Δήμος οφείλει να θέτει πολιτικές προτεραιότητες για την ασφάλεια και την υγεία των μαθητών.

 

Σε ό,τι αφορά τον Πολιτισμό, οι μέχρι τώρα παρεμβάσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στη Νάξο χαρακτηρίζονται από εκδηλώσεις πολιτιστικές, φολκλορικού χαρακτήρα, τους καλοκαιρινούς κυρίως μήνες, απαραίτητες μεν και αξιόλογες, αλλά όχι δομικού χαρακτήρα, χωρίς βάθος και διάρκεια.

Τον υπόλοιπο χρόνο επικρατεί πολιτιστικός χειμώνας, με εξαίρεση τις αποκριάτικες παρεμβάσεις που γίνονται από συλλογικούς φορείς στα χωριά και στην πόλη όπως οι  λαμπαδηφορίες, οι κουδουνάτοι, οι κορδελάτοι και διάφορες άλλες δραστηριότητες πολιτιστικών συλλόγων.

Αλλά για μια πολιτιστική πολιτική ουσίας, με δομή και προοπτική, με συμβολή ουσιαστική για την ανάπτυξη και για ένα ποιοτικό τουριστικό προϊόν, πρέπει η τοπική αυτοδιοίκηση να προχωρήσει σε ουσιαστικές παρεμβάσεις δομικού χαρακτήρα και να κάνει τον πολιτισμό κεντρικό πυρήνα της πολιτικής της.

Δεν φτάνει να αφήνονται όλα στις κεντρικές κρατικές υπηρεσίες, αρχαιολογικές ή άλλες. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ειδικά σε περιοχές όπως η Νάξος, με πολυάριθμα μνημεία όλων των εποχών, με μοναδικά έθιμα που επιβιώνουν ακόμη, με τον ζωντανό πολιτιστικό πλούτο της μουσικής και χορευτικής παράδοσης, που έχει πανελλήνια απήχηση, πρέπει να πάρει στα χέρια της την υπόθεση «πολιτισμός», να αναζητήσει και  να δημιουργήσει πόρους, να ασχοληθεί με τα μνημεία, ειδικές υπηρεσίες και φορείς, να καταγράψει τα μνημεία, τις ανάγκες τους, κάθε απομεινάρι της ιστορίας του τόπου, να πρωτοστατήσει στη διάσωση, τη συντήρηση και την ανάδειξή τους.

Ως εκ τούτου, η επόμενη δημοτική αρχή οφείλει να δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες ούτως ώστε οι ίδιοι οι Δημότες να παράγουν πολιτισμό και να σταματήσει επιτέλους η εισαγωγή και ενοικίαση πολιτισμού. Επίσης, έχει καθήκον να δημιουργήσει κοινωνικές εστίες μάθησης και πολιτισμού, ορθά και επιστημονικά σχεδιασμένες, ούτως ώστε να κρατήσει τους νέους και τις νέες στον τόπο μας και να προσφέρει ουσιαστικά κίνητρα προκειμένου να τους καταστήσει ενεργούς συμμέτοχους στην από κοινού παραγωγή ενός νέου πολιτισμικού τοπίου.  Τέλος, οφείλει να δεσμευτεί στην ορθή, συνεπή και διαφανή διαχείριση των κονδυλίων που κατευθύνονται στον Πολιτισμό και την Παιδεία, δηλαδή σε μια ευρηματική και πολιτικά υπεύθυνη διαχείριση που θα έχει ως κύριους στόχους την ασφάλεια και την υγεία των μαθητών, την παροχή ίσων ευκαιριών στους νέους και στις νέες του τόπου μας και την προαγωγή ενός τοπικού πολιτισμού που θα συμβάλλει στην κατεύθυνση της καλλιέργειας, της επικοινωνίας, της έκφρασης και τελικά της δημιουργίας = Δήμος +έργο.

 

Δήμος και διεκδικήσεις φορέων εκπαίδευσης

Ο Δήμος πρέπει να είναι κοντά στα κινήματα που θα απαρτίζονται από καθηγητές, γονείς και μαθητές. Οφείλει να υπερασπίζεται και να συμμετάσχει στις διεκδικήσεις της τοπικής εκπαιδευτικής κοινότητας.  Στην σημερινή πραγματικότητα η  δημοτική αρχή οφείλει να μεριμνά για τη διαφύλαξη ίσων ευκαιριών και να διεκδικεί μαζί με τους εκπαιδευτικούς, τους συλλόγους γονέων και τους μαθητές/ μαθήτριες Δημόσια και Δωρεάν Παιδεία.

Σε όλη την επικράτεια του Δήμου μας έχει παρατηρηθεί η μη έγκαιρη έλευση καθηγητών σε λυκειακές τάξεις, με συνέπεια, εκεί που ούτως ή άλλως δεν φτάνει η βοήθεια της κεντρικής διοίκησης, να μην παρέχονται στους νέους αυτών των περιοχών ίσες ευκαιρίες μάθησης και εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Ως υποψήφια Δημοτική Αρχή, οφείλουμε να στεκόμαστε δίπλα στους εκπαιδευτικούς που, κάτω από αυτές τις συνθήκες, δεν μπορούν με κανένα τρόπο να επιτελέσουν το λειτούργημά τους και δίπλα στα παιδιά που τους αφαιρείται το δικαίωμα ισότιμης αντιμετώπισης.

Ως υποψήφια Δημοτική Αρχή, οφείλουμε επίσης να αφουγκραστούμε τα αιτήματα των μαθητών που εκφράζουν τόσο τις επιπτώσεις της κρίσης στα σχολεία, όσο και την γραφειοκρατική κωλυσιεργία των εκπαιδευτικών φορέων του εκάστοτε τόπου. Αιτήματα όπως, Δωρεάν και δημόσια παιδεία, χωρίς ταξικές διαφοροποιήσεις, ενίσχυση των οικονομικά ασθενέστερων μαθητών με κάθε τρόπο και μέσο, υπηρεσίες ψυχολογικής υποστήριξης κλπ μας βρίσκουν όχι μόνο σύμφωνους αλλά μας καλούν να αναλάβουμε την πολιτική ευθύνη της από κοινού διεκδίκησης αυτών των αιτημάτων μαζί με τους μαθητές.

Σε τοπικό επίπεδο, η θεσμοθέτηση συχνών ανοιχτών συνελεύσεων με τη συμμετοχή όλων των φορέων εκπαίδευσης, των συνδικαλιστικών οργάνων των εκπαιδευτικών, οποιασδήποτε ομάδας ή σωματείου που ασχολείται με εκπαιδευτικά ζητήματα, των συλλόγων γονέων και κηδεμόνων, των δεκαπενταμελών συμβουλίων αλλά και οποιουδήποτε δημότη είναι για εμάς ένας από τους πολλούς τρόπους μέσω των οποίων θα δημιουργήσουμε τις συνθήκες της από τα κάτω συμμετοχής, διαβούλευσης και επίλυσης των άμεσων αλλά και πιο μακροπρόθεσμων προβλημάτων των σχολικών κτιρίων, των εκπαιδευτικών ζητημάτων που αφορούν την τοπική επικαιρότητα, αλλά και γενικότερων θεμάτων που αφορούν μια Παιδεία όπως τη θέλουμε.

Προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι πολιτικές που αναφέρονται στο παρόν πρόγραμμα θα  οριστεί αντιδήμαρχος Νέας Γενιάς, Παιδείας & Πολιτισμού και θα δημιουργηθεί γραφείο Γραφείο Νέας Γενιάς. Ο αντιδήμαρχος και το προαναφερθέν Γραφείο θα συντονιζουν τις επιμέρους Πολιτιστικές Δράσεις ή τις Δράσεις Παιδείας, θα κάνουν ενέργειες για την υλοποίηση των προτάσεων που ακολουθούν και θα επιχειρουν για την ένταξή τους σε κοινοτικά προγράμματα.

 

Προτάσεις για την Παιδεία και τον Πολιτισμό

Ίδρυση Σχολών Ανώτατης εκπαίδευσης.

Η Νάξος πρέπει, διά του Δήμου και των άλλων μαζικών φορέων της, να προωθήσει αίτημα προς το Πανεπιστήμιο Αιγαίου για την ίδρυση στο νησί τμημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου (π.χ. Σχολές Γεωλογίας, Περιβάλλοντος, Τουριστικών επαγγελμάτων, Συντηρητών έργων τέχνης) αλλά και την άμεση λειτουργία διετών προγραμμάτων σπουδών.

 

Yλικοτεχνικές υποδομές σχολείων

●     Ενίσχυση της συνεργασίας των φορέων της εκπαίδευσης με τον Δήμο

Μια αυτονόητη αλλά ταυτόχρονα σημαντική για εμάς πρόταση είναι η ουσιαστική συνεργασία των φορέων – υποκείμενων της εκπαίδευσης και της δημοτικής αρχής, δηλαδή η αναγκαιότητα της ορθής λειτουργίας της δημοτικής επιτροπής παιδείας και των σχολικών επιτροπών, ως συνδετικός κρίκος των φορέων και του Δήμου.

●    Έγκαιρος προγραμματισμός στις υλικοτεχνικές υποδομές

Με την ενίσχυση της συνεργασίας αποσκοπούμε στον έγκαιρο προγραμματισμό δηλαδή στην ουσιαστική και συνεχή λειτουργία της σχολικής επιτροπής με άμεσο στόχο την πλήρη και έγκαιρη καταγραφή των προβλημάτων, ανά σχολική μονάδα.

Συγκέντρωση, επεξεργασία και αναγκαιότητα ιεράρχησης αυτών των προβλημάτων με προτεραιότητα την ασφάλεια και την υγεία των μαθητών αλλά και τις ανάγκες των εκπαιδευτικών ώστε να υπάρχει ποιοτική εκπαίδευση.

Στήριξη των Σχολικών Μονάδων στις Μικρές Κυκλάδες με προτεραιότητα στην επίλυση των προβλημάτων τους.

●    Ενημέρωση και δημοσιοποίηση χρονοδιαγράμματος για κάθε σχολική μονάδα

Η δημοσιοποίηση  του χρονοδιαγράμματος στα σχολεία και στον τοπικό τύπο, σχετικά με την έναρξη και την πορεία των παρεμβάσεων στις υλικοτεχνικές υποδομές των σχολείων, είναι βασική παράμετρος του έγκαιρου προγραμματισμού και της διαφάνειας.

●    Διαφάνεια στις διαδικασίες

Προκειμένου να εξαλειφθούν φαινόμενα διαφθοράς και κατάχρησης του δημόσιου χρήματος είναι απαραίτητη η ανάρτηση, σε κάθε σχολείο και στην ιστοσελίδα του Δήμου, αναλυτικών πινάκων των εξόδων και του τρόπου διαχείρισης των χρημάτων για την Παιδεία από τη σχολική επιτροπή και το Δήμο.

●    Νέα κτίρια για τις  σχολικές μονάδες

Αναζήτηση  εκτάσεων κατάλληλων για δημιουργία σχολικών μονάδων, έτσι ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες στέγασης των μαθητών για τα επόμενα πενήντα χρόνια.

Ένα παράδειγμα μακροχρόνιου σχεδιασμού αποτελεί το 1ο Γυμνάσιο Νάξου όπου, από το 1931, καλύπτει τις ανάγκες πολλών γενεών. Το παλαιό ιστορικό αυτό κτίριο, δεν επαρκεί να καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες και επιβάλλεται να αποκτήσει νέο σύγχρονο κτίριο σε άλλη προφανώς θέση. Το υπάρχον ιστορικό κτίριο μπορεί να στεγάσει το αρχαιολογικό μουσείο ή μεγάλο τμήμα του, που σήμερα στεγάζεται στο κτίριο της πρώην Εμπορικής Σχολής στο Κάστρο. Είναι γνωστό ότι από το 2000 έχει τεθεί το πρόβλημα της μεταστέγασης του μουσείου, προκειμένου να εκτεθούν σωστά όλοι οι αρχαιολογικοί θησαυροί που υπάρχουν, πολλοί από τους οποίους βρίσκονται στις αποθήκες του μουσείου ελλείψει πλέον χώρου. Να σημειωθεί ότι σε αίθουσα του ιστορικού κτιρίου του γυμνασίου Νάξου στεγάστηκε τον πρώτο καιρό της ίδρυσής του το αρχαιολογικό μουσείο.

●    Στήριξη των αναπληρωτών εκπαιδευτικών

Είναι γνωστό πως οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί που έρχονται στα νησιά του Δήμου μας αντιμετωπίζουν πρόβλημα στέγασης, ειδικά το Σεπτέμβριο και Ιούνιο, λόγω της χρήσης των ενοικιαζόμενων σπιτιών για ενοικίαση σε τουρίστες. Ο Δήμος μπορεί και πρέπει να μεριμνήσει για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, είτε με οικονομική ενίσχυση προς τους εκπαιδευτικούς,  είτε με ανεύρεση χώρου για την διαμονή τους.

 

Κοινωνικές εστίες μάθησης και πολιτισμού.

Μια από τις βασικές μας εκπαιδευτικές αρχές που, κατά τη γνώμη μας, σχετίζεται άμεσα με τις προτεραιότητες μιας νέας δημοτικής αρχής, είναι η δημιουργία συμπληρωματικών θεσμών που θα απαντούν στην ουσιαστική ανάγκη για κοινωνική μάθηση, πολιτισμό και Παιδεία υπό τους όρους που θέλουν πλέον τα παιδιά και οι νέοι.  Εκτός από την εκπαίδευση που παρέχεται στα σχολεία, καθήκον του Δήμου είναι να προάγει εξωσχολικές δράσεις εκπαίδευσης για παιδιά, νέους και νέες, καθώς και εργαστήρια ενηλίκων και ημερίδες ενημέρωσης.

Παραδείγματα τέτοιων προτάσεων που βρίσκονται υπό συνεχή διαβούλευση και ανοιχτό διάλογο στην Επιτροπή της Παράταξης είναι τα εξής:

Δημιουργία Πολιτιστικών Εργαστηρίων

Η πρόταση αυτή αφορά την οργάνωση και λειτουργία ανοιχτών πολιτιστικών σχολών όπως για παράδειγμα:

α) διδασκαλίας παραδοσιακών μουσικών οργάνων και καλλιέργειας της ναξιώτικης μουσικής παράδοσης, β) εκμάθησης ναξιώτικων παραδοσιακών χορών, γ) διδασκαλίας παραδοσιακών επαγγελμάτων (αγγειοπλαστική, υφαντουργία, κέντημα κ.ά., δ) διδασκαλίας μαρμαρογλυπτικής, ξυλογλυπτικής, συντήρησης έργων τέχνης, ε) επιμόρφωσης ξεναγών στα μνημεία και τον λαϊκό πολιτισμό της Νάξου.

Σε κάποιες από αυτές τις οργανωμένες δράσεις μπορεί να προβλεφθούν δίδακτρα, αλλά και χορηγίες. Η διδασκαλία σε αυτές τις δομές μπορεί να γίνεται σε συνεργασία με τα σχολεία, αλλά και με τους πολιτιστικούς Συλλόγους, επαγγελματικούς φορείς, επιστημονικές οργανώσεις κ.λπ. Από αυτές τις οργανωμένες ομαδικές δράσεις, μπορεί να προκύψουν χορευτικά και μουσικά συγκροτήματα, χορωδίες, ορχήστρες κ.ά. που θα εκπροσωπούν τη Νάξο σε πανελλήνιες, αλλά και διεθνείς διοργανώσεις.
Στις «σχολές» διδασκαλίας του αρμόδιου φορέα του Δήμου θα συμμετέχουν και οι πολιτιστικοί και άλλοι τοπικοί φορείς αντίστοιχων επαγγελματικών δράσεων. Ο Δήμος μέσω του αρμόδιου φορέα θα συντονίζει και θα στηρίζει τους μαζικούς φορείς, τους πολιτιστικούς συλλόγους, τις ομάδες πολιτών, τα διάφορα κινήματα και πρωτοβουλίες, ώστε να μπορούν να αναπτύσσουν τις δράσεις τους με αποτελεσματικότητα. Στους πολιτιστικούς συλλόγους που έχουν προγράμματα διδασκαλίας παραδοσιακών μουσικών οργάνων και χορών, ο εν λόγω φορέας του Δήμου μπορεί να διαθέτει  ειδικούς δασκάλους, ώστε οι δραστηριότητες αυτές να αναπτύσσονται και στα χωριά.  Ένας πιο μακροπρόθεσμος στόχος του κέντρου μάθησης είναι η σύσταση του Μικρού μουσικού εργαστηρίου Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων. Το Μικρό Μουσικό Εργαστήρι θα προσφέρει μαθήματα σε χωριά από δασκάλους μουσικής του τόπου μας, αλλά και από άλλα μέρη της Ελλάδας και του κόσμου. Επιπλέον, μέσω των εργαστηρίων, προσδοκούμε στην ενίσχυση της τοπικής παραγωγής πολιτισμού και της ανταλλαγής πολιτισμού καθώς και στην ενίσχυση του μουσικού τοπικού τουρισμού.

Οργάνωση και λειτουργία Κέντρου Δια Βίου Μάθησης

Ο Δήμος θα αναλάβει την ίδρυση και λειτουργία Κέντρου Διά Βίου Μάθησης (Κ.Δ.Β.Μ.), ώστε να οργανώνονται εκπαιδευτικά και επιμορφωτικά προγράμματα ύστερα από διερεύνηση των εκπαιδευτικών αναγκών των πολιτών και των αναγκών σε προγράμματα μάθησης. Τα Κ.Δ.Β.Μ. θα προσφέρουν γνώσεις που στοχεύουν πρωτίστως στις αρχές και τους σκοπούς της εκπαίδευσης ενηλίκων (εμπλουτισμός γνώσεων, ανάπτυξη και βελτίωση ικανοτήτων και δεξιοτήτων, ανάπτυξη της προσωπικότητας του ατόμου κλπ). Δευτερεύων στόχος  είναι η απόκτηση πιστοποιημένων γνώσεων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν, άμεσα, για την βελτίωση της επαγγελματικής θέσης στην αγορά εργασίας. Τα προγράμματα ( που εδώ και χρόνια υλοποιούνται σε περισσότερους από 200 Δήμους στην Ελλάδα) παρέχονται δωρεάν στους πολίτες – εκπαιδευόμενους, χωρίς οποιαδήποτε οικονομική επιβάρυνση.

Κοινωνικό Θερινό Σχολείο

Η εκπαιδευτική σύσταση του δεν θα είναι επικεντρωμένη στη διδασκαλία όπως την ξέρουμε αλλά θα παρέχονται βιωματικά εργαστήρια που θα στοχεύουν στην κοινωνική μάθηση. Πυλώνας αυτής της δημοτικής εκπαιδευτικής εστίας είναι η αρχή της έμπρακτης αλληλεγγύης επομένως ο άμεσος εκπαιδευτικός στόχος αυτού του σχολείου, είναι η προαγωγή της συμμετοχής όλων των δημοτών, των νέων και των παιδιών του τόπου. Σκοπός μας είναι να προσφέρονται μαθήματα και σεμινάρια σε όλους ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου, φυλής και άλλων κοινωνικών διακρίσεων σε θεματολογίες όπως: πολιτισμός (τοπικός και μη),  αθλητισμός, διαφορετικότητας (φύλου, φυλής, ταξικών διαχωρισμών), τοπικής παραγωγής (βιολογικές καλλιέργειες, εκμάθηση βοτάνων του τόπου μας, ποιότητα, ποσότητα τροφής). Επιπρόσθετα, επιθυμία μας είναι στο να συμβάλει μακροπρόθεσμα στην εξωστρέφεια του πανεπιστημιακού θεσμού, με δράσεις όπως: συνεργασία του “Κοινωνικού Θερινού Σχολείου” με διαφορά πανεπιστήμια της Ελλάδας και του κόσμου που ενδιαφέρονται να συνεργαστούν εθελοντικά για τους εκπαιδευτικούς σκοπούς της συγκεκριμένης δημοτικής εκπαιδευτικής δομής. (χρησιμοποίηση δημοτικών χώρων και δημόσιων χώρων που υπό άλλες συνθήκες δεν αξιοποιούνται).

Οικολογική εκπαίδευση (Κ.Π.Ε.)

Αντικείμενο των Κέντρων  Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης είναι κατά κύριο λόγο η εκπαίδευση μαθητών σε περιβαλλοντικά ζητήματα, η επιμόρφωση εκπαιδευτικών, η παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού, η ανάπτυξη θεματικών δικτύων, τοπικών και διεθνών συνεργασιών καθώς και η έρευνα σε θέματα περιβάλλοντος και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Λαμβάνοντας υπόψη την περιβαλλοντική ποικιλομορφία της Νάξου και των Μικρών Κυκλάδων και των ωφελημάτων που προκύπτουν για τον τόπο, και κυριως για τους νέους, κρίνεται επιτακτικό να γίνουν ενέργειες για την δημιουργία Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στο νησί.

 

Βιβλιοθήκες

Δημοτική Βιβλιοθήκη και Παιδική Δημοτική Βιβλιοθήκη

Στελέχωση των βιβλιοθηκών και πρόσληψη βιβλιοθηκονόμου για την οργάνωση τους. Θα παρέχεται η δυνατότητα ανάγνωσης ή δανεισμού των βιβλίων, αλλά ταυτόχρονα θα πραγματοποιούνται και σχετικές εκδηλώσεις.

Μικρό παράρτημα της παιδικής βιβλιοθήκης θα μπορούσε να λειτουργεί εντός του Γ.Ν. – Κ.Υ Νάξου.

Επίσης στήριξη των βιβλιοθηκών που υπάρχουν σε αρκετά χωριά (Φιλώτι, Απείρανθος, Κόρωνος, Κωμιακή), οι οποίες έγιναν με πρωτοβουλία των κοινοτήτων, των τοπικών συλλόγων. Πρέπει αυτές να ενταχθούν σε ένα δίκτυο υπό την εποπτεία και διαχείριση της δημοτικής βιβλιοθήκης Νάξου ώστε να δημιουργηθεί μία μεγάλη ανοιχτή, αποκεντρωμένη ή κινητή βιβλιοθήκη.

Συνεργασία με τις σχολικές βιβλιοθήκες.

Παραρτήματα της αποκεντρωμένης βιβλιοθήκης μπορούν να λειτουργήσουν στα νησια των Μικρών Κυκλάδων.

Τέλος, μέσω των βιβλιοθηκών μπορούν να γίνονται δράσεις για την προώθηση του ναξιώτικού βιβλίου. Ο Δήμος πρέπει να μεριμνά ώστε το ναξιακό βιβλίο να προβάλλεται σε τοπικό και εθνικό επίπεδο και να ενισχύονται οι ναξιώτες επιστήμονες στην έρευνα και τη συγγραφή. Παράλληλα σε ειδικό χώρο στο κτίριο της πρώην Σχολής Ουρσουλινών μπορεί να δημιουργηθεί  μόνιμη έκθεση ναξιακού βιβλίου, που θα εμπλουτίζεται, ώστε αυτό να είναι προσιτό σε κάθε ενδιαφερόμενο.

 

Κινητό Κοινωνικό αρχείο

Δημιουργία αρχείων “Ηχοτοπία – Εικόνες” που θα συγκεντρώνουν τοπικές μουσικές, τραγούδια και φωτογραφίες του τόπου. Τα συγκεκριμένα αρχεία θα στοχεύουν στην διάσωση του ανώνυμου, σύγχρονου τοπικού πολιτισμού και δεν θα υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια διαλογής και επιλογής των δεδομένων που θα συλλέγονται, αντίθετα, τα αρχεία αυτά θα είναι ανοιχτά και διαδραστικά.

 

Ιστορικό Αρχείο Νάξου

Πρέπει να ενισχυθεί η λειτουργία του Ιστορικού Αρχείου, το οποίο είναι από μόνο του ένα μουσείο της μεσαιωνικής και νεότερης ιστορίας της Νάξου. Πρέπει αυτό να αναπτυχθεί περαιτέρω, να ολοκληρώσει την ταξινόμηση των αρχείων του, για να είναι αυτά προσβάσιμα στους ερευνητές, να συνεχίσει τη συλλογή αρχείων από πρώην κοινότητες, υπηρεσίες του δημοσίου, ακόμη και ιδιωτικές συλλογές. Ακόμη πρέπει να δημιουργηθούν οι υποδομές για τη συντήρηση των θησαυρών που διαθέτει.

Ταυτόχρονα είναι απαραίτητη η ψηφιοποίηση και αποδελτίωση του ιστορικού αρχείου και η δημιουργία σχετικού ιστότοπου ούτως ώστε να μπορούν όλοι όσοι ενδιαφέρονται να έχουν πρόσβαση στην τοπική μας κληρονομιά.  Αυτό θα επιδιωχθεί να γίνει από τον Δήμο σε συνεργασία με την υπηρεσία των Αρχείων του Κράτους και ελληνικό Πανεπιστήμιο.
Παρόμοια προσπάθεια πρέπει να γίνει από τον Δήμο και για το ιστορικό αρχείο της Μητρόπολης Παροναξίας σε συνεργασία με τον Μητροπολίτη και τους υπεύθυνους γι’ αυτό από την Μητρόπολη.

 

Στέγαση πολιτιστικών συλλόγων

Σχεδιασμός για την ορθή παραχώρηση των δημοτικών κτηρίων με πρόγραμμα, σε πολιτιστικούς συλλόγους και φορείς που σχετίζονται ευρύτερα με την Παιδεία, τον Πολιτισμό και τον Αθλητισμό. Στόχος της νέας Δημοτικής Αρχής είναι να καταστούν τα δημοτικά κτίρια παραγωγικοί και όχι κλειστοί χώροι που θα ζωντανεύουν όλες τις περιοχές της επικράτειας του Δήμου. Πολυχώρος/-οι Πολιτισμού σε κάθε πρόσφορη περιοχή με έμφαση στην παραγωγή πολιτιστικού προϊόντος.

 

Δράσεις Παιδείας και Πολιτισμού

Αναφορικά με τον πολιτισμό, σ’ αυτό το υφιστάμενο κοινωνικό περιβάλλον, μια νέα δημοτική αρχή, οφείλει να απαντήσει με ουσιαστικές λύσεις. Δηλαδή με το να διαφυλάσσουμε τον τοπικό πολιτισμό και να μην επικεντρωνόμαστε στο να αγοράζουμε ή να νοικιάζουμε πολιτισμό από τα μεγάλα αστικά κέντρα. Οφείλουμε να δημιουργήσουμε τις απαραίτητες συνθήκες ούτως ώστε να μην είμαστε απλοί θεατές, και να γίνουμε ουσιαστικά παραγωγοί πολιτισμού, διατηρώντας την συλλογική πολιτισμική μας μνήμη. Οφείλουμε να παράσχουμε εναλλακτικές  πολιτικές προτάσεις απέναντι στον κίνδυνο μετανάστευσης όλων των νέων του τόπου μας με όποια μέσα διαθέτουμε. Στο πλαίσιο αυτό παρακάτω προτείνονται πολιτιστικές δράσεις που ως νέα δημοτική αρχή θα επιδιώξουμε να πραγματοποιήσουμε

 

Δημιουργία επιστημονικού φορέα.

Ο Δήμος πρέπει να συστήσει ένα όργανο (επιτροπή, ή Νομικό Πρόσωπο), ο οποίος θα έχει την ευθύνη διοργάνωσης του «Πανελλήνιου Συνεδρίου με θέμα η Νάξος διά μέσου των αιώνων», που διοργανώνεται κάθε 5 χρόνια. Ο φορέας αυτός θα συγκροτείται από ναξιώτες επιστήμονες και πνευματικούς ανθρώπους με στόχο, εκτός από τη διοργάνωση του Συνεδρίου, να αναπτύξει και άλλες επιστημονικές δραστηριότητες, που θα έχουν πολλές απ’ αυτές και μόνιμο χαρακτήρα. Τέτοιες δραστηριότητες είναι: Ανοιχτό πανεπιστήμιο, διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα, οργανωμένα μαθήματα της ιστορίας και του πολιτισμού της Νάξου, σεμινάρια, επιστημονικές έρευνες, συγκρότηση ομάδων έρευνας με συγκεκριμένο αντικείμενο, εκδόσεις, επιστημονικοί και λογοτεχνικοί διαγωνισμοί, χορήγηση υποτροφιών σε νέους επιστήμονες, προώθηση του ναξιακού βιβλίου.

Η τοπική ιστορία στα σχολεία.

Η διδασκαλία της τοπικής ιστορίας στα σχολεία, προβλέπεται από τα προγράμματα του Υπουργείου Παιδείας, αλλά δεν προωθείται ουσιαστικά, ελλείψει ενδιαφέροντος των τοπικών φορέων και κυρίως της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ο Δήμος πρέπει να αναλάβει σχετικές πρωτοβουλίες  για την αξιοποίηση αυτών των προγραμμάτων, την έκδοση εγχειριδίων, ώστε οι μικροί μαθητές να έρχονται σε επαφή με την τοπική ιστορία, με τα μνημεία του νησιού, με τον λαϊκό πολιτισμό, με το φυσικό περιβάλλον. Πέραν της καθ’ αυτό διδασκαλίας της τοπικής ιστορίας, πρέπει να ενισχύονται και να αναπτύσσονται και άλλες παρεμφερείς εκπαιδευτικού χαρακτήρα δραστηριότητες σε συνεργασία με την εκπαιδευτική κοινότητα. Όπως είναι οι «ιστορικοί περίπατοι», που φέρνουν τον μαθητή πολύ κοντά στους θησαυρούς του τόπου, προγράμματα μελέτης συγκεκριμένων μνημείων, με την αξιοποίηση project και άλλων εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
Ακόμη σε αυτά τα πλαίσια είναι επιβεβλημένο οι μαθητές να γνωρίσουν πρόσωπα ιστορικά του τόπου, ανθρώπους των επιστημών, του πνεύματος, της πολιτικής, αγωνιστές που θυσιάστηκαν για την πατρίδα, για αρχές και ιδανικά και με την πολύμορφη δράση και τους αγώνες τους πρόσφεραν στην κοινωνία, στην επιστήμη, στη Νάξο. Είναι αδιανόητο να αγνοούμε τον Άγ. Νικόδημο, τον Άγ. Παπά-Πλανά,  τον Οικουμενικό Πατριάρχη Άνθιμο Χωριανόπουλο, τους φωτισμένους μοναχούς Δωρόθεο Τζώτη και Καλλίνικο Βαρβατάκη, τον εθνομάρτυρα του γένους διάκο Ιωαννίκιο Πορτάρη, τον Νικηφόρο Μανδηλαρά, τον Νίκο Γλέζο, τον Μιχάλη Βαρδάνη, τον Φλώριο Γλέζο, τον Μιχάλη Περιστεράκη, τον Μανώλη Γλέζο κ.α. Τα πορτρέτα ιστορικών προσωπικοτήτων της Νάξου, των πολεμιστών,  των αγωνιστών επιβάλλεται να αναρτηθούν σε ειδικό χώρο στο κτίριο της πρώην Σχολής Ουρσουλινών, ενώ πρέπει τα ονόματά τους να δοθούν σε δρόμους της πόλης.

Επιτροπή Παιδείας

Επιτροπή που θα συνεδριάζει ανά τακτά χρονικά διαστήματα στην οποία θα συμμετέχουν τα σχολεία, εκπαιδευτικοί, οι σύλλογοι γονέων και τα μαθητικά συμβούλια και η οποία θα εισηγείται θέματα προς την δημοτική αρχή.

 

Αθλοθέτηση Υποτροφιών & Βραβείων για την Αριστεία

Θα απευθύνονται στα σχολεία ή για την εκπόνηση πρωτότυπων εργασιών μέσα από προκηρύξεις διαγωνισμών και ανάλογη προβολή τους. Μεριμνα προς τα σχολεία των Μικρών Κυκλάδων ώστε να διευκολύνεται η συμμετοχή τους.

 

Διάσωση τοπικού πολιτισμού

Δημιουργία παιδαγωγικών και πολιτιστικών θεσμών που θα προβάλλουν τη σύγχρονη τοπική πολιτιστική παραγωγή. Διατήρηση και ενίσχυση των ήδη υπαρχόντων. Σχεδιασμός εκδηλώσεων με την ουσιαστική και αλληλέγγυα συμμετοχή του κόσμου. Διάσωση του ανώνυμου τοπικού πολιτισμού χωρίς κριτήρια. Διαφύλαξη της ιστορικής μας συνέχειας ως φορέα της συλλογικής ιστορικής μας μνήμης.

 

Στήριξη στους νέους για συμμετοχή ή παρακολούθηση πολιτιστικών Δρώμενων

Ο Δήμος οφείλει να στηρίξει τους νέους ώστε να συμμετέχουν ή να παρακολουθούν πολιτιστικά δρώμενα που πραγματοποιούνται στο νησί, είτε αυτά πραγματοποιούνται στην Χώρα είτε σε κάποιο από τα χωρία.  Μία κύρια δυσκολία που μπορούμε να αντιμετωπίσουμε άμεσα ως η νέα Δημοτική Αρχή είναι η κάλυψη των εξόδων μετακίνησης ώστε το οικονομικό να μην αποτελεί πλέον πρόβλημα. Επιπλέον υπάρχει η δυνατότητα για κάλυψη της στέγασης για τους νέους των Μικρών Κυκλάδων που θα μετακινηθούν προς την Νάξο για το σκοπό αυτό.

 

Οικονομική Ενίσχυση των Πολιτιστικών Συλλόγων

Ως η νέα Δημοτική Αρχή θα σταθούμε αρωγοί σε δράσεις Πολιτιστικών Συλλόγων που είτε πραγματοποιούνται στο Δήμο μας είτε προβάλουν το Δήμο προς τα έξω. Εδώ αναφερόμαστε σε δράσεις που αφορούν στην προαγωγή της πολιτιστικής ανάπτυξης και συμβάλλουν στην προαγωγή της πνευματικής και πολιτιστικής καλλιέργειας των συμμετεχόντων σε αυτές (όπως οι διαλέξεις, συζητήσεις με αντικείμενο τα γράμματα, τη μουσική, τις τέχνες, παρακολούθηση και συμμετοχή σε θεατρικές ή μουσικές παραστάσεις, οι επισκέψεις σε χώρους ιστορικού ή θρησκευτικού ενδιαφέροντος κ.λπ.), καθώς και εκείνες που συμβάλλουν στην ανάδειξη και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, καθόσον τούτο αποτελεί βασική συνιστώσα της πολιτιστικής ανάπτυξης ενός τόπου.

Θεωρούμε αυτονόητο πως η όποια οικονομική ενίσχυση θα γίνεται με βάση αντικειμενικά και μετρήσιμα κριτήρια, με διαφανείς διαδικασίες ενώ στο τέλος κάθε έτους θα υπάρχει πληρης δημοσιοποίηση των ενισχύσεων.

 

Διάσωση και ανάδειξη τοπωνυμίων.

Ο πλούτος των τοπωνυμίων της Νάξου είναι τεράστιος και δεν έχουν καταγραφεί πλήρως. πρέπει να συγκροτηθεί από τον Δήμο επιστημονική ομάδα η οποία θα καταγράψει αρχικά όλα τα τοπωνύμια (εκατοντάδες χιλιάδες) από το πιο μικρό χωράφι μέχρι τις μεγάλες περιοχές, θα τα επεξεργαστεί, θα τα αρχειοθετήσει και θα αποτελέσουν ένα σπουδαίο αρχειο μελέτης και ανάδειξης όσων συνδέονται με την ιστορία κάθε περιοχής του νησιού. Σημαντική πηγή για την καταγραφή των τοπωνυμίων αποτελούν οι δηλώσεις των αγροτών και κτηνοτρόφων των αγροκτημάτων τους προκειμένου να επιδοτηθούν από τα ευρωπαϊκά προγράμματα.

 

Θέσπιση α) Διεθνούς Φεστιβάλ Νάξου και β) Μαθητικού Φεστιβάλ

Οργάνωση Διεθνούς Φεστιβάλ που θα φιλοξενεί σημαντικές παραγωγές από το την Ελλάδα και το εξωτερικό, δίνοντας την ευκαιρία στο κοινό της πόλης να γνωρίσει διακεκριμένους καλλιτέχνες και βραβευμένες θεατρικές ή άλλες πολιτιστικές παραγωγές.

Ταυτόχρονα θέσπιση Μαθητικού Φεστιβάλ στη λήξη του διδακτικού έτους που θα οργανώνεται με από τον Δήμο ώστε οι μαθητές τόσο της Πρωτοβάθμιας όσο και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης να παρουσιάζουν τα πολιτιστικά τους έργα.

Για τα παραπάνω είναι απαραίτητος ο ορισμός Καλλιτεχνικού Διευθυντή που θα οργανώνει και θα συντονίζει την πραγματοποίηση των Φεστιβαλ.

 

Άλλες Προτάσεις:

  • Χαρτογράφηση δημοτικών κτιρίων και ιστορικών δημοτικών κτιρίων.
  • Αρωγός στο πρόγραμμα «Σχολεία ανοιχτά στην Κοινωνία» όπου μία σειρά από εκδηλώσεις μέσα στα σχολεία θα τα μετατρέπουν σε πόλο ενημέρωσης και συζήτησης και κέντρα πολιτισμού.
  • Διερεύνηση δυνατοτήτων συμμετοχής στα προγράμματα Erasmus με στόχο την εξωστρέφεια και την πολιτιστική ανταλλαγή
  • Βελτίωση των οδωνυμίων της πόλης: αφιέρωση οδών σε ναξιώτες του Πνεύματος, των Επιστημών αλλά και αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, εκτελεσμένα από τους Ναζί παλικάρια, αγωνιστές της Δημοκρατίας.

 

Προτάσεις για τα ιστορικά μνημεία

Η δημιουργία μητρώου των μνημείων και κειμηλίων της Νάξου όλων των εποχών, την καταγραφή των οποίων θα κάμει ομάδα επιστημόνων. Στόχος να καταγραφούν μνημεία, κειμήλια, εικόνες, πολύτιμα εκκλησιαστικά αντικείμενα και έργα τέχνης.  Στο μητρώο των μνημείων θα καταγραφούν και τα μνημεία του λαϊκού μας πολιτισμού, όπως σοκάκια, λιοτρίβια, φούρνοι, πατητήρια, νερόμυλοι, ανεμόμυλοι, σιδεράδικα, πύργοι μεσαιωνικοί, παραδοσιακές βρύσες και πηγάδια κ.λπ. ακόμη και όσα από αυτά ανήκουν σε ιδιώτες.
Ο Δήμος, ανάλογα με τις οικονομικές του δυνατότητες, αλλά και μέσω προγραμμάτων, επιχορηγήσεων, χορηγιών και άλλων πόρων, επιβάλλεται να  πρωτοστατεί και να συμμετέχει ενεργά στην αναστήλωση και ανακαίνιση μνημείων, όπως είναι τα δεκάδες βυζαντινά ξωκκλήσια κατά προτεραιότητα, που κινδυνεύουν να καταστραφούν από τα φυσικά φαινόμενα ή και ανθρώπινες παρεμβάσεις και δραστηριότητες. Αλλά και μνημεία ιδιωτικά, όπως κτίσματα παραδοσιακά, ο Δήμος μπορεί να τα σώσει σε συνεργασία με τους ιδιοκτήτες τους, μέσα από προγράμματα που επιδοτούν τέτοιες παρεμβάσεις. Τέτοια παραδοσιακά κτίσματα είναι νερόμυλοι, ανεμόμυλοι, μεσαιωνικοί πύργοι, παραδοσιακά πηγάδια, φούρνοι, λιοτρίβια, σιδεράδικα κ.ά.

 

ΜΝΗΜΕΙΑ ΣΕ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ

1. Πύργος Χειμάρρου. Το μοναδικό αυτό μνημείο της Νάξου, σημαία κάποτε του νησιού μαζί με την Πορτάρα, παραμένει 30 περίπου χρόνια ζωσμένο με σιδερένιες σκαλωσιές, εξαιτίας της αδιαφορίας όλων των αρμοδίων, αλλά και του Δήμου Νάξου. Η ανάγκη αναστήλωσής του είναι ζωτικής σημασίας και επιβάλλεται να αναληφθεί από τη νέα δημοτική αρχή αγώνας, προκειμένου αυτό να σωθεί από τον κίνδυνο κατάρρευσης, που το απειλεί.

2. Αρχαίο λατομείο Απόλλωνα. Από τα σπάνια αρχαία λατομεία στον ελληνικό χώρο που διασώζει όλες τις δραστηριότητες κοπής, επεξεργασίας, μεταφοράς, φόρτωσης ημίεργων κούρων για τη μεταφορά τους στη Δήλο και αλλού. Με ήπιας μορφής παρεμβάσεις, όπως μονοπάτια, καθαρισμός, σήμανση, θα αναδειχθεί ο μοναδικός πλούτος που κρύβει και θα ζωντανέψει ολόκληρος αυτός ο κύκλος λατομικής δραστηριότητας και λειτουργίας του λατομείου επί 4 αιώνες (ίχνη κοπής μαρμάρων, απομεινάρια ημίεργων μαρμάρινων τμημάτων, ο «δρόμος» μεταφοράς στη θάλασσα, το αρχαίο λιμάνι, τα εργαστήρια και τα δωμάτια των μαρμαροτεχνιτών, η αρχαία επιγραφή)

3. Προϊστορικά-βυζαντινά-μεσαιωνικά κάστρα. Τ’ Απαλίρου, της Απάνω Ποταμιάς, του Πάνερμου, της Κορφής τ’ Αρωνιού, του Καλοέρου, Ελληνικά κ.ά). Αυτά τα κάστρα, με μονοπάτια, καθαρισμό και σήμανση, θα καταστούν προσβάσιμα στον επισκέπτη και θα ενισχύσουν τον πεζοπορικό και ορειβατικό τουρισμό και θα αναδείξουν το μοναδικό σε ομορφιά φυσικό ναξιώτικο περιβάλλον.

4. Ανάκτορο Καλαμιτσιών. Αναζήτηση πόρων από ευρωπαϊκά προγράμματα για την αναστήλωσή του και τη μετατροπή του σε συνεδριακό χώρο, την ανάδειξη των παραδοσιακών εγκαταστάσεών του, λιοτρίβια, πατητήρια, αποθήκες και τη  δημιουργία μουσείου της μεσαιωνικής ιστορίας της Νάξου και των αγώνων των αγροτών κατά της φράγκικης και ντόπιας φεουδαρχίας, με αποκορύφωμα τον ξεσηκωμό των αγροτών των Μελάνων τον Οκτώβρη 1944 (μικρό Κιλελέρ).

5. Εναέριος σιδηρόδρομος, μουσείο σμύριδας. Ο εναέριος με απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου το 1989 χαρακτηρίστηκε «Ιστορικός τόπος» μαζί με τα ορυχεία σμύριδας και τις εγκαταστάσεις των δύο σταθμών φόρτωσης και ολόκληρο το μηχανολογικό εξοπλισμό του.
Πρέπει το μοναδικό αυτό μνημείο να συντηρηθεί και να αναδειχθεί μαζί με τις επίγειες μηχανολογικές εγκαταστάσεις στη Μουτσούνα, τον Κακόρυακα, τη Σαραντάρα, τον Λυώνα, αλλά και τα ορυχεία σμύριδας και να γίνει ένα μοναδικό βιομηχανικό μουσείο. Υπάρχει από το 1995 μελέτη σχετική του ΕΜΠ, με την εποπτεία του αείμνηστου Απεραθίτη καθηγητή του ΕΜΠ Αντώνη Φραγκίσκου.

6. Κτίριο Πρώην Σχολής Ουρσουλινών. Έχει παραχωρηθεί στον Δήμο από το Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας για χρήση για 30 χρόνια. Η παραχώρηση έγινε το 2000 και ο Δήμος πρέπει να διεκδικήσει από το ελληνικό δημόσιο την πλήρη ιδιοκτησία του συγκροτήματος, ως ο φορέας που ανέλαβε τη μελέτη αναπαλαίωσης και επισκευής του και την ένταξή του στον Γ΄ ΚΠΣ της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου με προϋπολογισμό 500 εκατομμύρια δραχμές.  Να σημειωθεί ότι το Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας έχει καταργηθεί και αυτό ευνοεί την πλήρη παραχώρησή του στον Δήμο.
Το κτίριο όμως έχει μείνει ασυντήρητο από την εποχή της ανακαίνισής του, έχει υποστεί σημαντικές φθορές και επιβάλλεται να συντηρηθεί εσωτερικά και εξωτερικά, να ανανεωθεί ο μηχανολογικός του εξοπλισμός,  ώστε αυτό να πληροί τις προδιαγραφές ενός σύγχρονου συνεδριακού και εκθεσιακού κέντρου, όπως εξελίσσεται ήδη. Ακόμη πρέπει να αξιοποιηθούν όλοι οι χώροι του, εσωτερικοί και εξωτερικοί, να δημιουργηθεί εκεί μόνιμη έκθεση ναξίων καλλιτεχνών (ζωγράφων, γλυπτών κ.λπ.) και πορτρέτων ιστορικών προσώπων και φυσιογνωμιών του παρελθόντος.

7. Μουσείο Ιστορίας και Πολιτισμού της Κωμιακής. Πριν από 5 χρόνια δωρίθηκε στον Δήμο η πατρογονική παραδοσιακή οικία της ιστορικής  οικογένειας Ευσταθίου Χωριανόπουλου, προκειμένου να στεγαστεί εκεί το υπό ίδρυση μουσείο της ιστορίας και του πολιτισμού της Κωμιακής. Ο Δήμος όμως δεν έχει προβεί σε καμία ενέργεια προκειμένου να ανακαινιστεί η οικία, για να στεγάσει το μουσείο. Η δωρεά έχει 5ετή ρήτρα για την υλοποίηση του σκοπού της και λήγει σύντομα. +Επιβάλλεται να προχωρήσει ο Δήμος στις απαιτούμενες ενέργειες, ώστε να ανακαινιστεί το ακίνητο αυτό προκείμενου να μην καταρρεύσει από την πολύχρονη εγκατάλειψη.

8. Μικρά μουσεία στα χωριά. Ανάληψη πρωτοβουλιών από τον Δήμο για τον σχεδιασμό και τη δημιουργία μικρών μουσείων σε διάφορα χωριά, για την διάσωση και προβολή της ιστορίας, των μνημείων και του λαϊκού πολιτισμού τους, καθώς και την ανακαίνιση παραδοσιακών κτισμάτων, όπως μύλοι, φούρνοι, λιοτρίβια, παραδοσιακές βρύσες κ.λπ. χώροι που μπορεί να λειτουργήσουν και ως μικρά μουσεία. Ανάδειξη παράλληλα των μνημείων που βρίσκονται σε διάφορα χωρία.

9. Παλάτια Πορτάρα. Αναβάθμιση και εξωραϊσμός του χώρου στα Παλάτια, αλλά και μέτρα προστασίας της Πορτάρας.

10. Βυζαντινό πάρκο Τραγαίας. Η δημιουργία αυτού το μοναδικού πάρκου, που απλώνεται σε μεγάλη έκταση στον ελαιώνα και περικλείει μεγάλο αριθμό βυζαντινών εκκλησιών και άλλων μνημείων, είναι ιδέα παλιά του αείμνηστου Νίκου Κεφαλληνιάδη και πρέπει να υλοποιηθεί. Περιλαμβάνει διαδρομές μέσα από παραδοσιακά μονοπάτια, που συνδέουν τα διάφορα μνημεία μεταξύ τους, τόσο τα βυζαντινά, όσο και τα μεσαιωνικά, αλλά και μνημεία του λαϊκού πολιτισμού, ενώ αναδεικνύεται και το μοναδικό φυσικό περιβάλλον του λεκανοπεδίου.

Συνεργασία με την Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και το Πανεπιστήμιο Αθηνών για την προσπάθεια να γίνουν επισκέψιμες οι βυζαντινες εκκλησίες ιδίως του βυζαντινού πάρκου Τραγαίας.

11. Αλληλοδιδακτικό Σχολείο Δρυμαλίας στους Ακαδήμους. Το πρώτο αλληλοδιδακτικό σχολείο της ορεινής Νάξου, του οποίου η επισκευή ξεκίνησε πριν πολλά χρόνια από το δήμο με Ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Μπορεί να ολοκληρωθεί και να στεγάσει ένα κέντρο πολιτισμού, τη βιβλιοθήκη-ιστορικό αρχείο Βυζαντινών Σπουδών, να φιλοξενεί εκθέσεις και συνέδρια για τα βυζαντινά μνημεία και όχι μόνο.

12. Θολωτός Μυκηναϊκός τάφος Κωμιακής. Μοναδικό στο είδος του μνημείο για τη Νάξο, που δεν έχει αξιοποιηθεί, σε συνδυασμό με το μοναδικού φυσικού κάλλους τοπίο, μέσα στο οποίο βρίσκεται. Πρέπει να σημειωθεί ότι η τοποθεσία που βρίσκεται ονομάζεται «Αξός» και εικάζεται ότι ο τόπος αυτός και το συγκεκριμένο μνημείο συνδέονται με τον αρχαίο οικιστή της Νάξου, από τον οποίο πήρε το νησί το όνομά του.

13. Οργάνωση και λειτουργία αρχαιολογικών χώρων και μουσείων. Ο Δήμος πρέπει να προβαίνει στις ενέργειες προς τις αρμόδιες υπηρεσίες, ώστε να στελεχώνονται και να λειτουργούν απρόσκοπτα όλα τα μουσεία και οι αρχαιολογικοί χώροι, τουλάχιστον κατά την τουριστική περίοδο. Για παράδειγμα, πρέπει να λυθεί το πρόβλημα της λειτουργίας των μουσείων της Απειράνθου (γεωλογικό, λαογραφικό) με την πρόσληψη εποχικών υπαλλήλων.14. Αλυκό. Η μοναδικού φυσικού κάλλους περιοχή του αλυκού με το δάσος των κέδρων και τις αμμοθίνες, από το 2010 έχει περιέλθει δικαστικά στο ελληνικό δημόσιο. Επιβάλλεται ο Δήμος να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες, ώστε να αποβληθούν οι καταπατητές, να αποκατασταθεί το φυσικό περιβάλλον με την κατεδάφιση των ερειπωμένων ημιτελών κτιρίων, την απαγόρευση εισόδου σε αυτοκίνητα, τη δημιουργία παραδοσιακών μονοπατιών, τη σήμανση ιστορικών σημείων, αλλά και των διαφόρων σπάνιων φυτών, θάμνων και δέντρων. Να εξεταστεί ακόμη η ίδρυση σε κάποιο από τα ημιτελή κτίσματα, οικολογικού μουσείου, με στόχο την ανάδειξη των ιδιαιτεροτήτων του φυσικού περιβάλλοντος της Νάξου, της χλωρίδας, της πανίδας, των μοναδικών γεωλογικών του χαρακτηριστικών (σμύριδα, αμμοθίνες, κ.λπ.).

 

Εν κατακλείδι, θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι η επιτροπή Παιδείας Πολιτισμού και Αθλητισμού της δημοτικής Παράταξης «Δύναμη Δημιουργίας» είναι μια ανοιχτή επιτροπή όπου μπορεί να συμμετάσχει ο καθένας.

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Ο τουρισμός, αποτελεί ένα ισχυρό μοχλό ανάπτυξης της οικονομίας  ιδιαίτερα των νησιωτικών περιοχών, που χαρακτηρίζονται από υψηλό περιβαλλοντικό, τοπιολογικό και πολιτισμικό απόθεμα.

Παρά ταύτα εδώ και αρκετές δεκαετίες, είναι εμφανής η ανεπάρκεια των δημοτικών αρχών του τόπου μας, να σχεδιάσουν την τουριστική δραστηριότητα, να θέσουν στόχους, να προγραμματίσουν την λειτουργία της,  να οργανώσουν διαδικασίες και να κινητοποιήσουν το κοινωνικό σύνολο στην εκπόνηση και την υλοποίηση ενός στρατηγικού σχεδιασμού της τουριστικής ανάπτυξης. Αποτέλεσμα της ανεπάρκειας και της απουσίας συγκροτημένου σχεδίου τουριστικής ανάπτυξης, η αδυναμία δημιουργίας τουριστικής ζήτησης και ο πρόχειρος αυτό-σχεδιασμός της τελευταίας στιγμής, γεγονός που απλά συντηρεί και παγιώνει ένα χαμηλό επίπεδο σε σχέση με τις πραγματικές δυνατότητες και τις εξαιρετικές προοπτικές που δύνανται να έχουν η Νάξος και μικρές Κυκλάδες ως τουριστικοί προορισμοί. Είναι γνωστό ότι ένας συνολικός στρατηγικός σχεδιασμός της τουριστικής ανάπτυξης δεν εκπονήθηκε ποτέ στο νησιά μας, αλλά η ακατανόητη απουσία ακόμα και ενός ετήσιου σχεδίου (βραχυπρόθεσμου) τουριστικής πολιτικής και ο διαρκής ευτελισμός της επιτροπής τουριστικής ανάπτυξης, δεν πρέπει να γίνονται ανεκτά από κανέναν επαγγελματία του τουρισμού, κανέναν πολίτη, κανένα φορέα.

Ο τουρισμός επηρεάζει δυναμικά τη βιωσιμότητα των οικονομιών των νησιών μας και για αυτό η αδράνεια. η ολιγωρία ή η ανεπάρκεια, δεν μπορούν να συνεχίσουν να είναι ανεκτές σε μία τουριστική αγορά που η ταχύτητα των εξελίξεων και ο εντεινόμενος ανταγωνισμός καθιστούν τον τουρισμό ιδιαίτερα ευάλωτο και ασταθή! Η ανάγκη για τον  σχεδιασμό της τουριστικής ανάπτυξης των νησιών μας γίνεται επομένως ολοένα και πιο επιτακτική, ιδιαίτερα τα τελευταία δύσκολα χρόνια που ο τουρισμός ως η “βαριά βιομηχανία” της Ελλάδας, αποτελεί ενδεχομένως το σημαντικότερο κλάδο της Εθνικής οικονομίας που δύναται να συμβάλλει καθοριστικά και πιο άμεσα στην ενδυνάμωση των τοπικών οικονομιών.

 

  1. Η κατάσταση στο Δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων

 

Στη Νάξο και τις Μικρές Κυκλάδες, η ανυπαρξία στρατηγικού σχεδιασμού του τουρισμού και η ακατανόητη αδυναμία ανάπτυξης στοιχειώδους προγραμματισμού του τουρισμού σε ετήσια βάση  (τις τελευταίες δεκαετίες), οδήγησε σ σταδιακά στην άναρχη δόμηση των παραλιακών ζωνών, στην αστικοποίηση και υποβάθμιση της αισθητικής του δομημένου περιβάλλοντος σε όλες τις τουριστικές ζώνες, στο εμπορικό και ιστορικό κέντρο της Χώρας αλλά και σε αρκετά χωριά της υπαίθρου και της ορεινής ενδοχώρας. Ταυτόχρονα και αναπόφευκτα, επήλθε υποβάθμιση του ευρύτερου φυσικού περιβάλλοντος, της ποιότητας ζωής και εξ αυτής, υποβάθμιση της τουριστικής αξίας και χρήσης των οικισμών και της Χώρας. 

Το έλλειμμα τουριστικού σχεδιασμού σε συνδυασμό με την απουσία σαφούς τοπικού χωροταξικού σχεδιασμού (η αναγκαιότητα ύπαρξης του οποίου αναλύεται σε άλλη ενότητα του προγράμματός μας) επέφεραν αργά αλλά σταθερά: την κατασπατάληση των φυσικών πόρων των νησιών, την αλλοίωση του τοπίου, τη μετάλλαξη των καλλιεργούμενων εκτάσεων σε δυνητικά δομημένο περιβάλλον, τη σταδιακή εγκατάλειψη των παραδοσιακών και τοπικών καλλιεργειών και εν τέλει τη μετάλλαξη μεγάλου μέρους του ντόπιου παραγωγικού πληθυσμού, σε πάροχους τουριστικών υπηρεσιών.

Αποτέλεσμα αυτής της ανεξέλεγκτης και μονομερούς ανάπτυξης είναι η  “μονοκαλλιέργεια” του τουρισμού, η οποία αναπόφευκτα επιφέρει πληθώρα αρνητικών επιπτώσεων στο κοινωνικό ιστό και τη βιωσιμότητα της τοπικής κουλτούρας και της παραδοσιακής οικονομίας.

Οι Δημοτικές Αρχές του τόπου και κύρια αυτές του τέως Δήμου Νάξου (που είχαν υπό τη διοικητική τους μέριμνα το μεγαλύτερο μέρος της εκμεταλλεύσιμης παράκτιας ζώνης), δεν κατανόησαν ή δεν θέλησαν να προβούν σε άμεση θέσπιση κανόνων χωροθέτησης και διαχρονικά μέχρι και στις μέρες μας, αρκέστηκαν σε σπασμωδικές κινήσεις ενίσχυσης των παραπάνω πολιτικών, απαξιώνοντας κάθε άλλη μορφή ισόρροπης τουριστικής ανάπτυξης και υποβοηθώντας έμμεσα αυτό το άτυπο καθεστώς, προσβλέποντας πάντα σε περιστολή του πολιτικού κόστους, σε εκλογικά οφέλη και στη συντήρηση πελατειακών σχέσεων με τους δημότες. Η διαχείριση της τοπικής εξουσίας ως όχημα εξυπηρέτησης προσωπικών συμφερόντων και προβολής, απέτρεψε οποιαδήποτε προσπάθεια συγκρότησης ενός μακροπρόθεσμου και πολυσυλλεκτικού σχεδίου για την ισόρροπη και πολύπλευρη τουριστική ανάπτυξη του τόπου προς όφελος των τοπικών κοινωνιών.

Ο τουρισμός της Νάξου και των Μικρών Κυκλάδων σήμερα λογίζεται σχεδόν αποκλειστικά ως τουρισμός παράλιας αναψυχής, καθώς απευθύνεται κυρίαρχα σε Έλληνες και ξένους τουρίστες που επισκέπτονται τα νησιά μας για τις θερινές τους διακοπές. Η τουριστική περίοδος είναι αρκετά περιορισμένη με τάση αύξησης του φαινομένου της εποχικότητας και σε συνδυασμό με την εντεινόμενη παράκτια χωρική επέκταση του τουρισμού, προσδίδουν σχεδόν αποκλειστικά στο τουριστικό προϊόν της Νάξου, το προφίλ του  κλασσικού μοντέλου αναψυχής. Η Νάξος και οι μικρές Κυκλάδες διαθέτουν ένα εξαιρετικό απόθεμα τουριστικών πόρων για παράλληλη ανάπτυξη του εναλλακτικού τουρισμού, του τουρισμού ειδικών κινήτρων και του βιωματικού τουρισμού. Αυτός ο εντυπωσιακός πλουραλισμός τουριστικών πόρων που απλόχερα μας προσφέρουν η ορεινή μας ενδοχώρα και οι Μικρές Κυκλάδες, επιβάλλει τον σχεδιασμό του περιβαλλοντικά υπεύθυνου-βιώσιμου τουρισμού και την απαγκίστρωση μας από τη μονοδιάστατη ανάπτυξη του κλασσικού μοντέλου παράλιας αναψυχής.

Ο τουριστικός σχεδιασμός θα θεμελιωθεί σε αυτή την παραδοχή, καθώς θεωρούμε ως αυταπόδεικτο ότι αυτές οι χωρικές ενότητες, αποδίδουν ένα διευρυμένο πλαίσιο ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων και χαρακτηριστικών διαφοροποίησης του τουριστικού προϊόντος και ταυτόχρονα παράγοντα ποιοτικής ενδυνάμωσης του κλασικού μοντέλου παράλιας αναψυχής των νησιών μας.

Ανάμεσα στις Μικρές Κυκλάδες, πιο αναπτυγμένο τουριστικά είναι το Κουφονήσι και λιγότερο η Ηρακλειά. Λόγω του μικρού τους μεγέθους και της έλλειψης υποδομών και οι Μικρές Κυκλάδες χαρακτηρίζονται από τουριστικό υδροκεφαλισμό, με τις περισσότερες δραστηριότητες να εντοπίζονται στους παράκτιους οικισμούς και κοντά στο λιμάνι.

 

  1. Τουριστικός Σχεδιασμός (Γενικές αρχές – Στρατηγικοί στόχοι)

 

Στόχος της Παράταξης Δύναμη Δημιουργίας είναι η κάλυψη των αναγκών της κοινωνίας των πολιτών, δίνοντας τη δυνατότητα στο σύνολο των δημοτών να επωφελούνται από το τουριστικό προϊόν. Για αυτό απαιτείται παράλληλα με τον κατεπείγουσας προτεραιότητας χωροταξικό σχεδιασμό, να εκπονηθεί για πρώτη φορά ο στρατηγικός σχεδιασμός της αειφόρου τουριστικής ανάπτυξης. Η έννοια της αειφορίας εισέρχεται στην τουριστική ανάπτυξη ως διττή ανάγκη βιώσιμης εκμετάλλευσης και διαχείρισης, τόσο του φυσικού και πολιτισμικού περιβάλλοντος, όσο και του τουρισμού ως οικονομικής δραστηριότητας της κοινωνίας υποδοχής. Προϋποθέτει επομένως και εξαρτάται δυναμικά, από την οικονομική και κοινωνική συνέργεια και εν τέλει από τον σχεδιασμό της ενδογενούς τουριστικής ανάπτυξης, διά της οποίας επιτρέπεται η μεγιστοποίηση των ωφελειών για την τοπική κοινωνία.

Ο σχεδιασμός αυτός αποτελεί μία σύνθετη και ορθολογική διαδικασία, διαδοχικών λειτουργιών και δράσεων σε όλα τα επίπεδα διοίκησης (τοπικό, περιφερειακό και εθνικό) για την επίτευξη στόχων ή τη διασφάλιση της ισορροπίας μεταξύ αντικρουόμενων στόχων. Η συνθετότητα του τουριστικού σχεδιασμού, έγκειται στην κοινωνική, οικονομική και περιβαλλοντική διάσταση των στόχων του ως προς την ανάπτυξη του τουρισμού στο χώρο υποδοχής και στον συγκερασμό τους με τις επιθυμίες της τοπικής κοινωνίας. Συνήθως η σύγκρουση των στόχων αφορά την μεγιστοποίηση της οικονομικής ωφέλειας του τουρισμού με την ταυτόχρονη ανάγκη προστασίας των φυσικών και ανθρωπογενών πόρων ή με την υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων λόγω της τουριστικής δραστηριότητας.

Τα βασικά στοιχεία στα οποία στηρίζεται η δυναμική διαδικασία του σχεδιασμού της τουριστικής ανάπτυξης αφορούν:

 

  • Τους τουριστικούς πόρους της περιοχής (φυσικοί, πολιτισμικοί)
  • Τις τουριστικές υποδομές και ανωδομές της περιοχής.
  • Τους ανθρώπινους πόρους (δυναμικό) της περιοχής (επίπεδο εκπαίδευσης, επαγγελματικής κατάρτισης κ.α.).
  • Τις παρεχόμενες τουριστικές υπηρεσίες.
  • Τις ευρύτερες υποδομές και ανωδομές της περιοχής.
  • Τις τουριστικές και ευρύτερες υποδομές σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.
  • Το υπάρχον σχέδιο μάρκετινγκ της περιοχής ή η θέση της στο ευρύτερο σχέδιο μάρκετινγκ.
  • Το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο τουριστικής ανάπτυξης (χωροταξικός σχεδιασμός, περιβαλλοντική πολιτική, φορείς τουριστικής ανάπτυξης, σύστημα τουριστικής εκπαίδευσης, επενδύσεις κ.α.).
  • Μελέτες και έρευνες αγοράς σχετικά με την τουριστική ζήτηση της περιοχής.
  • Τον βαθμό επιρροής της περιοχής από υπαρκτά τουριστικά πρότυπα (μαζικός τουρισμός αναψυχής, οικοτουρισμός κ.α.).

Ενδεικτικά, εργαλεία τουριστικού σχεδιασμού αποτελούν οι μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ο χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός,  η τουριστική φέρουσα ικανότητα ή χωρητικότητα, οι δείκτες τουριστικής ανάπτυξης, ο σχεδιασμός τοπίου, η καθιέρωση βραβείων ποιότητας, η οίκο-σήμανση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Eco-Label) κ.α.

 Η προσέγγιση της φέρουσας ικανότητας αφορά τρεις επιμέρους διαστάσεις της: τη φυσική, την οικονομική και την κοινωνική, καθώς η τουριστική ανάπτυξη απορροφά φυσικούς πόρους και επιφέρει οικονομικές και κοινωνικές μεταβολές. Ο ποσοτικός προσδιορισμός της τουριστικής φέρουσας ικανότητας αφορά τον καθορισμό ορισμένων ορίων απόδοσης (output levels) της τουριστικής δραστηριότητας σε σχέση με την πίεση των πόρων του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος. Τα όρια απόδοσης συνήθως αφορούν μετρήσεις της πυκνότητας τουριστών στη χρήση του χώρου (φυσικού ή δομημένου), όπως για παράδειγμα αριθμός τουριστών ανά 10 τ.μ. παραλίας, ή ανά 100 τ.μ οικοδομικής έκτασης, ή ξενοδοχειακών κλινών ανά εκτάριο κ.λ.π. Άλλες μέθοδοι υπολογισμού της φέρουσας ικανότητας αφορούν την ανάλυση κόστους – οφέλους όπου η αποδοτικότητα της τουριστικής δραστηριότητας συγκρίνεται και αξιολογείται ποιοτικά και ποσοτικά σε σχέση με το οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό κόστος. Η χρήση της φέρουσας ικανότητας ως εργαλείου προσδιορισμού του μέγιστου δυνατού επιπέδου τουριστικής ανάπτυξης μιας περιοχής, αν και συναντά σημαντικές πρακτικές δυσκολίες, αποτελεί εντούτοις το βασικότερο εργαλείο στο σχεδιασμό και τη διαχείριση της τουριστικής ανάπτυξης, κυρίως σε περιοχές ευαίσθητων οικοσυστημάτων, περιορισμένων φυσικών πόρων και σε μικρά νησιά, όπως η περιοχή του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων.

 

 Οι γενικές  αρχές και αξίες  στις οποίες θεμελιώνεται ο σχεδιασμός μας για τον τουρισμό αφορούν την:

  • Αειφορία-Βιωσιμότητα της τουριστικής ανάπτυξης
  • Ενδογένεια της τοπικής οικονομίας
  • Αυτοοργάνωση της κοινωνίας
  • Ανοιχτές θεσμικές διαδικασίες,
  • Ενεργοποίηση και συμμετοχή του κοινωνικού συνόλου στο σχεδιασμό
  • Συλλογικές αποφάσεις
  • Κοινωνική συνέργεια και συνευθύνη

 

 Ως Κυρίαρχοι στρατηγικοί στόχοι (μεταξύ άλλων) του τουριστικού σχεδιασμού για την Νάξο και τις μικρές Κυκλάδες ορίζονται:

  1. Η ανάπτυξη του εναλλακτικού τουρισμού, του τουρισμού ειδικών κινήτρων και του βιωματικού τουρισμού στις χωρικές ενότητες: α) της ορεινής ενδοχώρας της Νάξου, β) των μη αναπτυγμένων στα πρότυπα του κλασικού μοντέλου, παράκτιων περιοχών και γ) των μικρών Κυκλάδων (ειδική αναφορά για τον εναλλακτικό τουρισμό και τουρισμό ειδικών κινήτρων στο κεφάλαιο 3).

 Οι χωρικές αυτές ενότητες αποτελούν και θα εκλαμβάνονται  από τον τουριστικό σχεδιασμό, ως υπερπολύτιμα συστατικά στοιχεία και ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, διαμόρφωσης, διαφοροποίησης και επανατοποθέτησης του συνολικού τουριστικού μας προϊόντος,  στην διεθνή τουριστική αγορά (product differentiation-product repositioning).

Αναγκαία και ικανή συνθήκη  για την επίτευξη αυτού του στρατηγικού στόχου είναι η ανάπτυξη του εναλλακτικού τουρισμού και του τουρισμό ειδικών κινήτρων, ιδιαίτερα στην ορεινή ενδοχώρα της Νάξου και τις μικρές Κυκλάδες. Χωρικές ενότητες που η ενδυνάμωση τους με τον εναλλακτικό τουρισμό και τον τουρισμό ειδικών κινήτρων θα επιφέρει την επιθυμητή επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και την εισροή περιβαλλοντικά υπεύθυνου και ποιοτικού τουρισμού. Η στρατηγική αυτή επιλογή απορρέει από την αδήριτη ανάγκη της διατήρησης του κοινωνικού ιστού των περιοχών αυτών, της ενδογενούς και παραδοσιακής μικροοικονομίας και εξ αυτών της τοπικής παράδοσης. Η ενίσχυση της κοινωνικής, πολιτισμικής και οικονομικής βιωσιμότητας καταυτόν τον τρόπο, θα επιφέρει ως δευτερογενή πολύτιμη ωφέλεια, την διασφάλιση της πολυπόθητης στον τουρισμό “αυθεντικότητας του τουριστικού προϊόντος”. Συστατικό στοιχείο που αποδίδει ισχυρή ανταγωνιστική αξία και διαφοροποίηση (differentiation) στο συνολικό τουριστικό προϊόν της Νάξου και των μικρών Κυκλάδων.

2. Η ποιοτική αναβάθμιση και διεύρυνση των δημόσιων υποδομών και ανωδομών των παράλιων χωρικών ενοτήτων και η ενίσχυση τους με μηχανολογικό εξοπλισμό και μηχανήματα καθαρισμού των ακτών.

3. Σχεδιασμός τουριστικών υπηρεσιών του Δήμου και η ενίσχυση του με εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό για τον τουρισμό.

4. Ανάπλαση-αποκατάσταση δομημένου περιβάλλοντος (δημόσιες και ιδιωτικές ανωδομές).

5. Αποκατάσταση φυσικών τοπίων και προστασία φυσικών οικοσυστημάτων.

6. Διασύνδεση της τουριστικής δραστηριότητας με τον πρωτογενή τομέα, ώστε να ενδυναμωθεί η προϋπάρχουσα παραδοσιακή οικονομία, συμβάλλοντας καθοριστικά κατ’ αυτόν τον τρόπο:

 

  • στη μείωση του φαινομένου της επαγγελματικής κινητικότητας προς το κλασσικό μοντέλο τουρισμού των παράλιων ενοτήτων και της εγκατάλειψης των ορεινών οικισμών και
  • στη μείωση της διαρροής τουριστικού συναλλάγματος εκτός της τοπικής οικονομίας.

 

2.1 Παράλληλες ωφέλειες  – προτεραιότητες σχεδιασμού

 

 Ο τουρισμός ως ετερογενής και πολυσύνθετη δραστηριότητα, άπτεται αλλά και προσδιορίζει σε καθοριστικό βαθμό το επίπεδο της ποιότητας ζωής των μόνιμων κατοίκων. Το γεγονός αυτό εμπλέκει στην τουριστική δραστηριότητα ολόκληρο το κοινωνικό σύνολο και σ’ αυτή την αξιωματική παραδοχή θα θεμελιωθεί η λειτουργία του Δήμου και της επιτροπής τουριστικής ανάπτυξης, η οποία θα αποτελεί το μόνιμο σύνδεσμο μεταξύ κοινωνικού συνόλου και  Δημοτικής αρχής.

 Εξ αυτής της προσέγγισης και αντίληψης, οι προτάσεις μας για τον τουρισμό θα επιφέρουν ορατή και απτή βελτίωση της ποιότητας ζωής των μόνιμων κατοίκων της κοινωνίας μας. Στο σχέδιο τουριστικής ανάπτυξης, θα συμπεριλαμβάνονται προτάσεις και πολιτικές για την αναθεώρηση της κυκλοφοριακής λειτουργίας της πόλης, της χωροθέτησης νέου λιμένα επιβατικής, εμπορικής και βιομηχανικής χρήσης εκτός οικισμού, την δημιουργία δημοτικής αστικής συγκοινωνίας, την πεζοδρόμηση και ποδηλατοδρόμηση του εμπορικού κέντρου της Χώρας, την ανάπλαση των παράκτιων μετώπων,  κ.α.

 

Άμεσες προτεραιότητες

 

  • Άνοιγμα του Δήμου και της επιτροπής τουριστικής ανάπτυξης στο κοινωνικό σύνολο (τουριστικοί φορείς, κοινωνικοί και μη αμιγείς τουριστικοί φορείς, περιβαλλοντικοί φορείς, πολίτες) Παροχή κινήτρων συμμετοχής και εργασίας με καθορισμένο πλαίσιο αρμοδιοτήτων, ευθυνών και χρονοδιαγράμματος.
  • Παροχή κινήτρων και στήριξη της δημιουργίας ενιαίου φορέα των ενώσεων επαγγελματιών του τουρισμού.
  • Δημιουργία και συγκρότηση για πρώτη φορά Επιτροπής Αισθητικής και Περιβάλλοντος.
  • Εκπόνηση για πρώτη φορά, σχεδιασμού της αειφόρου τουριστικής ανάπτυξης που θα εξασφαλίσει την προώθηση τουριστικών ροών υπεύθυνου τουρισμού στις μη αναπτυγμένες τουριστικά χωρικές ενότητες και εξ αυτής την ισόρροπη κατανομή της τουριστικής ανάπτυξης, τη διαφύλαξη και την ενδυνάμωση της ενδογενούς τουριστικής δραστηριότητας και οικονομίας.
  • Εκπόνηση, marketing & branding plan, με στόχο τη δυναμική επανατοποθέτηση των νησιών μας στη διεθνή τουριστική αγόρα και την απόδοση εμπορικής ταυτότητας “brand name” του συνολικού προϊόντος,  με κυρίαρχες αξίες (values) τη διαφορετικότητα και ιδιαιτερότητα των φυσικών και πολιτισμικών πόρων της Νάξου και των Μικρών Κυκλάδων.
  • Στήριξη και ενσωμάτωση στον στρατηγικό τουριστικό σχεδιασμό του Δήμου, του “σχεδίου ανάπτυξης εναλλακτικού τουρισμού” της συνέργειας φορέων, ως αναπτύχθηκε τα τελευταία δύο έτη με πρωτοβουλία της Ένωσης Ξενοδόχων Νάξου. Ολοκλήρωση ένταξης του πεζοπορικού δικτύου στο εθνικό μητρώο μονοπατιών, στην εθνική πιστοποίηση και την πιστοποίηση της E.R.A “Leading Quality Trails – best of Europe”. Ταυτόχρονη ανάθεση στο δίκτυο Δ.ΑΦ.ΝΗ (Δίκτυο Αειφόρων Νήσων) δημιουργίας εξειδικευμένης ιστοσελίδας (website) του Δήμου και εφαρμογής (iOS και Android) με διαδραστικούς χάρτες πραγματικού χρόνου για τα μονοπάτια και όλες τις συνδυαστικές μορφές εναλλακτικού και ειδικού τουρισμού, που αναπτύσσονται σε αυτό αλλά και σε όλη την επικράτεια του Δήμου.
  • Προστασία των φυσικών οικότoπων και οικοσυστημάτων με την ανάπτυξη σε αυτές του τουρισμού παρατήρησης χλωρίδας – πανίδας, όπως επί παραδείγματι το καταφύγιο άγριας ζωής αλυκής, οι χελώνες καρέτα-καρέτα, οι σπάνιοι γύπες-όρνια (σκανιάδες) κ.α. χρησιμοποιώντας ειδικές εξέδρες, εξοπλισμό παρατήρησης και αυστηρούς περιοριστικούς όρους επισκεψιμότητας.
  • Αναθεώρηση της φιλοσοφίας παρουσίασης και συμμετοχής στις διεθνείς εκθέσεις τουριστικών προορισμών και τοποθέτηση για πρώτη φορά των νησιών μας στις εξειδικευμένες εκθέσεις εναλλακτικού τουρισμού. Στόχευση εκθέσεων βάσει σχεδίου markeitng.
  • Δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας (web portal) και εφαρμογής (mobile application), για στατιστικές έρευνες και ανάπτυξη ερωτηματολογίων προς τους επισκέπτες και τους επαγγελματίες του τουρισμού.

 

2.2 Μεσοπρόθεσμοι και μακροπρόθεσμοι στόχοι – απόρροιες

 

  • Επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και μείωση του φαινομένου της εποχικότητας, με την ανάπτυξη του εναλλακτικού τουρισμού και του τουρισμού ειδικών κινήτρων, ιδιαίτερα στην ορεινή ενδοχώρα της Νάξου και στις μικρές Κυκλάδες.
  • Ειδικό επιμέρους σχέδιο marketing για την ενδοχώρα της Νάξου και τις Εναλλακτικές και ειδικές μορφές τουρισμού (Ε.Ε.Μ.Τ).
  • Ανάπτυξη υποδομών προσέγγισης και προσπέλασης στην παράκτια ζώνη των προς αξιοποίηση περιοχών (πεζόδρομοι, δημοτικές τουαλέτες, οδοποιία πρόσβασης, δημοτικοί χώροι στάθμευσης σε ικανή απόσταση από την ακτή κ.α.).

 

Για την ανάδειξη του τουριστικού προϊόντος των Μικρών Κυκλάδων, λαμβάνοντας υπόψη αφενός την πεπερασμένη τουριστική φέρουσα ικανότητά τους και αφετέρου τις ιδιαιτερότητες ενός εκάστου εξ αυτών των νησιών:

 

  • Επιμέρους σχέδιο μάρκετινγκ για την ανάδειξη των Μικρών Κυκλάδων ως αξιόλογων τουριστικών προορισμών και ως αυτόνομες οντότητες με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και όχι ως δορυφόρων της Νάξου ως αντιμετωπίζονται μέχρι σήμερα από τις δημοτικές αρχές.
  • Ρύθμιση της οικιστικής ανάπτυξης και βελτίωση του δομημένου περιβάλλοντος ενός εκάστου εξ αυτών, βάσει του χωροταξικού σχεδιασμού που αποτελεί προτεραιότητα να ολοκληρωθεί για κάθε ένα από τα νησιά μας.
  • Διαφύλαξη της μικρής κλίμακας και της μοναδικότητας των παραγωγικών δραστηριοτήτων (κτηνοτροφία, γεωργία, αλιεία) κάθε νησιού, με έμφαση στην ανάδειξη των τοπικών προϊόντων κάθε ενός εξ αυτών (π.χ. παραγωγής φάβας στη Σχοινούσα, αλιεύματα Κουφονησίων και Ηρακλειάς, κ.λ.π).
  • Επιμέρους ειδικό σχέδιο ανάπτυξης εναλλακτικού τουρισμού και τουρισμού ειδικών κινήτρων.

 

2.3 Σύνοψη

 

 Ο σχεδιασμός της τουριστικής ανάπτυξης ως στρατηγικός, θα αναδείξει την τουριστική πολιτική σε ορίζοντα 8-12 ετών και θα εμπεριέχει:

 

  • Σχέδιο ανάπτυξης εναλλακτικού τουρισμού και τουρισμού ειδικών κινήτρων για την ορεινή ενδοχώρα της Νάξου,

 

  • Σχέδιο ανάπτυξης εναλλακτικού τουρισμού και τουρισμού ειδικών κινήτρων των μικρών Κυκλάδων,

 

  • Ολικό (master) Σχέδιο marketing και σχέδιο branding για τη Νάξο και τις μικρές Κυκλάδες με επιμέρους:
  1. Σχέδιο marketing για τις Ε.Ε.Μ.Τ στην ορεινή ενδοχώρα της Νάξου
  2. Σχέδιο marketing για τις μικρές Κυκλάδες,

 

  • Σχέδιο ποιοτικής αναβάθμισης-εκσυγχρονισμού υποδομών, ανωδομών και εξοπλισμού των κύριων τουριστικών χωρικών ενοτήτων (Χώρα Νάξου και παράκτιες χωρικές ενότητες των νησιών),

 

  • Σχέδιο ανάπτυξης δημοτικών τουριστικών υπηρεσιών (ενημέρωση κοινού, υπηρεσία και μηχανήματα καθαρισμού ακτών, υπηρεσίες και εξοπλισμός μεταφοράς αποσκευών, τμήμα τουρισμού με προσωπικό γραμματειακής υποστήριξης κ.α)

 

  • Σχέδιο εσωτερικού marketing για τη δημιουργία δικτύου παραγωγών και επαγγελματιών του τουρισμού.

 

  • Πρόγραμμα “Διασύνδεση Πρωτογενούς Τομέα – Τουρισμού”

 

  • Στρατηγική χωροταξίας μεγάλων αναπτυξιακών έργων μεταφοράς και διακίνησης (λιμάνι, αεροδρόμιο, περιφερειακός Νάξου, μελέτες σκοπιμότητας, μελέτες χωροθέτησης),

 

  • Πολιτική αισθητικής αναβάθμισης, ανάπλασης και αποκατάστασης του δομημένου περιβάλλοντος (επιτροπή αισθητικής και περιβάλλοντος, μελέτες για απορρόφηση επιχορηγήσεων ΕΣΠΑ / Leader / Περιφέρειας),

 

  • Πολιτική ευρείας πεζοδρόμησης-ποδηλατοδρόμησης και κυκλοφοριακή μελέτη που θα αποδώσουν προτεραιότητα στην τουριστική χρήση της Χώρας της Νάξου.

 

  • Σχέδιο κάθετης προσπελασιμότητας των παράκτιων τουριστικών χωρικών ενοτήτων.

 

  • Σχέδιο για τη δημιουργία αστικής δημοτικής συγκοινωνίας και οργανωμένων περιφερειακών χώρων στάθμευσης,

 

  • Εκπαιδευτικά προγράμματα επαγγελματιών του τουρισμού,

 

  • Προγράμματα επιμορφωτικών επισκέψεων και ταξιδιών επαγγελματιών του τουρισμού,

 

  • Τομεακά συνέδρια και ημερίδες,

 

  • Συνεργασίες με πανεπιστήμια,

 

  • Δημιουργία εθελοντικής ομάδας-επιτροπής Νάξιων επιστημόνων του τουρισμού με επικουρικό και συμβουλευτικό ρόλο.

 

  • Δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας (web portal) και εφαρμογής (mobile application), για στατιστικές έρευνες και ανάπτυξη ερωτηματολογίων προς τους επισκέπτες και τους επαγγελματίες του τουρισμού.

 

  1. Εναλλακτικές και Ειδικές μορφές τουρισμού (Ε.Ε.Μ.Τ) στη Νάξο και τις μικρές Kυκλάδες

 

Οι Ε.Ε.Μ.Τ αποτελούν εργαλείο τουριστικής ανάπτυξης και για πολλούς τουριστικούς προορισμούς αυτοτελές μοντέλο τουρισμού. Τούτο, διότι προωθούν και ενδυναμώνουν την ζητούμενη από όλες τις σύγχρονες κοινωνίες αειφόρο ανάπτυξη αλλά και διότι για πολλούς προορισμούς στους οποίους δεν δύναται να αναπτυχθεί ένα ανταγωνιστικό κλασικό μοντέλο αναψυχής, αποτελούν την μοναδική εναλλακτική προοπτική τουριστικής εκμετάλλευσης των τοπικών ιδιαιτεροτήτων. Είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την βιώσιμη εκμετάλλευση και διαχείριση των φυσικών και των ανθρωπογενών πόρων και άμεσα συνυφασμένες με τον ζητούμενο ποιοτικό και υπεύθυνο τουρισμό, που αναζητά την αληθινή εμπειρία της δράσης στη φύση και της συνάντησης με την ιδιαίτερη παράδοση και κουλτούρα της τοπικής κοινωνίας. Στους θερινούς τουριστικούς προορισμούς, αυτός ο τρόπος τουρισμού συναντά τους απαιτούμενους ποιοτικούς όρους επί το πλείστων την άνοιξη και το φθινόπωρο, δηλαδή την χαμηλή περίοδο.

Η ανάπτυξη εναλλακτικών και ειδικών μορφών τουρισμού (Ε.Ε.Μ.Τ) στη Νάξο, συνιστά σημαντικό παράγοντα ενδυνάμωσης και θωράκισης της καθ’ ολοκληρίαν ενδογενούς τουριστικής δραστηριότητας, που την διακρίνει. Προνόμιο, που η τοπική κοινωνία της Νάξου απολαμβάνει ως απόρροια της οικονομικής αυτάρκειας και συνοχής που προσδίδει σ’ αυτήν, ο ισχυρός και προϋπάρχον πρωτογενής τομέας παραγωγής.

Συνιστούν επίσης αναγκαία συνθήκη για την προστασία, ανάδειξη και υπεύθυνη διαχείριση του πλούσιου φυσικού και πολιτισμικού αποθέματος της. Απόθεμα που αποδίδει εξαιρετικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και τουριστικούς πόρους ενδυνάμωσης και διαφοροποίησης του «τουριστικού προϊόντος» της Νάξου, στην τουριστική αγορά.

Ο εναλλακτικός τουρισμός ιδιαίτερα, δύναται να αποτελέσει εξισορροπητικό παράγοντα κατανομής τουριστικών ροών στην ενδοχώρα του νησιού και πυλώνα άμεσης και δυναμικής διασύνδεσης του τουρισμού με τον πρωτογενή τομέα της Νάξου, συμβάλλοντας καθοριστικά στην μείωση του φαινομένου της επαγγελματικής κινητικότητας προς το κλασσικό μοντέλο τουρισμού των παράλιων ενοτήτων και της εγκατάλειψης των ορεινών οικισμών. Φαινόμενα που σταδιακά συμβάλλουν στην εξαφάνιση της τοπικής κουλτούρας και της παραδοσιακής οικονομίας.

Είναι εύκολα αντιληπτό και προφανές ότι η ανάπτυξη των Ε.Ε.Μ.Τ στην Νάξο αλλά και τις μικρές Κυκλάδες θα αποτελέσει ισχυρό ανταγωνιστικό πλεονεκτήματα ενδυνάμωσης, διαφοροποίησης και επανατοποθέτησης των νησιών μας, στη διεθνή τουριστική αγορά.

 

Οι κυρίαρχες μορφές Ε.Ε.Μ.Τ που θα σχεδιαστούν αρχικά λόγω της ορεινής γεωμορφίας, των εκτεταμένων γεωργοκτηνοτροφικών καλλιεργειών  και γενικά του διευρυμένου αποθέματος πολιτισμικών και φυσικών πόρων, αφορούν:

  • τον τουρισμό υπαίθρου (περιηγητικός-πεζοπορικός) ως αναλύθηκε παραπάνω στις άμεσες προτεραιότητες
  • και τον άρρηκτα συνδεδεμένο οικοτουρισμό (παρατήρηση χλωρίδας-πανίδας) ως αναλύθηκε παραπάνω στις άμεσες προτεραιότητες
  • το γεωτουρισμό (σμυριδορυχεία, μουσείο σμύριδας, εναέριος, λατομεία μαρμάρου κ.α.),

 

και σε λειτουργική διασύνδεση:

  • ο γαστρονομικός
  • ο συνεδριακός
  • ο εκπαιδευτικός
  • ο αθλητικός
  • 0 πολιτιστικός

Όπως έχει ήδη αναφερθεί, η ενσωμάτωση της τοπικής πρωτογενούς και δευτερογενούς παραγωγής στο τουριστικό μας προφίλ αποτελεί στρατηγικό στόχο του τουριστικού σχεδιασμού. Η πολυπόθητη διασύνδεση της τουριστικής δραστηριότητας με τον πρωτογενή τομέα, καθίσταται ως εκ της δημιουργίας διακλαδικού οικονομικού κυκλώματος, απαραίτητη προϋπόθεση για την ενδυνάμωση της προϋπάρχουσας πρωτογενούς και παραδοσιακής οικονομίας, συμβάλλοντας κατ’ επέκταση:

  • στη μείωση του φαινομένου της επαγγελματικής κινητικότητας προς το κλασσικό μοντέλο τουρισμού των παράλιων ενοτήτων και της εγκατάλειψης των ορεινών οικισμών και
  • στη μείωση της διαρροής τουριστικού συναλλάγματος εκτός της τοπικής οικονομίας.

 

 Για τη διασύνδεση της πρωτογενούς παραγωγής με τον τουρισμό και την προώθηση του γαστρονομικού τουρισμού θα απαιτηθεί:

 

  1. Η καταγραφή των υποδομών, ανωδομών και επιχειρήσεων που αφορούν:

 

  • Αμπελουργία – οινοποιία (τρύγος, κρασί, ρακιτζό και ρακί).
  • Ελιές, ελαιοτριβείο, ελαιόλαδο.
  • Γάλα, μεταποίηση γαλακτοκομικών προϊόντων, τυροκόμηση.
  • Μελισσοκομία.
  • Αγροκτήματα με κηπευτικά, δενδρώνες και εναλλακτικές καλλιέργειες (αλόη, αρωματικά φυτά, βότανα).
  • Αλιευτικά σκάφη και υποδομές (Καλαντός, Παριανός Κουφονησίου)

 

  1. Η καταγραφή και αξιολόγηση των οικοτεχνιών και των παραγωγών.

 

  1. Η ανάπτυξη εσωτερικού marketing για την ανάπτυξη δικτύου παραγωγών και επαγγελματιών του τουρισμού.

 

  1. Η καταγραφή και ο σχεδιασμός μενού τοπικών παραδοσιακών συνταγών.

 

  1. Η ανάπτυξη προγράμματος πιστοποίησης τουριστικών επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν τοπικά προϊόντα ή / και τοπικές συνταγές από το αναπτυγμένο δίκτυο παραγωγών και το μενού παραδοσιακών συνταγών.

 

  1. Η δημιουργία ετήσιου γαστρονομικού φεστιβάλ σε διαφορετικό χωριό ή νησί ανά έτος.

 

  1. Η δημιουργία γευσιγνωστικής πεζοπορικής διαδρομής στην ενδοχώρα, με χρήση μονοπατιού του πεζοπορικού δικτύου και διέλευση από ορεινούς οικισμούς.

 

Η Νάξος διαθέτει ένα υπέροχο συνεδριακό κέντρο που στεγάζεται στη Σχολή Ουρσουλινών στο Κάστρο της Χώρας, το οποίο μπορεί να λειτουργήσει ως κέντρο φιλοξενίας συνεδρίων για την ανάπτυξη του συνεδριακού τουρισμού. Έτσι με την κατάλληλη δυναμική καθοδήγηση του Δήμου και συνεργασία με τα τοπικά καταλύματα και τις επιχειρήσεις μαζικής εστίασης, είναι δυνατή η διοργάνωση συνεδρίων καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου σε τομείς όπως η ιατρική, η εφαρμοσμένη έρευνα στη φυσική, οι κατασκευές, η πολιτιστική κληρονομιά κ.λ.π.

Ο εκπαιδευτικός τουρισμός (ως υποενότητα του πολιτιστικού τουρισμού) θεωρείται μία από τις σημαντικότερες αναπτυσσόμενες τουριστικές αγορές και μπορεί να προσφέρει σημαντικά οφέλη σε μια περιοχή με πλούσια πολιτιστικά στοιχεία όπως η Νάξος, τα οποία είναι δυνατόν να αποτελέσουν πόλο έλξης για εκπαιδευτικό / μαθητικό τουρισμό σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Έτσι, με επίκεντρο τη Σχολή Ουρσουλινών και πολλά περιφερειακά κέντρα όπως το Βυζαντινό Πάρκο Τραγαίας, τις εγκαταστάσεις του ΕΠΑΛ ΦΙλοτίου κ.α, είναι δυνατόν να περιληφθούν στο τουριστικό μας προϊόν εαρινές, φθινοπωρινές ή ακόμα και χειμερινές δράσεις ανάπτυξης:

  • Εκπαιδευτικών προγραμμάτων για φοιτητές πανεπιστημίων και κολλεγίων.
  • Προγραμμάτων εκπαιδευτικού και πολιτιστικού περιεχομένου για εκδρομές σχολείων και πανεπιστημίων από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
  • Προγραμμάτων εκπαίδευσης και γνωριμίας με την Ελληνική και ιδιαίτερα την Κυκλαδίτικη πολιτιστική κληρονομιά.
  • Προγραμμάτων εκμάθησης της Ελληνικής γλώσσας.

 

Ο Αθλητικός Τουρισμός είναι μια ειδική μορφή ποιοτικού τουρισμού η οποία παρέχει τη δυνατότητα να στραφούμε σε μία τεράστια δυναμική αγορά αλλά και ταυτόχρονα να επιφέρουμε προστιθέμενη αξία στο τουριστικό μας προϊόν. Το σύμπλεγμα των νησιών μας αποτελεί ήδη διακεκριμένο προορισμό για πλήθος θαλάσσιων σπορ, περισσότερο λόγω των φυσικών χαρακτηριστικών τους και της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και λιγότερο εξαιτίας στοχευμένων δράσεων για ανάδειξη και οργάνωση τέτοιων δραστηριοτήτων. Στο πλαίσιο της προσπάθειας επέκτασης της τουριστικής περιόδου και προσέλκυσης ρεύματος αθλητών και θεατών σε “νεκρές” τουριστικά περιόδους του έτους, προτείνονται αμιγώς Δημοτικές δράσεις:

 

  • Μέριμνα για την αξιοποίηση των υφιστάμενων και προς ανάπτυξη Δημοτικών αθλητικών υποδομών με τη διεκδίκηση διοργάνωσης σημαντικών αθλητικών γεγονότων τοπικής και υπερτοπικής σημασίας (λ.χ. ενδοκυκλαδικοί αγώνες μπάσκετ, βόλεϋ κ.λ.π, Αιγαιοπελαγίτικοι αγώνες στίβου, κ.α.).
  • Μέριμνα για τη θεσμοθέτηση διοργάνωσης υπερτοπικής εμβέλειας αγώνων ποδηλάτου, ανωμάλου δρόμου, δίαθλου και τρίαθλου (αγώνων που ήδη διοργανώνονται στη Νάξο με αξιοσημείωτη συμμετοχή και επιτυχία) και προσπάθεια για αναγνώριση των αγώνων αυτών από τις οικείες ομοσπονδίες και ενσωμάτωσή τους στα επίσημα καλεντάρια.
  • Δημιουργία των αναγκαίων υποδομών για την άθληση και τη φιλοξενία αθλητών, που αφενός θα εξυπηρετούν τις ανάγκες του σκοπούμενου ναυταθλητικού ομίλου και αφετέρου θα στοχεύουν στην αναγνώριση της Νάξου ως ναυταθλητικού προπονητικού κέντρου.
  • Εκμετάλλευση του συγκριτικού πλεονεκτήματος της Νάξου στα θαλάσσια σπορ (με αιχμές του δόρατος την ιστιοσανίδα και την ιστιοπλοΐα), με τη διεκδίκηση διοργάνωσης σημαντικών διεθνών και ελληνικών γεγονότων, όπως παγκόσμια η ευρωπαϊκά πρωταθλήματα ιστιοσανίδας.
  • Αναγνώριση, σήμανση και αξιοποίηση των διαθέσιμων σημείων – θέσεων ως καταδυτικών προορισμών. Ενδεικτικά και όχι περιοριστικά αναφέρονται οι θέσεις:
  • Ναυάγιο Μαριάννα – Νάξος.
  • Αεροσκάφος Arado – Ηρακλειά.
  • Φωκοσπηλιά – Δονούσα.

 

Στις βασικές αρχές του τουριστικού αναπτυξιακού μας προγράμματος συγκαταλέγονται η προβολή και διαφύλαξη του πολιτισμού του τόπου μας καθώς και η προστασία και ανάδειξη τόσο του δομημένου όσο και του φυσικού νησιωτικού περιβάλλοντος. Στο πλαίσιο αυτό προτείνονται δράσεις που σχετίζονται με:

  • Την ανάδειξη των βυζαντινών μνημείων, των ιστορικών τόπων και των αρχαιολογικών χώρων των νησιών μας και η λήψη μέριμνας σε συνεργασία με τις αρμόδιες εφορείες του Υπουργείου Πολιτισμού για την εξασφάλιση της δυνατότητας να είναι επισκέψιμα όλο το χρόνο. Δημιουργία δικτύου σημαντικών μνημείων που θα είναι ανοιχτά για το κοινό και έγκαιρη ανάρτηση του ημερολογιακού και ωρολογίου προγράμματος στο οποίο αυτά θα είναι επισκέψιμα. Ο Δήμος θα πρέπει να εξετάσει τη δυνατότητα κάλυψης μέρους των εξόδων φύλαξης των χώρων αυτών, μέσω πόρων που θα διαθέσει η Κοινωφελής Επιχείρηση ή το οικείο Νομικό Πρόσωπο Πολιτισμού. Η διασφάλιση της επισκεψιμότητας των στοιχείων της πολιτιστικής μας κληρονομιάς είναι μια αναγκαιότητα που δεν σχετίζεται μόνο με το τουριστικό προϊόν των νησιών μας, αλλά πρέπει να απασχολεί κυρίαρχα και τους Δημότες, αποτελώντας πάγια διεκδίκησή τους.
  • Τη μέριμνα καταγραφής των πολιτιστικών δρώμενων (μουσική, χορός, τοπικά φεστιβάλ, δρώμενα αποκριάς, διαδικασία παραγωγής προϊόντων όπως ρακιτζό κ.α.) που οργανώνονται από τις τοπικές κοινωνίες και κοινοποίησή τους, ως μέρος του ζώντος τοπικού πολιτισμού μας στον επισκέπτη, με τη χρήση των εργαλείων που προαναφέρθηκαν.
  • Την οργάνωση θεματικών επισκέψεων σε μνημεία – αρχαιολογικούς χώρους και λοιπά σημεία πολιτισμικού ενδιαφέροντος καθώς και σε φυσικά τοπία, οικιστικά σύνολα και επιχειρήσεις του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα, με τη μέριμνα και διοικητική υποστήριξη του Δήμου, για την ανάδειξη των παραπάνω θεματικών πλεονεκτημάτων των νησιών μας στους επισκέπτες.
  • Την ανάδειξη δημόσιων χώρων (πλατείες, σοκάκια, καλντερίμια, στεγαστά, χαρακτηριστικές γωνιές κ.α.) στο εσωτερικό των οικισμών, δίνοντας έμφαση λειτουργικότητα των χώρων αυτών στην καθημερινή δραστηριότητα των κατοίκων.
  • Την πρόνοια για επάρκεια μέσων και προσωπικού στον τομέα της καθαριότητας των επισκέψιμων χώρων αλλά και των οικιστικών και φυσικών συνόλων που τους περιλαμβάνουν, λαμβάνοντας υπόψη τις αυξημένες εποχικές απαιτήσεις.

Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων, αρχών και δράσεων ανάπτυξης του τουριστικού προϊόντος των νησιών μας, είναι απαραίτητη η ύπαρξη των απαραίτητων υποδομών και δικτύων. Η διαχείριση των δικτύων αυτών περιγράφεται σε συγκεκριμένη ενότητα του προγράμματος.

 

  1. Επίλογος

 

Οι νησιωτικές μας κοινωνίες, οφείλουν να θυμούνται ότι η ευημερία τους, η ποιότητα ζωής και η τουριστική τους δραστηριότητα προέρχεται από την εκμετάλλευση και την οπτική υπεραξία του φυσικού περιβάλλοντος της Νάξου και των μικρών Κυκλάδων. Η επιχειρηματική δραστηριότητα και οι τουριστικές επενδύσεις βρίσκουν “γόνιμες συνθήκες” και χώρο στην τοπική τουριστική οικονομία εξαιτίας της αναντικατάστατης υπεραξίας που αποδίδει το ιδιαίτερο, ποικιλόμορφο και πλούσιο φυσικό περιβάλλον των νησιών μας στο “τουριστικό προϊόν”. Χωρίς αυτό δεν δύναται να υπάρξει τουριστικό προϊόν και επομένως τουριστική οικονομία με όλες τις αλυσιδωτές συνέπειες στην κοινωνία και την συνολική οικονομία. Για αυτούς τους αδήριτους λόγους, η τοπική μας κοινωνία οφείλει να διεκδικήσει και να αναπτύξει ένα μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης που να αναδεικνύει και να προστατεύει το τοπίο, τον φυσικό και πολιτιστικό πλούτο και το παραγωγικό της δυναμικό, στο διηνεκές.

Το μοντέλο αυτό αναγνωρίζεται διεθνώς ως η βιώσιμη, ή υποστηρίξιμη ή ορθότερα αειφόρος τουριστική ανάπτυξη που αποτελεί πλέον τη σύγχρονη προσέγγιση και παγκόσμια τάση, ιδιαίτερα για τις νησιωτικές και μικρές κοινωνίες υποδοχής τουριστικών ροών.

Το πλαίσιο αρχών της αειφόρου ανάπτυξης, ως αυτό προσδιορίστηκε από την «agenda 21» στη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών (1992) για το περιβάλλον και την ανάπτυξη, αποτελεί τη χάρτα για τον σχεδιασμό της τουριστικής ανάπτυξης και την υιοθέτηση εναλλακτικών τουριστικών προτύπων.

Στα πλαίσια αυτά αλλά και των γενικών αρχών μας ως προσδιορίστηκαν ανωτέρω, κρίνεται ως επιβεβλημένη η ανάγκη εκπόνησης για πρώτη φορά, ενός στρατηγικού σχεδιασμού της αειφόρου τουριστικής ανάπτυξης για την Νάξο και τις μικρές Κυκλάδες.    Τα χαρακτηριστικά της τοπικής οικονομίας (ενδογένεια, αυτάρκεια, διακλαδικότητα), η τοπική γεωμορφολογία και το τεράστιο απόθεμα τουριστικών πόρων στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον των νησιών μας, προσδιορίζουν ρητά το μοντέλο του αειφόρου τουρισμού για τα νησιά μας.

Για τις πολιτικές και το σχεδιασμό αυτό ως αναλύθηκε, ο Δήμος οφείλει να ανοίξει όλες τις θεσμικές διαδικασίες και όργανα (επιτροπή τουριστικής ανάπτυξης, επιτροπή ποιότητας ζωής και υπό σύσταση επιτροπής αισθητικής) στο κοινωνικό σύνολο και να καταστήσει τους φορείς και τους πολίτες, συμμέτοχους και συνυπεύθυνους στον προγραμματισμό και την εφαρμογή-υλοποίηση του σχεδιασμού. Οφείλει να εξασφαλίσει την αφομοίωση από τους επαγγελματίες του τουρισμού εν γένει και από τους πολίτες κατ’ επέκταση, της ακόλουθης αδήριτης αρχής:

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ, ΠΡΟΣ ΟΦΕΛΟΣ ΑΥΤΗΣ, ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΗΣ.

Αν σύντομα η κοινωνία μας μετουσιώσει την αρχή αυτή σε κοινωνική πεποίθηση, τότε και μόνον τότε θα καταστεί συνείδηση ο στρατηγικός προσανατολισμός που πρέπει να χαραχτεί και εξ αυτού, η αναγκαιότητα του αειφόρου τουριστικού σχεδιασμού και οι πολιτικές για την προσέγγιση του. Θα καταστεί σαφές το κοινωνικά και περιβαλλοντικά ωφέλιμο μέγεθος (κλίμακα) της τουριστικής ανάπτυξης. Θα αντιληφθούμε τη σπουδαιότητα της φέρουσας ικανότητας των τουριστικών ενοτήτων, την επιτακτική ανάγκη της μελέτης σκοπιμότητας και χωροθέτησης δημόσιων υποδομών και ανωδομών, το ωφέλιμο μέγεθος τους, τον προσδιορισμό χρήσεων γης και αρκετές άλλες εξίσου σπουδαίες έννοιες κοινωνικής και περιβαλλοντικής διαχείρισης-οργάνωσης, που στις περισσότερες Ευρωπαϊκές κοινωνίες αποτελούν αυτονόητες πρακτικές και κεκτημένα.

ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ

Η Νάξος είναι το Κυκλαδονήσι με την μεγαλύτερη γεωργική παραγωγή συγκριτικά με  τα υπόλοιπα. Επομένως είναι σημαντικό η οργάνωση της σε σύγχρονη επιχειρηματική μορφή του πρωτογενή και δευτερογενή τομέα. Εξίσου σημαντική είναι και η σύνδεση των τοπικών αγροτικών προϊόντων με τις επιχειρήσεις του τριτογενούς τομέα( τουρισμός ,  γαστρονομία, εμπόριο …),με προφανή στόχο το αμοιβαίο όφελος και την ισόρροπη ανάπτυξη των νησιών του Δήμου μας.

Το ζητούμενο είναι ο συλλογικός σχεδιασμός της αγροτικής ανάπτυξης και η συνεργασία μεταξύ των αντίστοιχων τομέων  με την συμπαράσταση των τοπικών αυτοδιοικητικών θεσμών (Δήμος, Περιφέρεια). Προς την κατεύθυνση αυτή θα είναι απαραίτητη και η επαναλειτουργία της Δημοτικής Επιτροπής  Πρωτογενή τομέα ,που με πρωτοβουλία της Δημοτικής Παράταξης «Πολίτες για τα Νησιά μας» συστάθηκε στον Δήμο μας (αρ.αποφ. 95/20015) αλλά δεν μπόρεσε να λειτουργήσει, αφού στις επιλογές της δημοτικής πλειοψηφίας δεν ήταν η ανάπτυξη της γεωργικής – κτηνοτροφικής παραγωγής.

Η προσπάθεια θα πρέπει να εντοπιστεί με στόχο την παραγωγή ακόμα υψηλότερης ποιότητας γεωργικών προιόντων, με ταυτόχρονη ελάττωση του κόστους παραγωγής για όλα τα τοπικά προιόντα ( κρέας ,γάλα, τυριά, πατάτες, κηπευτικά, όσπρια, μέλι, εσπεριδοειδή…) ώστε να κρατήσουν τη φήμη τους και να καλύπτουν την ζήτηση ιδιαίτερα κατά την τουριστική περίοδο. Αυτή η κατεύθυνση ,σε συνδυασμό με την προσπάθεια της     συνεργατικότητας ,είναι η μόνη ρεαλιστική πρόταση για βιώσιμη ανάπτυξη του πρωτογενή μας τομέα.

Γι αυτό το λόγο προτείνουμε τις ακόλουθες δράσεις:

  • αποτύπωση ζωνών χρήσης της αγροτικής γης ,ανάλογης παραγωγικότητας, στο πλαίσιο του γενικού χωροταξικού σχεδιασμού
  • καταγραφή και επανασχεδιασμός της αγροτικής οδοποιίας
  • βελτίωση των υποδομών ,ιδίως της άρδευσης.
  • ενέργειες για αποκατάσταση του καταστρεμένου αγροτικού τοπίου. Μέτρα προστασίας από την διάβρωση (αιολική, βροχοπτώσεις) όπως πρόληψη πυρκαγιών ,απαγόρευση υπερβόσκησης , αναδάσωση, ανεμοθραύστες…
  • ανάληψη πρωτοβουλιών για παραγωγή προιόντων ποιότητας όπως βιολογικά,Π.Ο.Π.  (‘’αρσενικό’’ τυρί, λικέρ κίτρο) Π.Γ.Ε ,με στήριξη στις ομάδες παραγωγών για την διαδικασία πιστοποίησης των προιόντων τους.
  • προσανατολισμός της παραγωγής σε νέες ξηρικές καλλιέργειες (μονοετείς και πολυετείς) που ευνοούνται ιδιαίτερα από τις εδαφοκλιματικές συνθήκες των νησιών του Δήμου, αλλά και που έχουν μεγάλη ζήτηση στην αγορά.
  • αναβάθμιση των βοσκοτόπων με παράλληλη εναλλαγή βόσκησης –καλλιέργειας –αγρανάπαυσης σε δημόσιες ή δημοτικές εκτάσεις για βελτίωση και διαχείριση τους και συνολική απαγόρευση βόσκησης σε προστατευόμενες περιοχές(natura) καθώς και την προστασία τους από καταστροφικές παρεμβάσεις (όπως πυρκαγιές)
  • αξιοποίηση των διαθέσιμων υδάτων κάθε νησιού, δημιουργία Τοπικού Οργανισμού Εγγείων Βελτιώσεων για την διαχείριση και συντήρηση τους, ανάπτυξη συστήματος παρακολούθησης της ποιότητας και της ποσότητας των υπόγειων υδάτων .
  • μελέτη αξιοποίησης του νερού του ΒΙΟΚΑ ,μικρά φράγματα ανάσχεσης .
  • αναπροσαρμογή των δημοτικών τιμολογίων νερού που χρησιμοποιείται στην μεταποίηση της αγροτικής παραγωγής με κριτήρια την τοποθεσία ,τα έξοδα παραγωγής και την μεταφορά των προϊόντων.
  • στήριξη των νέων συνεταιρισμών και ομάδων παραγωγών ανά περιοχή ή ανά προϊόν για διάθεση των προϊόντων τοπικά αλλά και σε όλες τις Κυκλάδες.
  • Ενημέρωση και εκπαίδευση των παραγωγών με την κατασκευή του ΚΕ.Γ.Ε  Νάξου σε θέματα ασφάλειας , υγιεινής και προώθησης αγροτικών προϊόντων ,στις νέες τεχνικές και τη σύγχρονη νομοθεσία ,μέσω συνεργασιών με πανεπιστημιακά ιδρύματα.
  • σε συνεργασία με τον τοπικό μετεωρολογικό σταθμό Νάξου να εξεταστεί η δυνατότητα έκδοσης τακτικών και εκτάκτων δελτίων γεωργικών προειδοποιήσεων από τα τοπικά ΜΜΕ για περιπτώσεις θεομηνίας και συνθηκών έξαρσης εχθρών και ασθενειών των καλλιεργειών .
  • να διεκδικήσουμε σαν Δήμος αλλαγή του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου ανάπτυξης της αμπελοκαλλιέργειας για παραγωγή και τυποποίηση κρασιού από τοπικές ποικιλίες .
  • διατήρηση και διάδοση γηγενών σπόρων παραδοσιακών ποικιλιών( όσπρια ,κηπευτικά…) και κλώνων (αμπέλι, δεντροκομία) από όλα τα αιγαιοπελαγίτικα νησιά. Πρωτοβουλία της δημοτικής αρχής ώστε να χαρακτηριστεί ο δήμος καθαρός από την παρουσία γενετικώς τροποποιημένων (μεταλλαγμένων ) σπόρων για καλλιέργεια η ζωοτροφές
  • ενίσχυση του δευτερογενούς τομέα (μεταποίηση)  στη ζωική παραγωγή (δημοτικό τυροκομείο στην ορεινή Νάξο ) και στη φυτική (τυποποίηση ελαιολάδου ,μικρά οινοποιία). Λόγω της πολύ καλής ποιότητας της πρωτογενούς παραγωγής η ενίσχυση της μεταποιητικής διαδικασίας από ομάδες παραγωγών( οικοτεχνία ,βιοτεχνία) είναι απαραίτητη για την αύξηση της προστιθέμενης αξίας των παραγόμενων προϊόντων, τη βελτίωση της εμπορευσιμότητάς τους σε νέες αγορές και σε συσκευασίες για προώθηση από την τουριστική δραστηριότητα. Ο δευτερογενής τομέας αποτελεί τον πιο ισχυρό συγκολλητικό κρίκο για την σύνδεση της αγροτικής παραγωγής με την τουριστική ανάπτυξη λειτουργώντας ενισχυτικά και συμπληρωματικά , μαζί με τον πολιτισμό και το φυσικό περιβάλλον των νησιών μας.
  • προώθηση της εμπορίας των γεωργικών προϊόντων (νωπά ,μεταποιημένα) με λειτουργία λαϊκών αγορών σε επιλεγμένες θέσεις όλο το χρόνο με την κατάλληλη υποδομή ,αλλά και με τη χρήση διαδικτύου ( δημιουργία ιστοσελίδας e-shops)
  • ενδοκυκλαδική επικοινωνία και συνεργασία
  • για την αλιεία προτείνονται: ο επανασχεδιασμός του αλιευτικού χάρτη γύρω από τα νησιά του Δήμου με στόχο τον δίκαιο καταμερισμό του πλούτου της θάλασσας ,  η σύνδεση της αλιείας με τις νέες δημοτικές λαϊκές αγορές , δημιουργία προστατευόμενων περιοχών (θαλάσσια πάρκα) σε συνδυασμό με ήπιες τουριστικές δραστηριότητες, εκσυγχρονισμός του αλιευτικού καταφύγιου στον Καλαντό και νέα υποδομή στο Βόλακα, ίδρυση ιχθυόσκαλας.
  • ειδικότερα για τις μικρές Κυκλάδες προτείνεται η προμήθεια και λειτουργία μονάδας κινητού σφαγείου  , προώθηση της βιολογικής καλλιέργειας, κατασκευή με οικονομική ενίσχυση δεξαμενών συγκέντρωσης βρόχινου νερού , δημιουργία μελισσοκομικών και κτηνοτροφικών ζωνών . Εκσυγχρονισμός του καρνάγιου στο Κουφονήσι , ενίσχυση της καλλιέργειας σουσαμιού και κρεμμυδιού  στην Δονούσα και της φάβας στην Σχοινούσα .

Τα προβλήματα και οι ιδιαιτερότητες του πρωτογενή τομέα δεν αποτελούν οπωσδήποτε μειονέκτημα, αλλά μπορεί να είναι και το πλεονέκτημα μιας ανταγωνιστικής γεωργικής- κτηνοτροφικής παραγωγής με άριστα ποιοτικά χαρακτηριστικά.

ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΥΠΟΔΟΜΕΣ

Το βασικότερο εργαλείο για την προώθηση της πολύπλευρης ανάπτυξης που προσδοκούμε στο Δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων είναι οι υποδομές και τα δίκτυα που ουσιαστικά υποστηρίζουν αυτήν την ανάπτυξη.

Με τον όρο υποδομές αναφερόμαστε:

  • Στον κτιριακό τομέα που περιλαμβάνει όλα τα δημοτικά κτίρια όπου στεγάζονται δημοτικές υπηρεσίες ή παρέχονται υπηρεσίες στους δημότες (δημαρχείο, κοινοτικά καταστήματα, εκπαιδευτήρια, βρεφονηπιακοί σταθμοί, δομές υγείας και κοινωνικής πρόνοιας, αθλητικές εγκαταστάσεις, κ.α.).
  • Στις πηγές υδροδότησης για την απόληψη και την προσωρινή αποθήκευση υδάτων με σκοπό την υδροδότηση οικισμών και δραστηριοτήτων και την άρδευση για την υποστήριξη της πρωτογενούς παραγωγής (φράγματα, λιμνοδεξαμενές, διυλιστήρια νερού, γεωτρήσεις, μονάδες αφαλάτωσης, δεξαμενές προσωρινής αποθήκευσης υδάτων, κ.α.).
  • Στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων που είναι απαραίτητες για την συλλογή, διαχείριση και διάθεση των αστικών υγρών αποβλήτων που προκύπτουν από τους οικισμούς και τις λοιπές δραστηριότητες όλων των τομέων της οικονομικής ζωής του τόπου (Ε.Ε.Λ. ή ΒΙΟΚΑ, αντλιοστάσια προσαγωγής λυμάτων και διάθεσης επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων).
  • Στις εγκαταστάσεις συλλογής, μεταφοράς, επεξεργασίας, προσωρινής αποθήκευσης και διάθεσης των δημοτικών στερεών αποβλήτων (αστικά απορρίμματα) που είναι δυνατόν να περιλαμβάνουν: σταθμούς μεταφόρτωσης απορριμμάτων (Σ.Μ.Α), χώροι συγκέντρωσης και προσωρινής αποθήκευσης ανακυκλώσιμων υλικών, χώροι υγειονομικής ταφής (Χ.Υ.Τ), εγκαταστάσεις παρασκευής εδαφοβελτιωτικού (compost) από προδιαλεγμένο – διαχωρισμένο οργανικό κλάσμα αστικών στερεών αποβλήτων.
  • Στις εγκαταστάσεις – υποδομές εξυπηρέτησης των χερσαίων, θαλάσσιων και εναέριων μεταφορών όπως: χώροι στάθμευσης, σταθμοί εξυπηρέτησης οχημάτων (καύσιμα), επιβατικοί και εμπορικοί λιμένες, αλιευτικά καταφύγια, μαρίνες, υδατοδρόμια, αεροδρόμια, ελικοδρόμια, κ.α.
  • Στις ενεργειακές υποδομές όπως υποσταθμοί ανύψωσης και υποβίβασης της τάσης του ηλεκτρικού ρεύματος, εγκαταστάσεις Α.Π.Ε. (αιολικά πάρκα, φωτοβολταϊκοί σταθμοί, ηλιοθερμικά, γεωθερμικοί σταθμοί, σταθμοί βιομάζας – βιοαερίου)
  • Στις υποδομές τηλεπικοινωνιών όπως κέντρα εκπομπής λήψης σήματος, σταθμοί βάσης κινητής τηλεφωνίας, αναμεταδότες τηλεοπτικού σήματος, ψηφιακά κέντρα για την τηλεφωνία και το διαδίκτυο.

Με τον όρο δίκτυα αναφερόμαστε:

  • Στο δημοτικό φωτισμό που περιλαμβάνει το φωτισμό πλατειών, κοινόχρηστων χώρων, του εσωτερικού οδικού δικτύου των οικισμών, των κεντρικών οδικών αρτηριών και των λοιπών προαναφερόμενων υποδομών.
  • Στα δίκτυα προσαγωγής των υδάτων ύδρευσης και άρδευσης στις δεξαμενές προσωρινής αποθήκευσής τους και από εκεί στους τελικούς αποδέκτες – χρήστες των υδάτων (οικισμοί, αρδευόμενες εκτάσεις και δραστηριότητες). Επιπρόσθετα περιλαμβάνονται τα εσωτερικά δίκτυα διανομής ύδατος στις υδροδοτούμενες χρήσεις (δίκτυα εντός οικισμών και αρδευτικά δίκτυα).
  • Στα δίκτυα συγκέντρωσης των αστικών λυμάτων από τους χώρους παραγωγής τους (εσωτερικά δίκτυα οικισμών), τα δίκτυα προσαγωγής των λυμάτων στη θέση κάθε ΒΙΟΚΑ και οι αγωγοί μεταφοράς των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων στο επιλεγμένο πεδίο διάθεσής τους.
  • Στα δίκτυα και τον εξοπλισμό συλλογής και μεταφοράς των αστικών απορριμμάτων (κάδοι συλλογής και απορριμματοφόρα οχήματα).
  • Στα δίκτυα επικοινωνιών όπως οπτικές ίνες για τη μετάδοση δεδομένων, ενσύρματη τηλεφωνία, ασύρματο ή και δορυφορικό διαδίκτυο.
  • Στα δίκτυα μεταφορών:
  1. Στο συνολικό οδικό δίκτυο των νησιών μας που περιλαμβάνει τις κεντρικές οδούς (επαρχιακές), τη δημοτική οδοποιία (οδοί σύνδεσης μεταξύ γειτονικών οικισμών), την αγροτική οδοποιία (παρέχει πρόσβαση στις κτηματικές περιφέρειες των οικισμών) καθώς και ειδικές οδοί όπως οι πεζόδρομοι, οι ποδηλατόδρομοι οι δασικές, οι δρόμοι πρόσβασης σε λατομεία και εξορυκτικές δραστηριότητες, η οδοποιία πρόσβασης σε εγκαταστάσεις Α.Π.Ε. κλπ.
  2. Στο δίκτυο των θαλάσσιων μεταφορών που περιλαμβάνει την ακτοπλοΐα, τη μεταφορά καυσίμων, τη μεταφορά ορυκτών, τη μεταφορά εμπορευμάτων και προϊόντων, τον αλιευτικό και τουριστικό στόλο.
  3. Στα δίκτυα εναέριων μεταφορών που περιλαμβάνουν την αεροπλοΐα, τις αεροδιακομιδές ασθενών, τα υδροπλάνα και το πτητικό έργο ειδικού σκοπού όπως πυρόσβεση κ.α.

Όλα τα παραπάνω αποτελούν περιουσία της νησιωτικής μας κοινωνίας την οποία έχει πληρώσει με το υστέρημά του ο Έλληνας φορολογούμενος και την οποία πρέπει να διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού διότι δια αυτών των υποδομών και δικτύων λειτουργεί όλη η κοινωνική και οικονομική ζωή του τόπου μας.

Στις υπόλοιπες ενότητες του προγράμματος της Δημοτικής Παράταξης Δύναμη Δημιουργίας αποτυπώνονται οι θέσεις μας αναφορικά με το μοντέλο ανάπτυξης που προσδοκούμε για τον τόπο στο μέλλον (και όχι μόνο για την επόμενη τετραετία). Ιδιαίτερη έμφαση δίνουμε στη διατήρηση της φυσιογνωμίας και της ανθρωπογεωγραφίας των νησιών μας, προκρίνοντας ως απολύτως αναγκαίες εκείνες τις δράσεις – ενέργειες που θα διατηρήσουν τους συνδημότες μας στα χωριά τους, που θα στηρίξουν και θα αναπτύξουν τον πρωτογενή τομέα και τη μεταποίηση για την ανάδειξη και τυποποίηση τοπικών προϊόντων και θα επιφέρουν ισόρροπη ανάπτυξη του τουρισμού και ενσωμάτωση στην τουριστική ταυτότητα των νησιών μας όλων των τοπικών μας ιδιαιτεροτήτων και πλεονεκτημάτων.

Για την επίτευξη όλων των επιμέρους στόχων που έχουν αναλυτικά διατυπωθεί στην πρότασή μας είναι απαραίτητο, αφενός να διασφαλίσουμε την ομαλή, αποδοτική και επαρκή συνέχιση της λειτουργίας των υφιστάμενων υποδομών και δικτύων των νησιών μας και αφετέρου να αφουγκραστούμε τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και των επιμέρους παραγωγικών φορέων και τάξεων, ώστε να συνδιαμορφώσουμε, να ιεραρχήσουμε και να συναποφασίσουμε τον σχεδιασμό μας για νέες υποδομές και καινούργια δίκτυα που θα υποστηρίζουν τη μελλοντική μας ανάπτυξη. Ακολούθως αποτυπώνεται η μεθοδολογία που προτείνουμε αναφορικά με τη διαχείριση των υφιστάμενων υποδομών και δικτύων και για την ανάπτυξη νέων.

 

1. Διαχείριση υφιστάμενων υποδομών και δικτύων

Για τη διασφάλιση της λειτουργικότητας των υφιστάμενων υποδομών και δικτύων, η Δημοτική αρχή, ως εποπτεύουσα της λειτουργίας των υπηρεσιών του Δήμου και έχουσα την ευθύνη του σχεδιασμού και του προγραμματισμού των δράσεών τους, θα πρέπει να προβεί στις ακόλουθες ενέργειες εκχωρώντας όπου είναι απαραίτητο τις απαιτούμενες αρμοδιότητες και δίνοντας σαφείς οδηγίες στις εμπλεκόμενες διευθύνσεις σύμφωνα με τον Ο.Ε.Υ. του Δήμου ώστε να επιτευχθούν τα παρακάτω:

  • Πλήρης αποτύπωση των υφιστάμενων υποδομών και δικτύων και δημιουργία διαδραστικής βάσης δεδομένων στο Δήμο με σκοπό τη χρήση της ως εργαλείο ανάπτυξης – μελλοντικής επέκτασης – διασύνδεσης των δικτύων αλλά και διαχείρισης – παρακολούθησης της λειτουργίας αυτών.
  • Άμεσες ενέργειες αδειοδότησης ή και ανανέωσης αδειοδότησης όπου αυτό είναι αναγκαίο, για την εξασφάλιση των υφιστάμενων υποδομών και την αποτροπή «οικονομικής αιμορραγίας» στα ούτως ή άλλως πενιχρά οικονομικά δεδομένα του Δήμου μας, από την επιβολή προστίμων οφειλόμενων σε «παλιές αμαρτίες» (π.χ. έργα παραλιακής ζώνης Απόλλωνα, επέκταση παραλιακού μετώπου Χώρας Νάξου κ.λ.π.) και για την δυνατότητα απρόσκοπτης συντήρησης και βελτίωσης.
  • Συντήρηση υφιστάμενων υποδομών και δικτύων
  • Καταγραφή των αναγκών περιοδικής συντήρησης των υφιστάμενων υποδομών και δικτύων μέσω της αλληλεπίδρασης της αρμόδιας διεύθυνσης με τα κατά τόπους προβλεπόμενα στον Ο.Ε.Υ. γραφεία συντήρησης υποδομών, με ταυτόχρονη ενημέρωση των τοπικών κοινοτήτων.
  • Προγραμματισμός εργασιών συντήρησης (έγκαιρη κατάρτιση μελετών και τεχνικού προγράμματος, προϋπολογισμού, σύνταξη τεχνικών δελτίων προς υποβολή σε χρηματοδοτικά προγράμματα, κλπ) με διαφανείς διαδικασίες διαβούλευσης τόσο στο στάδιο της ιεράρχησης των προτεραιοτήτων όσο και στο στάδιο της διαγωνιστικής διαδικασίας (για όσες από τις εργασίες δεν είναι τεχνικά εφικτό να εκτελεστούν από τις υπηρεσίες και τα συνεργεία του Δήμου).
  • Οργάνωση δημοτικού συνεργείου αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών – βλαβών ώστε με το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό και την απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή να επιτυγχάνεται αφενός άμεση αποκατάσταση στις παρεχόμενες στους δημότες υπηρεσίες και αφετέρου περιστολή της σπατάλης φυσικών πόρων – περιορισμός περιβαλλοντικών οχλήσεων.
  • Ενημέρωση των ανώτερων φορέων διοίκησης (περιφέρεια, αποκεντρωμένη διοίκηση, υπουργεία) καθώς και των λοιπών κρατικών υπηρεσιών (πχ. ΔΕΔΔΗΕ, ΥΠΑ, κλπ) για τις φθορές και τις ανάγκες συντήρησης – αποκατάστασης δικτύων και υποδομών που τελούν υπό την δική τους εποπτεία και διεκδίκηση για την άμεση παρέμβασή τους.

 

2. Μεθοδολογία για την ανάπτυξη νέων υποδομών και δικτύων

Βάσει του ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδιασμού για τα νησιά του Δήμου μας και τις αναπτυξιακές δυνατότητες – προοπτικές που αποτυπώνονται σε αυτόν, προκύπτουν οι ανάγκες ανάπτυξης νέων υποδομών στο πλαίσιο συναρμογής – αξιοποίησης των υφιστάμενων υποδομών και δικτύων προς όφελος των τοπικών κοινωνιών. Στην παράγραφο αυτή συνοψίζονται οι ενέργειες και η αλληλουχία με την οποία θα πρέπει να εκτελούνται:

  • Βάσει των καταγεγραμμένων αναγκών ανάπτυξης νέων υποδομών και δικτύων, ιεράρχηση των δράσεων και ενεργειών κάλυψης τους με αμφίδρομη αλληλεπίδραση Δήμου (Δημοτικής αρχής και Υπηρεσιών) και τοπικών κοινωνιών. Αποτύπωση της ιεράρχησης αυτής στα τεχνικά προγράμματα των δημοτικών και τοπικών κοινοτήτων, στο συνολικό τεχνικό πρόγραμμα και τελικά στον ετήσιο προϋπολογισμό του Δήμου.
  • Εκπόνηση των απαιτούμενων υποστηρικτικών μελετών για την ανάπτυξη νέων υποδομών και δικτύων. Για όσες από τις μελέτες δεν είναι εφικτό να εκπονηθούν από τις υπηρεσίες του Δήμου, ανάθεση με διαφανείς διαδικασίες διαβούλευσης τόσο στο στάδιο της ιεράρχησης των προτεραιοτήτων όσο και στο στάδιο της διαγωνιστικής διαδικασίας.
  • Άμεση υποβολή προτάσεων ένταξης αναπτυξιακών δράσεων στη φάση σχεδιασμού κεντρικών χρηματοδοτικών εργαλείων ώστε να υπάρχει η δυνατότητα χρηματοδότησης των σκοπούμενων υποδομών.
  • Διαρκής παρακολούθηση – ενημέρωση των χρηματοδοτικών δυνατοτήτων σε περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο ώστε κατόπιν έγκαιρης προετοιμασίας να υποβάλλονται ολοκληρωμένα αιτήματα άντλησης κάθε δυνατής χρηματοδότησης μέσω δημοτικής υπηρεσίας που θα εποπτεύεται από αρμόδιο αντιδήμαρχο και της οποίας η λειτουργία θα υποστηρίζεται από τους τοπικούς συλλογικούς – επιστημονικούς φορείς.
  • Εφαρμογή των αποφάσεων που προέκυψαν με βάση τις αρχές του συλλογικού – δημοτικού προγραμματισμού στην υλοποίηση νέων δικτύων υποδομών με ταυτόχρονη ενημέρωση της βάσης δεδομένων για την παρακολούθηση της λειτουργίας του συνόλου των υποδομών και δικτύων του Δήμου.

Εξειδικεύοντας το παραπάνω γενικό πλαίσιο αρχών και δράσεων, στους ακόλουθους τομείς προτείνονται:

 

ΚΤΙΡΙΑΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ & ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ

 

  • Αναφορικά με τα υφιστάμενα δημοτικά κτίρια, ξεκάθαρος στόχος της νέας δημοτικής αρχής πρέπει να είναι η ενεργειακή αξιολόγηση, αποτίμηση και μέριμνα για τις απαραίτητες παρεμβάσεις οι οποίες εκτός από την εξοικονόμηση ενέργειας που θα προκαλέσουν, θα συνεισφέρουν στην εξασφάλιση θερμικής άνεσης στους χρήστες τους. Προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί στα εκπαιδευτήρια (δημοτικά, γυμνάσια, λύκεια, κλπ) ιδιαιτέρως της ορεινής Νάξου όπου και εντοπίζονται τα περισσότερα προβλήματα. Λεπτομέρειες για τη συγκεκριμένη δράση περιλαμβάνονται στις ενότητες της ενέργειας και της παιδείας του προγράμματος.
  • Αποτίμηση της ανάγκης κατασκευής νέων σχολικών αιθουσών πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας και ειδικής εκπαίδευσης και έγκαιρη λήψη πρόνοιας για κατασκευή νέων σχολικών μονάδων. Η αποτίμηση αυτή θα πρέπει να εισαχθεί στον υπό ολοκλήρωση χωροταξικό / πολεοδομικό σχεδιασμό ώστε να είναι εφικτή η δέσμευση κατάλληλων γηπέδων.
  • Άμεση εξασφάλιση των κτιριακών αναγκών για τη στέγαση της γεωργικής εκπαίδευσης στη Νάξο (ΚΕΓΕ), με πρόνοια για ταχεία ολοκλήρωση των απαιτούμενων μελετών, έκδοση οικοδομικής άδειας και δέσμευση πιστώσεων για την ολοκλήρωση του ΚΕΓΕ στο Σαγκρί Νάξου.
  • Διασφάλιση του κοινόχρηστου – δημοτικού χαρακτήρα της παραχωρούμενης από το Υπουργείο Γεωργίας έκτασης του ΚΕΓΕ στη Χώρα της Νάξου. Πρόνοια ώστε η συγκεκριμένη έκταση, ως ελεύθερος, ανοιχτός, κοινόχρηστος χώρος θα εισαχθεί στον υπό ολοκλήρωση χωροταξικό / πολεοδομικό σχεδιασμό. Διαβούλευση και τοπικά δημοψηφίσματα για τις χρήσεις των συγκεκριμένων γηπέδων και ένταξη των αποφάσεων στον προτεινόμενο χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό.
  • Είναι αδιανόητη η εικόνα μετατροπής των σχολικών χώρων άθλησης και των προαυλίων σε χώρους άναρχης στάθμευσης κατά τους θερινούς μήνες. Ακόμα πιο αδιανόητη είναι η θεσμοθέτηση τέτοιων πρακτικών στην εγκεκριμένη κυκλοφοριακή μελέτη της Χώρας Νάξου. Έτσι απαιτείται η λήψη μέτρων για τη σταδιακή αποσυμφόρηση του δομημένου ιστού της πόλης και των οικισμών των νησιών μας από τα οχήματα με την πρόβλεψη δημοτικών χώρων στάθμευσης στις εισόδους τους. Κάθε τέτοια παρέμβαση θα γίνεται κατόπιν διαβούλευσης με την τοπική κοινωνία και ενδελεχούς σχεδιασμού, λαμβάνοντας υπόψη τους κυκλοφοριακούς φόρτους και τις παραμέτρους των οδικών δικτύων που παρέχουν πρόσβαση σε κάθε οικιστικό σύνολο. Αυτονόητο είναι ότι τέτοιου είδους παρεμβάσεις θα πρέπει να ληφθούν υπόψη στο πλαίσιο των προτάσεων για επέκταση των ορίων των οικισμών που περιλαμβάνονται στη μελέτη Γ.Π.Σ. / Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.
  • Είναι πρώτιστα θέμα πολιτισμού η αντιμετώπιση των προβλημάτων συμφόρησης και μερικής εγκατάλειψης των κοιμητηρίων σε σημαντικό αριθμό των οικισμών της Νάξου (Σκαδό, Κεραμωτή, Κορωνίδα, Σαγκρί, Φιλώτι, κλπ). Λαμβάνοντας υπόψη τις νομοθετικές προβλέψεις για τήρηση αποστάσεων από τα προς επέκταση όρια οικισμών και λοιπών χρήσεων θα πρέπει άμεσα να ληφθεί πρόνοια για την σταδιακή κατασκευή νέων κοιμητηρίων στους οικισμούς όπου αυτά αναγκαιούν με παράλληλη ενημέρωση των χωροταξικών μελετών ώστε να ληφθεί η συγκεκριμένη παράμετρος υπόψη κατά τις επεκτάσεις των ορίων των οικισμών αυτών.
  • Είναι χρόνια η αναγκαιότητα κατασκευής ενός σύγχρονου δικαστικού μεγάρου το οποίο θα συστεγάζει το Πρωτοδικείο και το Ειρηνοδικείο Νάξου καθώς και το Υποθηκοφυλακείο και το Κτηματολογικό Γραφείο (που θα πρέπει να συσταθεί μέσα στην επόμενη Δημοτική θητεία για την ένταξη της Νάξου στο Κτηματολόγιο). Διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς (δικηγορικός σύλλογος, ΤΑΧΔΙΚ, «ΘΕΜΙΣ» Κατασκευαστική, κ.α.) για την έκδοση προδιαγραφών, την εξασφάλιση των απαιτούμενων πιστώσεων και τη χωροθέτηση του κτιρίου που είναι αναγκαίο με παράλληλη ένταξή του ως πρόβλεψη στη μελέτη Γ.Π.Σ. / Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.
  • Όπως αναδείχθηκε στην ενότητα «αθλητισμός» του προγράμματος, υπάρχει σημαντική ανάγκη για συντήρηση και εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων δημοτικών αθλητικών υποδομών καθώς και για την κατασκευή νέων προπονητηρίων τα οποία θα δώσουν συνολική διέξοδο στην αθλούμενη νεολαία του Δήμου μας. Συνεπώς ανάμεσα στις προτεραιότητες της επόμενης Δημοτικής αρχής πρέπει να συγκαταλέγεται η πρόνοια κάλυψης αυτών των αναγκών με την εκτέλεση των έργων που προδιαγράφηκαν ανωτέρω.

 

ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΥΔΡΕΥΣΗΣ – ΑΡΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΑ

 

Το νερό ως ζωτικό στοιχείο των ανθρώπινων δραστηριοτήτων αποτελεί δημόσιο αγαθό, η εξασφάλιση του οποίου αποτελεί για την παράταξή μας απόλυτη προτεραιότητα. Στόχευση της Δύναμης Δημιουργίας αποτελεί η σταδιακή επίτευξη παροχής πόσιμου νερού κατάλληλου για ανθρώπινη κατανάλωση σε κάθε βρύση της πόλης και των οικισμών του Δήμου μας. Η τιμολόγηση του νερού που διατίθεται στους δημότες θα απεμπλακεί από το κόστος επεξεργασίας και μεταφοράς του, αποσκοπώντας στη θεσμοθέτηση ενιαίας τιμής σε όλη την επικράτεια του Δήμου. Τέλος, η διασφάλιση της επάρκειας των υδατικών μας πόρων απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση και μέριμνα για την υποστήριξη της διαβίωσης στον τόπο μας.

Έτσι, αναφορικά με τον τομέα της ύδρευσης-αρδευσης προτείνονται τα ακόλουθα:

  • Εκπόνηση υδρογεωλογικής Μελέτης ανά υδρολογική λεκάνη, ώστε να είναι γνωστό το υδατικό ισοζύγιο κάθε περιοχής.
  • Μελέτη διαχείρισης υδατικών πόρων ανά υδρογεωλογική λεκάνη. Καθορισμός αναγκών & ζήτησης, ποσοτικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών για στήριξη:
      1. Ύδρευσης.
      2. Άρδευσης.
      3. Βιοτεχνίας – Εξόρυξης – Μεταποίησης.
      4. Περιβαλλοντικού Αποθέματος.

Παράδειγμα τέτοιας μελέτης που είναι καταγεγραμμένη στο πρόγραμμα της Κίνησης από την άνοιξη του έτους 2014 είναι η Μελέτη Διαχείρισης Υδατικών Πόρων Λιβαδίου Νάξου που είναι ενταγμένη στην 1η Αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Νήσων Αιγαίου με Κωδικό – Ονομασία Μέτρου: Μ14Σ1602, Φορέα Υλοποίησης τη Διεύθυνση Υδάτων Νοτίου Αιγαίου και κόστος 400.000€, ώστε τα έργα που θα προκύψουν από αυτή τη μελέτη να εκτελεστούν στην επόμενη διαχειριστική περίοδο.

  • Εγκατάσταση μονάδων αφαλάτωσης για την αντιμετώπιση θερινών αιχμών ζήτησης και φαινομένων λειψυδρίας στους παραλιακούς οικισμούς η δυναμικότητα και η θέση των οποίων θα προκύψει από τα αποτελέσματα των προαναφερόμενων μελετών.
  • Καλλιέργεια και προστασία πηγών για απόληψη φυσικών υδάτων.
  • Τεχνητός εμπλουτισμός υπόγειων υδροφορέων με φυσικά ύδατα. Άρση της υφαλμύρινσης.
  • Mελέτη και κατασκευή μικρών φραγμάτων ανάσχεσης ομβρίων απορροών στις ορεινές περιοχές για κάλυψη των αναγκών άρδευσης και ποτίσματος των ζώων αλλά και για ύδρευση. Πρόβλεψη ανακατασκευής των αναβαθμίδων με εξεύρεση των κατάλληλων πηγών χρηματοδότησης.
  • Master Plan αντιμετώπισης περιοδικών φαινομένων λειψυδρίας με ιεράρχηση ενεργειών και πηγών άντλησης υδάτων για διοχέτευση στη ζήτηση:
        1. Εγκατάσταση φθηνών και αξιόπιστων μεθόδων περιορισμού της εξατμισοδιαπνοής στους επιφανειακούς ταμιευτήρες.
        2. Χρήση υπόγειων υδροφορέων που θα έχουν προκύψει από την υδρογεωλογική μελέτη ως ταμιευτήρων φυσικών υδάτων που θα διοχετεύονται σε αυτούς με τεχνητό εμπλουτισμό.
        3. Έγκαιρη (από την άνοιξη) ενεργοποίηση αφαλατώσεων και ταμίευση της παραγωγής για δημιουργία αποθεμάτων.
        4. Επιλογή περιοχών άντλησης υπογείων υδάτων ανάλογα με τα διαθέσιμα υπόλοιπα και τη ζήτηση.
  • Νομιμοποίηση και περιβαλλοντική αδειοδότηση όλων των δημοτικών Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ).
  • Αναβάθμιση δημοτικών ΕΕΛ με στόχο την επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων αστικών λυμάτων.

 

Με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο είναι δυνατή η αξιοποίηση των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων είτε για τεχνητό εμπλουτισμό υφαλμυρισμένων υπόγειων υδροφορέων (άμεση με διάθεση σε γεωτρήσεις ή έμμεση με διήθηση δια εδαφικού στρώματος), είτε για επαναχρησιμοποίηση προς άρδευση αστικού, περιαστικού πρασίνου ή και καλλιεργειών.

Ανάλογα με την επιλογή του είδους επαναχρησιμοποίησης ή τεχνητού εμπλουτισμού προβλέπονται ειδικές προδιαγραφές για το βαθμό επεξεργασίας των αστικών λυμάτων σε ένα ΒΙΟΚΑ. Συνεπώς, με ενσωμάτωση σταδίου προχωρημένης επεξεργασίας (μεμβράνες υπερδιήθησης) στους υφιστάμενους ΒΙΟΚΑ, οδηγούμαστε σε βελτιστοποίηση της ποιότητας των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων, τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν για αρδευτικές χρήσεις. Η εν λόγω δράση δύναται να μειώσει θεαματικά την κατανάλωση νερού για άρδευση, με έμφαση την καλοκαιρινή περίοδο κατά την οποία η αύξηση ζήτησης νερού και η παραγωγή υγρών αποβλήτων παρουσιάζουν ταυτόχρονη αύξηση. Η συγκεκριμένη δράση πρέπει άμεσα να μελετηθεί και να κοστολογηθεί τουλάχιστον για την αναβάθμιση του ΒΙΟΚΑ Χώρας Νάξου, ώστε να διεκδικηθεί η χρηματοδότησή του. Στόχευσή μας αποτελεί η επιδίωξη ένταξης και χρηματοδότησης του συγκεκριμένου έργου στην προσεχή προγραμματική περίοδο του ΕΣΠΑ (2017 – 2021), καθώς θα συμβάλλει σημαντικά στην άρση της υφαλμύρινσης στο «Λιβάδι» της Νάξου.

Η συγκεκριμένη παρέμβαση είναι απαραίτητη και επείγουσα και για τον ΒΙΟΚΑ Τσικαλαριού, καθώς ο ΒΙΟΚΑ σήμερα εκβάλει στη λεκάνη κατάκλυσης του υπό κατασκευή φράγματος Τσικαλαριού, ειδικά αν μέρος των υδάτων του συγκεκριμένου ταμιευτήρα διοχετευτούν και για κάλυψη αναγκών ύδρευσης (πλην της άρδευσης).

  • Εκπόνηση μελέτης των δευτερευόντων δικτύων άρδευσης και ύδρευσης από το φράγμα Τσικαλαριού, σε συμπλήρωση της μελέτης που θα εκπονηθεί από το ΥΠΑΑΤ, ώστε να καταστεί σύντομα πλήρως εκμεταλλεύσιμη η συγκεκριμένη υποδομή.
  • Καταγραφή όλων των δημοτικών υδροληψιών (επιφανειακών και υπόγειων)και θεσμοθέτηση ζωνών προστασίας .
        1. Ζώνη Ι: άμεσης προστασίας
        2. Ζώνη ΙΙ: ζώνη ελέγχου
        3. Ζώνη ΙΙΙ: ζώνη επιτήρησης
        4. Εκπόνηση ΣΑΝ (Σχεδίου Ασφάλειας Νερού).
  • Δημιουργία δικτύου κεντρικού ελέγχου των φυσικοχημικών χαρακτηριστικών και της πιεζομετρίας των υπόγειων υδάτων σε κάθε υδρογεωλογική λεκάνη που θα προκύψει από τις υδρογεωλογικές μελέτες.
  • Διαχειριστικό σχέδιο ύδρευσης στο οποίο θα έχουν αποτυπωθεί οι υδατικοί πόροι (πηγές υδροληψίας) που θα καλύψουν τις ανάγκες ύδρευσης σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Εντοπίζονται τα εξωτερικά υδραγωγεία, καθορίζονται τα μέτρα προστασίας και επιπρόσθετα γίνεται:
        1. Έλεγχος σταθμών και διαρροών στις δημοτικές δεξαμενές με αυτοματοποιημένο τρόπο.
        2. Έλεγχος κατάστασης και διαρροών στα δημοτικά δίκτυα μεταφοράς και διανομής ύδατος με αυτοματοποιημένο τρόπο.
        3. Καταγραφή και σταδιακή αντικατάσταση φθαρμένων δικτύων & υδρομέτρων.
        4. Περιορισμός και εξάλειψη της υδατοκλοπής.
  • Διαχειριστικό Σχέδιο Άρδευσης μέσω οργανισμού (ΤΟΕΒ ή Δημοτικής δομής) για την ανάκτηση του κόστους κτήσης αρδευτικού νερού από τους αγρότες.
        1. Μελέτη και κατασκευή νέων αρδευτικών δικτύων.
        2. Μέριμνα για εγκατάσταση συστημάτων εξοικονόμησης ύδατος σε υδροβόρες καλλιέργειες.
  • Θεσμοθέτηση εναρμονισμένης τιμολογιακής πολιτικής υδάτων ύδρευσης και άρδευσης με σκοπό:
        1. Να επιβραβεύεται η εξοικονόμηση.
        2. Να αποθαρρύνεται η υπερκατανάλωση.
        3. Να παρέχεται κίνητρο για την επανακατοίκηση των οικισμών.
        4. Να παρέχεται κίνητρο στους αγρότες για την ανακατασκευή των αναβαθμίδων και την επανακαλλιέργεια της ορεινής και ημιορεινής ζώνης.
  • Αναδιοργάνωση της Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου με στελέχωση των Διευθύνσεων & Τμημάτων για την υποστήριξη των ανωτέρω δράσεων και μέσω νέου οργανισμού (ΔΕΥΑ, ΤΟΕΒ ή άλλη δημοτική δομή). Πρόσληψη υπαλλήλων.
  • Περιοδική ανάρτηση όλων των δεδομένων αναφορικά με τους ελέγχους ποιότητας των υδάτων ανθρώπινης κατανάλωσης στην επίσημη ιστοσελίδα του Δήμου.
  • Μελέτη και εγκατάσταση δημοτικών μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ για την αντιστάθμιση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας από τις ενεργοβόρες υποδομές ύδρευσης ή/και αποχέτευσης μέσω του προγράμματος εικονικού net metering.
  • Διεκδίκηση θεσμοθέτησης υποχρέωσης κατασκευής δεξαμενών αποθήκευσης ομβρίων υδάτων σε νέες κατασκευές κατοικίας, μεταποίησης, αγροτικών εκμεταλλεύσεων και τουριστικών καταλυμάτων.
  • Ευαισθητοποίηση πολιτών για την ανάγκη εξοικονόμησης ύδατος:
        1. Ενημέρωση στα σχολεία για την καλλιέργεια υδρολογικής & οικολογικής συνείδησης στις νέες γενιές.
        2. Συνεργασία με τις επαγγελματικές ενώσεις και τους παραγωγικούς φορείς αναφορικά με τις δράσεις εξοικονόμησης ύδατος.
  • Συνεργασία με το ΚΕΓΕ για την ενσωμάτωση βέλτιστων διαθέσιμων πρακτικών άρδευσης στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις.
  • Η υδροδότηση των Μικρών Κυκλάδων καλύπτεται από μονάδες αφαλάτωσης που εγκαταστάθηκαν με μέριμνα και δαπάνες της Γ.Γ. Αιγαίου & Νησιωτικής Πολιτικής του Υπουργείου Αιγαίου και της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου . Στόχευση μας είναι:
    • η αποτελεσματική παρακολούθηση της λειτουργίας τους και η πρόληψη δυσλειτουργειών και ζημιών στον εξοπλισμό,
    • η αντιστάθμιση του μεγαλύτερου μέρους του λειτουργικού κόστους των μονάδων που προκύπτει από την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, μέσω εγκατάστασης μονάδων ΑΠΕ μέσω του προγράμματος εικονικού net metering,
    • η πρόνοια για έγκαιρες επεκτάσεις των μονάδων για την κάλυψη μελλοντικών αναγκών,
    • η κατασκευή νέων δεξαμενών στα νησιά που θα αυξήσουν τη λειτουργική τους αυτονομία σε περιόδους αιχμής
  • Στελέχωση των γραφείων συντήρησης υποδομών που προβλέπονται στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου για κάθε νησί από κατάλληλα καταρτισμένα στελέχη για την παρακολούθηση, συντήρηση, έγκαιρη προμήθεια αναλωσίμων και μεταφροντίδα των συγκεκριμένων υποδομών.

Σε περίπτωση βραχύχρονης αστοχίας των αυτόνομων μονάδων αφαλάτωσης, ο Δήμος πρέπει να έχει εκπονήσει σχέδιο για την υποστήριξη των νησιών με τη μεταφορά πόσιμου νερού σε αυτά.

 

ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

 

Σήμερα στη Νάξο λειτουργούν 4 ΒΙΟΚΑ. Ο κεντρικός που εξυπηρετεί τις ανάγκες της Χώρας και των γειτονικών σε αυτή οικισμών, του Χείμαρρου που δέχεται τα λύματα του λεκανοπεδίου της Τραγαίας, της Μονής και του Φιλοτίου, των Εγγαρών και του Απόλλωνα που εξυπηρετούν τους ομώνυμους οικισμούς. Στις Μικρές Κυκλάδες ΒΙΟΚΑ διαθέτουν το Κουφονήσι και η Δονούσα.

Στόχευση της Παράταξης Δύναμη Δημιουργίας αποτελεί η εξασφάλιση της αποδοτικής και νόμιμης λειτουργίας των υφιστάμενων υποδομών επεξεργασίας υγρών αποβλήτων καθώς και των συνοδών αυτών δικτύων προσαγωγής λυμάτων και διάθεσης των επεξεργασμένων υγρών. Επιπρόσθετα στόχος μας είναι η ωρίμανση παρόμοιων έργων για την κάλυψη των αναγκών των υπόλοιπων οικισμών της επικράτειας του Δήμου ιεραρχώντας την περιβαλλοντική επίπτωση από τις υφισταμένες συνθήκες διάθεσης των λυμάτων των οικισμών και τον εξυπηρετούμενο πληθυσμό.

Αναφορικά με τους υφιστάμενους ΒΙΟΚΑ προβλέπεται:

  • ΒΙΟΚΑ Χώρας: Επίκειται η ολοκλήρωση των συνδέσεων των χρηστών επί της επέκτασης των δικτύων προσαγωγής λυμάτων από τους παραλιακούς οικισμούς της ΝΔ Νάξου (από Μ. Βίγλα – Ορκό μέχρι Αγ. Προκόπη). Θα εξετασθεί η αναγκαιότητα και δυνατότητα επέκτασης του δικτύου προσαγωγής λυμάτων προς τους οικισμούς Μέλανες, Κινίδαρος, Σαγκρί και Ποταμιά. Όπως προαναφέρθηκε πρέπει άμεσα να μελετηθεί και να κοστολογηθεί η αναβάθμισή του και να αναζητηθεί χρηματοδότησης για την κατασκευή του.
  • ΒΙΟΚΑ Χειμάρρου: Παρότι λειτουργεί περισσότερα από 25 χρόνια στη θέση «Ταύρος» Χειμάρρου και εξυπηρετεί, πλέον, ένα σημαντικό τμήμα των οικισμών της Κεντρικής Νάξου, ο συγκεκριμένος ΒΙΟΚΑ δεν διαθέτει το σύνολο των απαιτούμενων αδειοδοτήσεων (δεν έχει περιβαλλοντική αδειοδότηση και άδεια λειτουργίας). Από το 2014 διεκδικούσαμε την άμεση περιβαλλοντική του αδειοδότηση ώστε να διασφαλιστεί η συνέχεια της λειτουργίας του και η αποφυγή επιβολής προστίμων στο Δήμο. Παράλληλα θεσμοθετημένος υδάτινος αποδέκτης της εκκροής του ΒΙΟΚΑ αποτελεί το ρέμα Γαρίνου., Ο ΒΙΟΚΑ που εξυπηρετεί πρακτικά όλο το λεκανοπέδιο της Τραγαίας θα εκβάλλει μέσα στη λεκάνη κατάκλυσης του φράγματος Τσικαλαριού. Σε περίπτωση κατά την οποία τα συλλεγόμενα στο φράγμα ύδατα αποσκοπείται να χρησιμοποιηθούν και για ύδρευση, απαιτείται ενσωμάτωση σταδίου προχωρημένης επεξεργασίας (μεμβράνες υπερδιήθησης) στο ΒΙΟΚΑ. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατασκευή του φράγματος εξελίσσεται και έχει χρονοορίζοντα ολοκλήρωσης το 2020-2021, η διαδικασία μελέτης για την αναβάθμιση του ΒΙΟΚΑ, περιβαλλοντικής αδειοδότησης της νέας κατάστασης, εξεύρεσης χρηματοδότησης και κατασκευής του έργου θα πρέπει να ιεραρχηθεί ως απολύτου προτεραιότητας.
  • ΒΙΟΚΑ Απόλλωνα: Πρόκειται για ένα από τα πλέον χρονίζοντα προβλήματα που απασχόλησαν και απασχολούν την τοπική κοινή γνώμη. Αιτία για αυτά αποτελεί η θέση που επιλέχθηκε για την κατασκευή του και η πλημμέλεια στη λήψη των απαραίτητων αδειοδοτήσεων. Για την οριστική επίλυση του προβλήματος επεξεργασίας των λυμάτων του συγκεκριμένου οικισμού απαιτείται ως μεταβατική λύση η περιβαλλοντική αδειοδότηση της υφιστάμενης μονάδας με παράλληλη τεκμηριωμένη εξασφάλιση της περιβαλλοντικά ορθής λειτουργίας του, προβλέποντας τη διάταξη υποθαλάσσιου αγωγού κατάλληλου μήκους για την διάθεση των επεξεργασμένων υγρών στη θάλασσα. Παράλληλα να αδειοδοτηθεί η κατασκευή νέου ΒΙΟΚΑ σε άλλη θέση και να αναζητηθεί η κατάλληλη χρηματοδότηση ώστε να υλοποιηθεί το νέο έργο .
  • ΒΙΟΚΑ Εγγαρών: Λειτουργεί πλημμελώς σε θέση μεταξύ της λιμνοδεξαμενής Εγγαρών, του διυλιστηρίου πόσιμου νερού και του Κάμπου των Εγγαρών. Απαιτείται η ανακατασκευή του και η εξέταση της αναγκαιότητας αναβάθμισής του για επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων που παράγει, δεδομένου ότι γειτνιάζει με σημαντικές πηγές υδροδότησης και ο εύφορος κάμπος παρουσίασε φαινόμενα υφαλμύρινσης σε περιόδους παρατεταμένης ανομβρίας.

Αναφορικά με τη διάθεση των λυμάτων των λοιπών οικισμών, που στις περισσότερες περιπτώσεις χύνονται σε παρακείμενα ρέματα έχει γίνει ήδη αρκετή συζήτηση στις τοπικές κοινωνίες. Για αυτούς προτείνεται:

  • Η ολοκλήρωση των μελετών που έχουν ήδη ανατεθεί και αφορούν στους οικισμούς Απείρανθος, Κόρωνος και Κωμιακή.
  • Αξιολόγηση των διαθέσιμων λύσεων για την αποτελεσματική συλλογή και επεξεργασία των αστικών λυμάτων της Τ.Κ. Σαγκρίου είτε με τη μεταφορά τους στην κεντρική ΕΕΛ Νάξου είτε με την αδειοδότηση και κατασκευή τοπικής ΕΕΛ.
  • Ολοκλήρωση της εκπόνησης των μελετών για ΕΕΛ στη Σχοινούσα και στον οικισμό Μουτσούνα και εξεύρεση κατάλληλης χρηματοδότησης για την υλοποίησή τους.
  • Εκπόνηση μελετών για την εγκατάσταση τοπικών ΕΕΛ στους παράκτιους οικισμούς Αγιασσός και Καστράκι της Νάξου.

 

ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ

Η διαχείριση των απορριμμάτων αποτελεί κορυφαίο ζήτημα υγείας και ποιότητας ζωής των πολιτών καθώς και δείγμα πολιτισμού. Στη Νάξο, με μεγάλη καθυστέρηση προχώρησε η παύση λειτουργίας των ενεργών ΧΑΔΑ και σήμερα σε επίπεδο Δήμου λειτουργεί ΧΥΤΑ στη θέση «Κορφή Ξύδη», ενώ λειτουργεί πρόγραμμα διαλογής στην πηγή για τα υλικά συσκευασίας.

Τέλος ο Δήμος έχει συμβληθεί με αδειοδοτημένες εταιρείες για τη συλλογή και μεταφορά ειδικών ρευμάτων αποβλήτων όπως τηγανέλαια, απόβλητα ηλεκτρικού ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ΑΗΗΕ), οχήματα τέλους κύκλου ζωής (ΟΤΚΖ) κ.λ.π.

Η νέα Δημοτική Αρχή θα προβεί άμεσα στη σύνταξη μελέτης ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων σε συμφωνία με τον ΠΕΣΔΑ 2016 με τους εξής στόχους:

  • Για τα ανακυκλώσημα : χωριστή συλλογή σε 4 ρεύματα (χαρτί, γυαλί, μέταλλα και πλαστικό).
    • να ενδυναμωθεί και να επεκταθεί σε όλη την επικράτεια του Δήμου το πρόγραμμα διαλογής στην πηγή των υλικών συσκευασίας,
    • να διατηρηθούν οι υφιστάμενες συμβάσεις και να συναφθούν άμεσα νέες με αδειοδοτημένες εταιρείες ανακύκλωσης όλων των ειδικών ρευμάτων αποβλήτων (ηλεκτρικός και ηλεκτρονικός εξοπλισμός, οχήματα τέλους κύκλου ζωής, ελαστικά, ορυκτέλαια, μέταλλα, απόβλητα εκσκαφών κατασκευών και κατεδαφίσεων κ.λ.π),
    • να αναληφθούν προγράμματα ενημέρωσης του πληθυσμού, των επιχειρηματιών, των παραγωγών αποβλήτων για τις δράσεις ανακύκλωσης και να ενδυναμωθεί η συμμετοχή τους,
    • να προχωρήσει άμεσα η αδειοδότηση Χώρου Αποθήκευσης και Σταθμού Μεταφόρτωσης Ανακυκλώσιμων Υλικών καθώς και Εγκατάστασης παρασκευής εδαφοβελτιωτικού (compost) από προδιαλεγμένο – διαχωρισμένο οργανικό κλάσμα αστικών μη στερεών αποβλήτων και λοιπών βιοαποδομήσιμων υλικών (π.χ. κλαδέματα),
  • Για τα βιοαπόβλητα : χωριστή συλλογή των βιοαποβλήτων με τους εξής επιμέρους στόχους:
    • Εκτροπή μέσω της οικιακής κομποστοποίησης και της χρήσης των αποβλήτων ως ζωοτροφές.
    • Μεγιστοποίηση επιπέδων εκτροπής των “διαθέσιμων για συλλογή” αποβλήτων βρώσιμων λιπών και ελαίων
    • Εκτροπή μέσω δικτύου χωριστής συλλογής αστικών βιοαποβλήτων (συμπεριλαμβάνοντας τα υπολείμματα τροφίμων και τα πράσινα απόβλητα).
    • Να προωθηθεί η αδειοδότηση και εγκατάσταση μονάδας παραγωγής βιοαερίου και ενεργειακής αξιοποίησης ειδικών ρευμάτων βιοαποδομίσημων οργανικών αποβλήτων (κοπριά εσταυλισμένης κτηνοτροφίας, ιλύες ΒΙΟΚΑ, απόβλητα ελαιοτριβείων, υπόλειμμα ξυλουργείων, άλγη και φύκη κ.λ.π) που θα συνεισφέρει και ως μονάδα βάσης στην τοπική ηλεκτροπαραγωγή (βλέπε αναλυτικότερα στοιχεία στην ενότητα «ΕΝΕΡΓΕΙΑ»)
  • Στόχοι για τα ογκώδη. Ο στόχος που τίθεται για τη διαχείριση των ογκωδών στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου είναι ο εξής:
    • Δημιουργία υποδομών χωριστής συλλογής και διαχείρισης των ογκωδών
    • 100% εκτροπή ογκωδών από την ταφή
    • Προώθηση της επαναχρησιμοποίησης – ανακύκλωσης
    • Πράσινα σημεία: κατασκευή τουλάχιστον ενός Πράσινου Σημείου ανά νησί, στον οποίο θα μπορεί να λαμβάνει χώρα η συλλογή υλικών όπως Ογκώδη (π.χ. στρώματα, έπιπλα), ΑΗΗΕ, Αδρανών οικιακής προέλευσης, μικρές ποσότητες επικινδύνων οικιακών αποβλήτων και πράσινων. Το πράσινο σημείο δύναται να συμπληρώνεται με δορυφορικά μικρά πράσινα σημεία συλλογής σε διάφορες περιοχές του νησιού, καθώς και με Νησίδες ανακύκλωσης υψηλής αισθητικής σε τουριστικά σημεία και ΚΑΕΔΙΣΠ.
  • Στόχοι για τα απόβλητα εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ)
    • Χωροθέτηση και αδειοδότηση κινητών εγκαταστάσεων διαχείρισης ΑΕΚΚ από το Δήμο σε κάθε νησί.
  • Με αυτούς τους τρόπους θα μειωθεί σημαντικά ο όγκος και η μάζα των αποβλήτων που θα οδηγούνται προς ταφή και να μετεξελιχθεί ο Χ.Υ.Τ.Α στη θέση «Κορφή Ξύδη» σε Χ.Υ.Τ.Υ (Χώρος Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων).

 

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ – ΔΙΚΤΥΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΦΩΤΙΣΜΟΥ

 

Ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων καταναλώνει ~1. 200.000€ για πληρωμή τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος. Για το λόγο αυτό στην ενότητα του προγράμματός μας «Ενέργεια» έχουν προταθεί συγκεκριμένες δράσεις για την περιστολή της ενεργειακής κατανάλωσης που αφορούν στον κτιριακό τομέα (δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας με κτιριακή αναβάθμιση, υποκατάσταση καυσίμου κ.α.), ενσωμάτωσης μικρών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ για την αντιστάθμιση κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας (μικρά Φ/Β στις οροφές κτιρίων, Φ/Β και μικρές ανεμογεννήτριες στις αφαλατώσεις κ.λ.π) και εγκατάσταση φίλτρων αντιστάθμισης άεργου ισχύος για τη διόρθωση συντελεστή συνημίτονου όπου αυτό είναι αναγκαίο.

Ο δημοτικός φωτισμός αποτελεί μια από τις πιο ενεργοβόρες υποδομές του Δήμου μας. Αιτία για αυτό αποτελεί η χωρίς κεντρικό σχεδιασμό αποσπασματική επέκταση του δικτύου δημοτικού φωτισμού σε θέσεις που απέχουν σημαντικές αποστάσεις από τα όρια των οικισμών, χωρίς να προσφέρουν ουσιαστική παροχή σε μεγάλο μέρος της κοινωνίας. Βασική επιδίωξη της επόμενης δημοτικής αρχής είναι οι όποιες επεκτάσεις του δημοτικού δικτύου ηλεκτροφωτισμού να προκύπτουν κατόπιν τεκμηριωμένου αιτήματος του οικείου τοπικού συμβουλίου. Επιπρόσθετα σε οδούς με πολύ χαμηλό κυκλοφοριακό φόρτο θα εξεταστεί η δυνατότητα χρηματοδότησης για την ενσωμάτωση ενεργητικών συστημάτων ή/και παθητικών συστημάτων με αισθητήρες, με σκοπό τη μείωση κατανάλωσης ενέργειας.

Στην ενότητα του προγράμματος «Τουρισμός», αναφερθήκαμε αναλυτικά στο σημαντικό ρόλο που παίζει η αυθεντικότητα του τοπίου και του δομημένου χώρου στην ανάδειξη της τουριστικής ταυτότητας ενός τόπου. Αναλύθηκε επίσης η στόχευσή μας για ανάδειξη του δομημένου περιβάλλοντος και τον μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς. Στο πλαίσιο αυτό προτείνεται η χρηματοδότηση από το Δήμο εργασιών υπογειοποίησης του δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας του ΔΕΔΔΗΕ σε επιλεγμένα τμήματα με μακροπρόθεσμο στόχο την επέκταση της εν λόγω δράσεις σε όλους του παραδοσιακούς οικισμούς και σημεία ενδιαφέροντος με υψηλή επισκεψιμότητα.

 

ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΑ ΧΕΡΣΑΙΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ

 

Όπως προαναφέρθηκε στη μεθοδολογία διαχείρισης των υφιστάμενων υποδομών και δικτύων, ο Δήμος πρέπει να μεριμνά για την αποκατάσταση των φθορών και τη διασφάλιση βατότητας και ασφαλών συνθηκών διακίνησης στο δημοτικό οδικό δίκτυο.

Ιδιαίτερη μνεία θα πρέπει να γίνει στο δίκτυο της αγροτικής οδοποιίας το οποίο θα πρέπει να καταγραφεί και να αποτιμηθούν οι παρόδιες εξυπηρετούμενες χρήσεις. Ακολούθως προτεραιότητα στη συντήρηση ή/και διάνοιξη νέας αγροτικής οδοποιίας θα έχουν όσες οδοί παρέχουν πρόσβαση σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας και σε ζώνες – θύλακες μεταποιητικών δραστηριοτήτων του πρωτογενούς τομέα όπως αυτές θα έχουν προκύψει από τον προς ολοκλήρωση χωροταξικό σχεδιασμό.

Απαραίτητη κρίνεται και η μελέτη βελτίωσης – αναβάθµισης δικτύου αγροτικής οδοποιίας με σκοπό την μείωση των εξόδων συντήρησης των αγροτικών δρόμων αλλά κυρίως την βελτίωση των συνθηκών εργασίας και την μείωση των ατυχημάτων και βλαβών του εξοπλισμού των απασχολούμενων στον πρωτογενή τομέα.

Αναφορικά με τη διάνοιξη δημοτικής οδοποιίας για τη διασύνδεση οικισμών μεταξύ τους, οικιστικών ενοτήτων με αρχαιολογικούς χώρους ή/και ακτές κολύμβησης θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα ώστε:

  • οι διανοίξεις να περιοριστούν στο απολύτως απαραίτητο μέγεθος περιορίζοντας τις περιβαλλοντικές οχλήσεις,
  • να συντομεύονται οι διαδρομές μέσω ασφαλέστερου δρομολογίου,
  • να παρέχεται εναλλακτικό δρομολόγιο για τη διέλευση βαρέων οχημάτων,
  • να παρέχεται η δυνατότητα εξυπηρέτησης των παρόδιων ιδιοκτητών για την άσκηση δραστηριοτήτων του πρωτογενούς τομέα,
  • να προγραμματιστεί ανάπτυξη υποδομών προσέγγισης (οδοποιία πρόσβασης και δημοτικοί χώροι στάθμευσης σε ικανή απόσταση από την ακτή) και προσπέλασης στην παράκτια ζώνη των προς αξιοποίηση περιοχών,
  • να διευκολύνεται η δασοπυρόσβεση.

Μεγάλος αριθμός οικισμών της Νάξου διασχίζεται από το υφιστάμενο επαρχιακό οδικό δίκτυο. Η συγκεκριμένη κατάσταση επιφέρει αυξημένους κυκλοφοριακούς κινδύνους και αλλοιώνει τη μορφολογία των οικισμών, συγκεντρώνοντας την εμπορική και τουριστική δραστηριότητα παράπλευρα του οδικού άξονα.

Προτείνεται σε διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες η διερεύνηση της δυνατότητας διάνοιξης παρακαμπτηρίων οδών ώστε η κυκλοφορία βαρέων οχημάτων να εκτρέπεται εκτός οικισμού και το παλαιό τμήμα του οδικού δικτύου να παραμείνει λειτουργικό με δυνατότητες περιοδικής πεζοδρόμησης και ανάλογης διαμόρφωσης (διαπλάτυνση πεζοδρομίων, διάστρωση του οδοστρώματος με κυβόλιθους, χώρος υπαιθρίων αγορών, πανηγυριών κ.λ.π.)

Στον προς ολοκλήρωση χωροταξικό σχεδιασμό θα προταθεί η θεσμοθέτηση λατομικών ζωνών καθώς και ζωνών εξορυκτικών δραστηριοτήτων. Ούτως θα πρέπει να προβλεφτούν και οι απαραίτητες εργοταξιακές οδοί.

Τέλος, προτείνεται η ενίσχυση του ΚΤΕΛ Νάξου ως χερσαίου δικτύου μεταφοράς επιβατών, με παράλληλη εξασφάλιση της ασφαλούς καθημερινής μεταφοράς των μαθητών. Διερεύνηση δυνατότητας επιδότησης εισιτηρίου με σκοπό τη συχνότερη σύνδεση της Χώρας με τα υπόλοιπα χωριά καθώς και των χωριών μεταξύ τους. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί και μέσω της περεταίρω ανάπτυξης της Δημοτικής συγκοινωνίας, κίνηση η οποία θα αποσυμφορούσε το κέντρο της Χώρας και θα μείωνε την ανάγκη για μεγάλες επιφάνειες στάθμευσης οχημάτων. Οι εν λόγω δράσεις θα έχουν άμεση επίδραση στη ζωή των κατοίκων και θα δημιουργήσουν επιπλέον κίνητρο για τους κατοίκους ώστε να κατοικούν και να επισκέπτονται συχνότερα τα χωρία.

Κυκλοφοριακές ρυθμίσεις.

    Απαιτείται η άμεση επανεξέταση της κυκλοφοριακής μελέτης της Χώρας της Νάξου με βάση τα δεδομένα που έχουν προκύψει από την πλημμελή και αποσπασματική εφαρμογή της. Μελιμα της επόμενης δημοτικής αρχής θα είναι η επαρκής διαβούλευση του κυκλοφοριακού σχεδίου με την κοινωνία και συνακόλουθα η πλήρης εφαρμογή του. Στόχος είναι το άνοιγμα της πόλης στους πεζούς με επέκταση των πεζοδρομήσεων, κατασκευή περιφερειακών χώρων στάθμευσης, ανάπτυξη αστικής συγκοινωνίας και δημιουργία δικτύου ποδηλατοδρόμων.

 

ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΑ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ

 

Στη Νάξο υπάρχει ένα κεντρικό λιμάνι που εξυπηρετεί τόσο την επιβατική όσο και την εμπορική κίνηση. Επιπρόσθετα μικρότερες λιμενικές εγκαταστάσεις και μεμονωμένες προβλήτες υπάρχουν σε διάφορα σημεία της ακτογραμμής (πχ. Αγία Άννα, Μουτσούνα), ενώ στη Χώρα της Νάξου λειτουργεί καταφύγιο τουριστικών σκαφών και στο Καλαντό, αλιευτικό καταφύγιο. Πλην των τελευταίων λιμενικών υποδομών, όλες οι υπόλοιπες χρήζουν νομιμοποίησης, διαδικασία η οποία έχει μεν ξεκινήσει αλλά δεν έχει ολοκληρωθεί. Αδειοδοτημένο αλιευτικό καταφύγιο προβλέπεται στον όρμο Απόλλωνα αλλά η κατασκευή του έχει ανασταλεί.

Στις Μικρές Κυκλάδες αδειοδοτημένο είναι το λιμάνι της Ηρακλειάς ενώ στη Σχοινούσα αποσκοπείται η κατασκευή νέου λιμένα για τον οποίο αντιμετωπίζονται προβλήματα λόγω ύπαρξης αρχαιολογικού χώρου. Τα λιμάνια των υπολοίπων νησιών και το αλιευτικό καταφύγιο στη θέση «Παριανός Γυαλός» Κουφονησίου, χρήζουν νομιμοποίησης.

Κρίνεται σκόπιμη η ταχεία ολοκλήρωση της νομιμοποίησης όλων των υφιστάμενων λιμενικών υποδομών, με ιδιαίτερη έμφαση στους λιμένες Νάξου και Κουφονησίων στα οποία κρίνεται αναγκαία η λήψη μέτρων αποκατάστασης.

Στην ενότητα «πρωτογενής τομέας» των προγραμματικών θέσεων της Παράταξης αναδείχθηκε η αναγκαιότητα δημιουργίας μικρού ακτοπλοϊκού δικτύου μετακίνησης προϊόντων, τουριστών και ασθενών μεταξύ των κοντινών νησιών των Κυκλάδων, για όλη την περίοδο του έτους, εκμεταλλευόμενοι διαδημοτικές συνεργασίες και συνέργειες.

Είναι απαραίτητη η διεκδίκηση μείωσης των εξόδων μεταφοράς από και προς τα μεγάλα αστικά κέντρα αλλά και προς τις γειτονικές νησιωτικές (Κυκλαδίτικες) αγορές με Δημοτική παρέμβαση (π.χ. μέσω ομαδοποίησης προϊόντων).

Η λειτουργία λατομείων μαρμάρου, σμύριδας και λοιπών ορυκτών προϋποθέτει υποδομές φορτοεκφόρτωσης στη λιμενική ζώνη για την εξυπηρέτησή τους.

Για την υπάρχουσα λιμενική ζώνη της Χωρας Νάξου είναι σε εξέλιξη ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΡΓΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΛΙΜΕΝΑ (ΠΕΑΛ) ΝΑΞΟΥ (Master Plan). Συμφωνα με την Α φάση του ΠΕΑΛ Νάξου ο λιμένας έχει κριθεί ως υπέρκορος.

Στόχος είναι η άμεση ολοκλήρωση του σταδίου εκπόνησης των μελετών και εφαρμογής λύσεων ώστε να επιτευχθεί:

  • Αναβάθμιση λιμενικών υποδομών και επιπέδου εξυπηρέτησης επιβατών-οχημάτων καθώς και η κυκλοφοριακή αποσυμφόρηση του οικισμού.
  • Αρμονική συνύπαρξη του λιμένα με τον οικισμό (άρση συγκρούσεων χρήσεων).
  • Επανακαθορισμός χερσαίας και ορισμός θαλάσσιας ζώνης λιμένα – καθορισμός συγκεκριμένων χρήσεων σε κάθε τμήμα της και απεμπλοκή τουριστικών-αλιευτικών χρήσεων.
  • Βελτίωση επιπέδου εξυπηρέτησης τουριστικών σκαφών και επιβατών.
  • Αποτελεσματικότερη οργάνωση και βελτίωση αλιευτικής δραστηριότητας.
  • Βελτίωση επιπέδου εξυπηρέτησης επιβατών των κρουαζιερόπλοιων και σταθεροποίηση-πιθανή αύξηση του μεριδίου αγοράς του νησιού στον θαλάσσιο τουρισμό γενικότερα.

Τέλος απαραίτητη είναι η άμεση χωροθέτηση (παράλληλα με το χωροταξικό σχεδιασμό) και η εκπόνηση των απαραίτητων μελετών για την ανάπτυξη νέου λιμένα που θα διαθέτει εμπορικό κλάδο για την εξυπηρέτηση όλων των αναφερομένων μεταφορών. Η χωροθέτηση και κατασκευή νέου λιμένα στη Νάξο, είναι προτεραιότητα για τη νέα δημοτική αρχή και οι αναγκαίες διαδικασίες θα εκκινήσουν την επομένη της ανάλυψης ευθύνης διακυβέρνησης σε συνεχή διαβούλευση με την κοινωνία.

 

ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΑ ΕΝΑΕΡΙΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ

 

Στη Νάξο λειτουργεί αεροδρόμιο με πεπερασμένες δυνατότητες υποδοχής μεγάλων αεροσκαφών και οι Μικρές Κυκλάδες διαθέτουν ελικοδρόμια. Πρόσφατα συζητήθηκε και η προοπτική ανάπτυξης υδατοδρομίων για την ανάληψη πτητικού έργου μεταφοράς επιβατών.

Με μέριμνα της ΥΠΑ έχουν κινηθεί οι διαδικασίες για την επέκταση του αεροδιαδρόμου προς Νότο ώστε το αεροδρόμιο Νάξου να δύναται να υποστηρίξει μεγαλύτερους τύπους αεροσκαφών. Παρότι και με τη σκοπούμενη επέκταση δε θα παρέχεται η δυνατότητα προσέγγισης αεροσκαφών τύπου jet, η αύξηση της μεταφορικής ικανότητας του τύπου αεροσκαφών που θα προσεγγίζουν τη Νάξο είναι δυνατόν να επιφέρει μερική βελτίωση στις συνθήκες αερομεταφοράς επιβατών καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Συνεπώς, ως προοπτική κρίνεται θετική και θα επιδιωχθεί η υλοποίησή της. Βασική προτεραιότητα είναι η επιδίωξη της ταχείας υλοποίησης της Α.Ε.Π.Ο. Αερολιμένα Νάξου η οποία εξεδόθη τον 9ο του 2017 και που μεταξύ των άλλων συμπεριλαμβάνει:

Τα κυριότερα έργα επέκτασης και βελτίωσης του αερολιμένα περιλαμβάνουν:

  • Επέκταση του διαδρόμου προσγειώσεων – απογειώσεων του αεροδρομίου προς νότο, ώστε ο διάδρομος να αποκτήσει καθαρό επιχειρησιακό μήκος 1.200 m και τις απαιτούμενες ζώνες ασφάλειας.
  • Κατασκευή δύο νέων συνδετήριων τροχοδρόμων καθαρού πλάτους 18 m και συνολικού (μετά των ερεισμάτων) 25 m.
  • Διαπλάτυνση του υφιστάμενου τροχοδρόμου από 15 σε 18 m με συνολικό πλάτος μετά των ερεισμάτων 25 m.
  • Επέκταση δαπέδου στάθμευσης αεροσκαφών κατά 8.000 m2 .
  • Επέκταση κατά 2.100 m2, αναδιαρρύθμιση και βελτίωση του κτιρίου του αεροσταθμού.
  • Κατασκευή εσωτερικής περιμετρικής οδού του αεροδρομίου στα όρια της επέκτασης, μήκους 1,5 km περίπου και πλάτους 6 m.
  • Κατασκευή των απαιτούμενων υδραυλικών έργων αποστράγγισης – αποχέτευσης ομβρίων υδάτων, στη ζώνη επέκτασης του διαδρόμου.
  • Μεταφορά των εγκαταστάσεων αεροναυτιλίας σε προς απαλλοτρίωση έκταση 8.700 m2 .
  • Αποκατάσταση οδικού δικτύου στην περιοχή επέκτασης του αεροδρομίου.
  • Κατασκευή περίφραξης στα όρια της περιοχής επέκτασης.
  • Νέες εγκαταστάσεις και χώροι υποστήριξης σε έκταση ~22,7 στρεμμάτων (εκ των οποίων τα ~21,5 θα προέλθουν από απαλλοτρίωση και το ~1,2 αποτελεί έκταση του δημοσίου προς παραχώρηση):
  • Πάρκο καυσίμων.
  • Νέος πυροσβεστικός σταθμός – αμαξοστάσιο.
  • Υδατόπυργος.
  • Βοηθητικοί οικίσκοι, αποθήκες και στέγαστρα.
  • Χώρος στάθμευσης οχημάτων και οδική πρόσβαση στον αερολιμένα.
  • Ηλεκτρομηχανολογικές και συναφείς εγκαταστάσεις.
  • Αντικατάσταση της υπάρχουσας φορητού τύπου φωτοσήμανσης, με νέα μόνιμου τύπου και επέκταση αυτού στο νέο τμήμα του διαδρόμου και στους τροχοδρόμους, με την εγκατάσταση φωτιστικών διαδρόμου, τροχοδρόμων, PAPIS, RTILS κ.λπ. Σελίδα 7 από 19
  • Συντήρηση και επισκευή διαδρόμου, τροχοδρόμων, δαπέδων στάθμευσης, κτιρίων και όλων των άλλων στοιχείων αερολιμενικής υποδομής.
  • Διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου κτιρίου αεροσταθμού, καθώς και διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου βορείως του αεροσταθμού σε προς απαλλοτρίωση έκταση 1.750 m2 .
  • Σύνδεση δικτύου λυμάτων αερολιμένα με το δίκτυο αποχέτευσης της Νάξου

Όσον αφορά την ΥΠΑ θα διεκδικήσουμε να:

  1. διοριστεί άμεσα μόνιμος Αερολιμενάρχης, αερολιμενικός, εναέριους
  2. συμπληρωθούν άμεσα οι θέσεις των πυροσβεστών του αερολιμένα.
  3. στελεχωθεί επαρκώς σε διοικητικό προσωπικό σε τεχνικούς καθώς και με μόνιμο μετεωρολόγο.
  4. εκδοθεί ο κανονισμός ενόργανης προσέγγισης που απαιτείται για να ξεκινήσει ο αερολιμένας να λειτουργεί και τις νυχτερινές ώρες
  5. λειτουργήσουν στον αερολιμένα η κατάλληλες υποδομές έτσι ώστε να χαρακτηριστεί ως “πύλη εισόδου” και να γίνετε διαβατηριακός έλεγχος όπως ορίζεται από την συνθήκη “Schengen” για απευθείας πτήσεις προερχόμενες από χώρες του εξωτερικού που δεν υπάγονται στην συνθήκη.

Επιπρόσθετη στόχευση αποτελεί ο συγχρονισμός του αεροπορικού με το ακτοπλοϊκό δίκτυο, ιδιαίτερα κατά τους θερινούς μήνες. Γειτονικά νησιά τα οποία διαθέτουν διεθνή αεροδρόμια να συνδέονται καθημερινά ακτοπλοϊκώς με τη Νάξο με τέτοιο τρόπο ώστε η μετακίνηση των επιβατών να πραγματοποιείται οικονομικά και σε εύλογο χρονικό διάστημα. Η δράση αυτή θα έχει σημαντικότατα οφέλη για όλους τους τομείς της διαβίωσης των κατοίκων κυρίως λόγω της εκτιμώμενης αύξησης του τουριστικού ρεύματος.

 

Ελικοδρόμιο:

Στόχος μας είναι να δημιουργηθεί ένα κοινόχρηστο ελικοδρόμιο το οποίο θα μπορούσε να εξυπηρετήσει πολλαπλές ανάγκες, μαζί με έναν χώρο αναμονής επιβατών. Ο χώρος αυτός θα πρέπει να βρίσκεται πλησίον της Χώρας, να είναι αρκετός ώστε να σταθμεύουν τουλάχιστον 4 ελικόπτερα, να είναι περιφραγμένος, φωτιζόμενος, φυλασσόμενος και ο χώρος αναμονής/terminal περίπου στα 50τμ κλιματιζόμενος, με τουαλέτες, TV κλπ.

Στο κόστος κατασκευής και λειτουργίας του θα μπορούν να συνεισφέρουν και οι δραστηριοποιούμενες εταιρείες.

 

Στα πλαίσια της ολοκλήρωσης του χωροταξικού σχεδιασμού της Νάξου κρίνεται σκόπιμο να συζητηθούν και να ζητηθούν προτάσεις αναφορικά με τη χωροθέτηση νέου διεθνούς αερολιμένα. Η σκοπιμότητα υλοποίησης ενός τέτοιου έργου θα κριθεί στο μέλλον ανάλογα με τη διακύμανση της ζήτησης εντατικότερων δικτύων αερομεταφορών.

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ

Ο Δήμος είναι ένας από τους μεγαλύτερους (αν όχι ο μεγαλύτερος) εργασιακός και οικονομικός φορέας στη νησιωτική μας κοινωνία. Συνεπώς, η λειτουργία και η αποτελεσματικότητά του επηρεάζουν σημαντικά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της καθημερινότητάς μας, ενώ παράλληλα επηρεάζει έμμεσα αλλά ουσιαστικά ένα μεγάλο μέρος της οικονομικής και κοινωνικής ζωής στον τόπο που ζούμε και εργαζόμαστε.

Αναγνωρίζοντας την κεφαλαιώδη σημασία της εύρυθμης και αποδοτικής (για το όφελος των δημοτών) λειτουργίας του Δήμου και του ρόλου που καλείται αυτός να διαδραματίσει, ιδιαίτερα υπό τις παρούσες συνθήκες παρατεταμένης κρίσης και ύφεσης, έχουμε ως νέα δημοτική αρχή έχουμε θέσει τους εξής στόχους :

1) Σχετικά με την λειτουργία των συμβουλίων

  • Η λειτουργία του δημοτικού συμβουλίου να στηρίζεται στην πολιτική σκέψη, στον πολιτικό λόγο και στην πολιτική πρακτική που εδράζεται στη διαφάνεια, στην αρχή της νομιμότητας και στην έγκαιρη και ολοκληρωμένη ενημέρωση και πληροφόρηση των μελών του δημοτικού συμβουλίου.
  • Το δημοτικό συμβούλιο κατά τη λειτουργία του δε θα ομογενοποιεί τα προβλήματα της τοπικής νησιωτικής κοινωνίας και δεν θα αποφασίζει για να εξυπηρετήσει ιδιωτικά μικρο-συμφέροντα και πελατειακές σχέσεις.
  • Η συμμετοχή των πολιτών στις συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα αλλά και ευχή για τη λειτουργία του. Ωστόσο, ο Δήμος μας αποτελείται από πέντε νησιά και απομακρυσμένα ορεινά χωριά, γεγονός που καθιστά αδύνατη τη συμμετοχή των εκεί κατοίκων, στο δημοτικό συμβούλιο όποτε το επιθυμούν. Για την διευκόλυνση της συμμετοχής των πολιτών στις συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου θα προχωρήσουμε στην ζωντανή μετάδοση των συνεδριάσεων διαδικτυακά για όποιον θέλει να τις παρακολουθήσει σε πραγματικό χρόνο. Μέχρι κάποια χρονική στιγμή αυτό γινόταν από την ίδια την σελίδα του Δήμου όμως στην συνέχεια οι μεταδόσεις διακόπηκαν. Η «Δύναμη Δημιουργίας» θα μεριμνήσει ώστε να μπορεί ο καθένας να παρακολουθήσει τις συνεδριάσεις στο διαδίκτυο ζωντανά.
  • Η λειτουργία των τοπικών – κοινοτικών συμβουλίων να καταστεί ουσιαστική με σαφή και ξεκάθαρη ανάθεση ευθυνών και αρμοδιοτήτων σε αυτά, ώστε κάθε τοπική κοινότητα να έχει ενημέρωση, άποψη και λόγο στις αποφάσεις που την αφορούν.

2) Τον επαναπροσδιορισμό του σκοπού της πολιτικής βασιζόμενοι στους ακόλουθους άξονες:

  • Την προστασία και την υπεράσπιση των δημόσιων αγαθών για τη Νάξο και τις Μικρές Κυκλάδες.
  • Την ανάληψη πρωτοβουλιών και την άσκηση πιέσεων και διεκδικήσεων προς όλες τις κατευθύνσεις, για την επιβίωση και την αξιοπρεπή διαβίωση των κατοίκων της νησιωτικής κοινωνίας μας.
  • Την ανάπτυξη δικτύων επικοινωνίας και αλληλεγγύης μεταξύ των Δήμων των Κυκλάδων (και ιδιαίτερα μεταξύ των γειτονικών) προκειμένου αφενός να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη και αδιάλειπτη παροχή των δημόσιων αγαθών (υγεία, ενέργεια, παιδεία, νερό, μεταφορές κλπ) και αφετέρου να διασφαλιστούν οι τοπικές παραγωγικές διαδικασίες και να ενισχυθούν – αναπτυχθούν οι οικονομικές δραστηριότητες στην ευρύτερη περιοχής μας, για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των νησιωτικών κοινωνιών.

 

3) Την αναδιοργάνωση των δημοτικών υπηρεσιών, εντοπίζοντας στους ακόλουθους άξονες:

  • Την απαίτηση για ταχεία διαμόρφωση ενός λειτουργικού Οργανισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας (Ο.Ε.Υ.) του Δήμου, ο οποίος με την πρέπουσα στελέχωση (πλήρωση κενών) θα δύναται να αποδίδει το σκοπούμενο έργο προς όφελος του Δημότη.
  • Την ενσωμάτωση και την κατάλληλη στελέχωση στο Δημοτικό Ο.Ε.Υ. τμημάτων ή/και γραφείων που σήμερα είτε δεν υπάρχουν (λ.χ. Γραφείο Κίνησης Οχημάτων), είτε δεν έχουν προβλεφθεί (στο ΦΕΚ 2927 Β΄ 19-11-2013) και αναγκαιούν άμεσα για την κάλυψη υπηρεσιακών αναγκών όπως λ.χ. διαχείρισης φραγμάτων, επίβλεψης – παρακολούθησης λειτουργίας μονάδων αφαλάτωσης, διαχείρισης του Χώρου Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤ) και του εξοπλισμού ανακύκλωσης, λειτουργίας των Σταθμών Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων κ.λ.π.
  • Την στελεχιακή και τεχνολογική ενδυνάμωση των υπηρεσιών ώστε να ενισχυθούν οι δυνατότητες εκπόνησης μελετών, συγγραφής τεχνικών δελτίων – φακέλων για την άντληση χρηματοδότησης έργων, επίβλεψης ή/και εκτέλεσης δημοτικών έργων κ.λ.π, επιδιώκοντας να αυξηθεί ο βαθμός αυτονομίας που χαρακτηρίζει τη λειτουργία του Δήμου και να περιοριστεί η υποβάθμιση και απαξίωση των δημοτικών υπηρεσιών.
  • Την θεσμοθέτηση συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος και στόχων παραγωγής έργου ανά υπηρεσία, διεύθυνση και τμήμα, σύμφωνα με τις αποφάσεις και την ιεράρχηση που θα θέτει το Δημοτικό Συμβούλιο, την εφαρμογή της οποίας θα επιβλέπουν οι αρμόδιοι αντιδήμαρχοι.
  • Την απρόσκοπτη, από τις παρεμβάσεις των αιρετών, λειτουργία των Διευθύνσεων και Τμημάτων με σκοπό την παραγωγή του έργου που τους έχει ανατεθεί.
  • Την ενίσχυση της διαδραστικότητας και την εξασφάλιση αμεσότητας στην επαφή των Δημοτών με τις Δημοτικές Υπηρεσίες.
  • Την θεσμοθέτηση διαδικασίας ιεραρχικής ενημέρωσης των αρμοδίων αιρετών (αντιδημάρχων – δημάρχου) για αιτήματα των Δημοτών που δεν κατέστη δυνατόν να αντιμετωπιστούν  από τις Δημοτικές Υπηρεσίες.
  • Την θεσμοθέτηση – λειτουργία τηλεφωνικής γραμμής άμεσης εξυπηρέτησης (ενημέρωση για βλάβες, έκτακτα συμβάντα κ.λ.π.) των Δημοτών καθώς και Γραφείου Υποβολής Παραπόνων.  
  • Την υποχρέωση για έγκαιρη και αναλυτική πληροφόρηση των Δημοτών αναφορικά με την πορεία του συντελούμενου έργου κάθε δημοτικής υπηρεσίας καθώς και των αιτημάτων που έχουν υποβάλλει. Παρακολούθηση πορείας των αιτήσεων ηλεκτρονικά.
  • Την προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων των δημοτικών υπαλλήλων και την επίτευξη συνθηκών άνεσης και ασφάλειας στο εργασιακό τους περιβάλλον.
  • Την ανάπτυξη πνεύματος εμπιστοσύνης και συνεργασίας μεταξύ αιρετών και υπηρεσιακών παραγόντων και την απάλειψη του φοβικού στοιχείου στη νοοτροπία και στην εργασία των δημοτικών υπαλλήλων κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους.
  • Την παροχή κινήτρων και ευκαιριών στους δημοτικούς υπαλλήλους για επιμόρφωση και ανάπτυξη των προσωπικών τους δεξιοτήτων.
  • Τα Ανοιχτά Δεδομένα: Ο Δήμος θα δημιουργήσει και θα συντηρεί Πύλη Ανοιχτών Δεδομένων στην οποία θα δίνεται η δυνατότητα αναζήτησης πληροφοριών σχετικά με τις υποδομές, θέματα περιβάλλοντος, πολεοδομίας, χωροταξίας, τουρισμού, ενέργειας, αναψυχής κλπ του Δήμου. Στόχος είναι η βελτίωση του τρόπου λειτουργίας της διοίκησης, η ενίσχυση της διαφάνειας και της συμμετοχής των πολιτών, η προώθηση της έρευνας και της εκπαίδευσης.
  • Την εξυπηρέτηση Πολιτών χωρίς την φυσική τους παρουσία στο Δήμο: Ο Δήμος θα δημιουργήσει κατάλληλες ηλεκτρονικές πλατφόρμες ώστε να εξυπηρετούνται τα αιτήματά των πολιτών  χωρίς οι ίδιοι να χρειάζεται να μεταβούν στο Δημαρχιακό Μέγαρο.  Η υλοποίηση αυτού του έργου αποκτά υψηλή προτεραιότητα για εμάς, αφού κυρίως λόγω της νησιωτικότητας, η πρόσβαση των πολιτών στις υπηρεσίες είναι εξαιρετικά δυσχερής. Υπηρεσίες που είναι δυνατόν να προσφέρονται απομακρυσμένα είναι:
    • Το Ηλεκτρονικό πρωτόκολλο όπου ο κάθε πιστοποιημένος πολίτης θα μπορεί να αποστείλει ηλεκτρονικά τα αιτήματά του στον Δήμο
    • Η χρήση Ψηφιακών Υπογραφών από τους αιρετούς και τους υπαλλήλους του Δήμου που έχουν δικαίωμα υπογραφής  ώστε τα έγγραφα να αποστέλλονται ηλεκτρονικά στους πολίτες
    • Σύστημα online πληρωμών, ώστε οι πολίτες να μπορούν να αποπληρώνουν άμεσα τις υποχρεώσεις τους και να μην επιβαρύνονται με πρόστιμα λόγω καθυστέρησης πληρωμής.
    • Εξατομικευμένη ενημέρωση των πολιτών με χρήση ηλεκτρονικών μέσων.

ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Όλο το αναπτυξιακό πρόγραμμα της Δημοτικής Παράταξης Δύναμη Δημιουργίας για την επόμενη πενταετία, βασίζεται αφενός στη μέριμνα άμεσης καταγραφής και συντήρησης των υφιστάμενων υποδομών και δικτύων του Δήμου μας και αφετέρου σε δράσεις ενίσχυσής τους, με σκοπό αυτές να εξυπηρετούν τις αναπτυξιακές προοπτικές και στοχεύσεις μας στον πρωτογενή, το δευτερογενή και τον τριτογενή τομέα.

Η πλειονότητα των δράσεων που περιγράφονται αναλυτικά στις επί μέρους ενότητες του προγράμματός μας, χρήζουν ενεργειακής υποστήριξης. Ιδιαίτερα η μεταποίηση, από την ανάπτυξη της οποίας αποσκοπούμε να επιτύχουμε ανάδειξη και αξιοποίηση των τοπικών προϊόντων της πρωτογενούς παραγωγής, αλλά και οι μεταφορές, παράμετρος ιδιαίτερα σημαντική για την εξασφάλιση τουριστικού ρεύματος στα νησιά μας και τη διάχυση των επισκεπτών μας (αλλά και των προϊόντων μας) σε όλη τη νησιωτική μας επικράτεια, είναι τομείς που απαιτούν ενέργεια.

Συνάμα, η ενσυνείδητη προώθηση και ενδυνάμωση δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας αποτελεί πρακτικά μονόδρομο, καθώς πέραν της προφανούς περιστολής δαπανών και οικονομικών πόρων, συνεισφέρει σημαντικά στην ξεκάθαρη στόχευσή μας για πορεία της νησιωτικής μας κοινωνίας στο μέλλον με ένα ορθολογικό «περιβαλλοντικό αποτύπωμα». Με ορθολογικότερη κατανάλωση ενέργειας θα διασφαλιστεί η αειφορία των φυσικών μας πόρων και τα νησιά του Δήμου μας θα διατηρήσουν την περιβαλλοντική, οικοτοπική, παραγωγική και πολιτισμική φυσιογνωμία τους, παραμένοντας ένας ζηλευτός παράδεισος πρώτιστα για εμάς τους κατοίκους τους και ύστερα για τους επισκέπτες.

Για τους παραπάνω λόγους, η διαχείριση της ενέργειας σε τοπικό επίπεδο αποτελεί ξεχωριστή ενότητα στο πρόγραμμά μας, καθώς αδιαπραγμάτευτος στόχος της Παράταξής μας είναι η υποβολή και η υλοποίηση ορθολογικών πολιτικών βάσει των βιωτικών και αναπτυξιακών αναγκών της τοπικής κοινωνίας, με την ενεργό συμμετοχή των δημοτών.

Στο πλαίσιο αυτό η ενεργειακή πολιτική που θεωρούμε επιβεβλημένο να εφαρμοστεί την επόμενη πενταετία από το Δήμο μας, βασίζεται στους ακόλουθους άξονες:

  1. Αξιοποίηση του ευρωπαϊκού ενεργειακού forum “Σύμφωνο των Νησιών” στο οποίο συμμετέχει ήδη ο Δήμος μας και στόχευση στην κάλυψη των υποχρεώσεων που απορρέουν από αυτή τη συμμετοχή, ώστε να προκύψουν τα προσδοκώμενα οφέλη. Πιο συγκεκριμένα:
    • Ενδυνάμωση του ρόλου του Ενεργειακού Υπευθύνου του Δήμου με κατάλληλη αναμόρφωση του οργανογράμματος και ανάθεση αρμοδιοτήτων καταγραφής της κατάστασης και υποβολής σχετικών εισηγήσεων.
    • Χρήση των ενεργειακών εργαλείων που αναπτύχθηκαν και τήρηση μητρώου ενεργειακής κατανάλωσης (συμβατική ηλεκτρική ενέργεια, καύσιμα, άλλες μορφές) τόσο σε επίπεδο δημοτικών υποδομών όσο και σε επίπεδο Δήμου.
    • Εντοπισμός των πιο “ενεργοβόρων” δημοτικών υποδομών (διυλιστήρια νερού, αντλιοστάσια, μονάδες επεξεργασίας λυμάτων, αφαλατώσεις κ.α.) και αναλυτική καταγραφή της χρονικής διακύμανσης της ενεργειακής τους κατανάλωσης.
    • Περιοδική σύνταξη Σχεδίου Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια (Σ.Δ.Α.Ε.) σύμφωνα με την υποχρέωση του Συμφώνου, στο οποίο θα αποτυπώνονται οι εκτιμήσεις για την ενεργειακή κατανάλωση σε επίπεδο Δήμου και θα προτείνονται δράσεις εξοικονόμησης αλλά και παραγωγής ενέργειας από ήπιες μορφές, ώστε να εξασφαλίζεται η στόχευση για περιστολή του «ενεργειακού – περιβαλλοντικού αποτυπώματος».
  2. Στο πλαίσιο του προηγούμενου άξονα, θα πρέπει να ληφθεί άμεση μέριμνα για την ενεργειακή αποτίμηση όλων των Δημοτικών Κτιρίων και των λοιπών ακίνητων και κινητών υποδομών του. Ακολούθως θα συνταχθούν μελέτες – προτάσεις για την ενεργειακή τους αναβάθμιση, περιλαμβάνοντας σε αυτές πρωτίστως δράσεις εξοικονόμησης και δευτερευόντως υποδομές παραγωγής ενέργειας. Για την υλοποίηση των σκοπούμενων δράσεων θα γίνει εκμετάλλευση όλων των διαθέσιμων εγχώριων και ευρωπαϊκών πηγών χρηματοδότησης.

Πιο συγκεκριμένα, οι δράσεις που προτείνονται περιλαμβάνουν:

    • Ενεργειακή αξιολόγηση και έκδοση ενεργειακών πιστοποιητικών για όλα τα δημοτικά κτίρια (Κοινοτικά καταστήματα, σχολικά κτίρια, κτίρια ΒΙΟΚΑ κ.α.).
    • Σε όσα από τα δημοτικά κτίρια προκύψει αρνητικό ενεργειακό αποτύπωμα,  άμεση σύνταξη ενεργειακών μελετών για την ενσωμάτωση δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας (π.χ. αντικατάσταση κουφωμάτων, ενίσχυση μονώσεων, τοποθέτηση σκιάστρων, αντικατάσταση των πετρελαϊκών συστημάτων θέρμανσης με σαφώς αποδοτικότερα και οικονομικότερα όπως οι αντλίες θερμότητας κ.α.). Προτεραιότητα να δοθεί στα σχολικά κτίρια ώστε να εξασφαλίζονται συνθήκες θερμικής άνεσης στους μαθητές και το διδακτικό προσωπικό καθώς και στα κτίρια που στεγάζουν δημοτικές υπηρεσίες.
    • Εκπόνηση μελετών και υποβολή προτάσεων για ενσωμάτωση μονάδων παραγωγής από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) σε όσες από τις “ενεργοβόρες” δημοτικές υποδομές επιτρέπεται από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο (π.χ. Φ/Β και μικρές ανεμογεννήτριες στις μονάδες αφαλάτωσης των Μικρών Κυκλάδων, στα κτίρια ΒΙΟΚΑ του Δήμου, στα Δημοτικά Γυμναστήρια κ.α.), για την αντιστάθμιση τόσο του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος όσο και του κόστους λειτουργίας τους, που επιβαρύνει το Δημοτικό προϋπολογισμό. Άμεση πρόβλεψη ενσωμάτωσης τέτοιων συστημάτων στις μελέτες κάθε νέου συναφούς έργου.  
    • Μελέτη, προμήθεια και εγκατάσταση χωρητικών φίλτρων για την αντιστάθμιση της κατανάλωσης αέργου ισχύος σε όλα τα υφιστάμενα αντλιοστάσια (υδάτων και λυμάτων) για την περιστολή της ενεργειακής και οικονομικής σπατάλης σε αυτό τον τομέα. Άμεση πρόβλεψη τέτοιων συστημάτων στις μελέτες κάθε νέου συναφούς έργου.
    • Εκτίμηση της κατανάλωσης καυσίμων κίνησης των δημοτικών οχημάτων και μελέτη σε συνεργασία με το (προτεινόμενο προς ενσωμάτωση στον οργανισμό του Δήμου) Γραφείο Κίνησης, για τον ανασχεδιασμό των δρομολογίων με στόχο την περιστολή των δαπανών. Μακροπρόθεσμο στόχο μας αποτελεί η υποκατάσταση του πετρελαίου ως καυσίμου κίνησης με άλλα φιλικότερα προς το περιβάλλον καύσιμα και πρόνοια για μελλοντικές προμήθειες οχημάτων που θα βασίζονται στην ηλεκτροκίνηση (π.χ. υβριδικά μικρά λεωφορεία για τη Δημοτική Συγκοινωνία, ηλεκτρικά οχήματα για την Τεχνική Υπηρεσία κ.λ.π).
    • Πρόνοια για ενίσχυση της χρήσης ποδηλάτου ως μέσου υποκατάστασης των συμβατικών οχημάτων από τους Δημότες και τους επισκέπτες, ιδιαίτερα εντός της Χώρας της Νάξου, με την πιλοτική ένταξη ποδηλατοδρόμου και την προμήθεια συστήματος λήψης – απόθεσης ποδηλάτων από τους χρήστες του συστήματος. Μακροπρόθεσμος στόχος μας είναι η σταδιακή ανάπτυξη δικτύου ποδηλατοδρόμων στην επικράτεια του Δήμου και η ενημέρωση των πολιτών για τα οφέλη χρήσης του συγκεκριμένου μέσου, αποσκοπώντας παράλληλα στην αξιοποίηση των συγκεκριμένων υποδομών για την προσέλκυση εναλλακτικών τουριστών που επιθυμούν να γνωρίσουν τις ομορφιές της περιοχής που επισκέπτονται με τη χρήση ποδηλάτου.
  • Πρόνοια για εγκατάσταση μονάδων ελεγχόμενης (συνεχούς) και όχι ασύγχρονης ηλεκτροπαραγωγής Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (σταθμοί βιομάζας, γεωθερμία, ηλιοθερμία κ.λπ.) στα νησιά μας με τη συμμετοχή και του Δήμου σε αυτές. Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου άξονα προτείνεται ενδεικτικά (και ουχί περιοριστικά):
    • Εκμετάλλευση των ειδικών ρευμάτων στερεών ή και υγρών βιοαποδομήσιμων αποβλήτων που παράγονται από μονάδες του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα στο νησί, για ενεργειακή αξιοποίηση παράγοντας βιοαέριο και εδαφοβελτιωτικό. Μια τέτοια μονάδα αναερόβιας χώνευσης είναι δυνατόν να τροφοδοτείται με απόβλητα κτηνοτροφικών μονάδων (κοπριά), τυροκομείων (τσίρος – ορός λακτόζης), ελαιοτριβείων (κατσίγαρος), σφαγείων (μη επικίνδυνα ζωικά υπολείμματα), υπολείμματα ξυλουργείων (πριονίδι) κ.α, καλύπτοντας ουσιαστικά την νομοθετική υποχρέωση όλων των προαναφερόμενων μεταποιητικών μονάδων ή και εγκαταστάσεων του πρωτογενούς τομέα για αυτόνομη διαχείριση των αποβλήτων τους σε μία κεντρική μονάδα επεξεργασίας που θα παρέχει ο Δήμος. Μια τέτοια μονάδα θα μετατρέπει βιοαποδομήσιμα απόβλητα σε βιοαέριο, το οποίο θα οδηγείται σε μηχανή εσωτερικής καύσης για την παραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας σε συνεχή βάση. Η ηλεκτρική ενέργεια θα εγχέεται (πωλείται) στο δίκτυο διανομής του Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε,, ενώ η θερμότητα είναι δυνατόν να διοχετεύεται (και αυτή δυνάμενη να πωληθεί) με δίκτυο τηλεθέρμανσης σε γειτονικές της μονάδας χρήσεις (λ.χ. θερμοκήπια, θερμαινόμενοι χώροι σχολείων, κλειστά κολυμβητήρια, κ.λ.π.). Τέλος σημαντικό προϊόν της βιολογικής επεξεργασίας μιας τέτοιας μονάδας αποτελεί το εξαιρετικά σταθεροποιημένο εδαφοβελτιωτικό που προκύπτει, το οποίο θα διατίθεται στους γεωργούς για εφαρμογή στις καλλιέργειες. Η στόχευση μιας τέτοιας δράσης είναι προφανής. Θα παράγει έσοδα για το Δήμο από την πώληση της ηλεκτρικής ενέργειας στο δίκτυο, απαλλάσσοντας τους παραγωγούς αποβλήτων από την ανάγκη διαχείρισης αυτών (στηρίζοντας ουσιαστικά τη βιωσιμότητά τους) και επιστρέφοντας στους γεωργούς χρήσιμο υλικό για τη λίπανση των χωραφιών τους καθώς και θερμότητα όπου αυτή είναι αναγκαία.
    • Ενεργειακή αξιοποίηση στη συγκεκριμένη μονάδα πλήθους λοιπών δημοτικών αποβλήτων όπως κλαδέματα από τα δημοτικά άλση, φύκια και άλγη από τους καθαρισμούς παραλιών και ακτών, στερεά υπολείμματα από καταστήματα μαζικής εστίασης (αποφάγια), ιδιαίτερα σε περίπτωση που στο πρόγραμμα ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων που τελικά θα υιοθετηθεί, δεν περιλαμβάνεται η εγκατάσταση κεντρικής (ή κεντρικών) μονάδας επεξεργασίας του βιοαποδομήσιμου κλάσματος των αστικών στερεών αποβλήτων.
  • Ενίσχυση – προώθηση των δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας στον οικιακό και στον τριτογενή τομέα. O συγκεκριμένος άξονας αποσκοπεί στον περιορισμό της ζήτησης ενέργειας για την κάλυψη των αναγκών σε επίπεδο Δήμου και την εξοικονόμηση πόρων για τα νοικοκυριά και τις παραγωγικές οντότητες της περιοχής μας. Εντοπίζεται δε περισσότερο στους προαναφερόμενους τομείς, καθώς η μεταποίηση και ο πρωτογενής τομέας χαρακτηρίζονται από ενεργειακές ανάγκες που είναι περισσότερο “ανελαστικές”. Το σκοπούμενο αποτέλεσμα θα επιτευχθεί:
    • Με ενημέρωση των δημοτών και των επιχειρήσεων αναφορικά με τις διαθέσιμες τεχνικές δυνατότητες περιστολής στην κατανάλωση ενέργειας. Η ενημέρωση θα είναι πολύπλευρη και θα περιλαμβάνει πληροφορίες αναφορικά με:
      • τις προτεινόμενες παρεμβάσεις στα κτίρια και στον εμπλεκόμενο εξοπλισμό,
      • τις δυνατότητες ενσωμάτωσης των προτεινόμενων παρεμβάσεων σύμφωνα με τις ισχύουσες νομοθετικές προβλέψεις και τους τοπικούς (πολεοδομικούς ή και λοιπούς) περιορισμούς,
      • τα υφιστάμενα εργαλεία χρηματοδοτικής ενίσχυσης των προαναφερόμενων παρεμβάσεων και τις προϋποθέσεις ένταξης – χρήσης αυτών, και θα επιτελείται μέσω της ιστοσελίδας του Δήμου, ενημερωτικών φυλλαδίων αλλά και εκδηλώσεων που θα διοργανώνει περιοδικά ο Δήμος στα χωριά, στους συλλογικούς – επιχειρηματικούς φορείς, στα κέντρα πολιτισμού κ.α, αποκεντρώνοντας τα σημεία επαφής με τους Δημότες και τους επιχειρηματίες.
    • Με υποστήριξη των δημοτών και των επιχειρήσεων στην εφαρμογή – ενσωμάτωση τέτοιων δράσεων μέσω:
      • παροχής τεχνικής βοήθειας στους δημότες (και ιδιαίτερα στους ασθενέστερους οικονομικά) και τους επιχειρηματίες μέσω των υπηρεσιών του, για την συγκέντρωση δικαιολογητικών και την υποβολή των απαιτούμενων αιτήσεων,
      • ανάδειξης των πάροχων υπηρεσίας (μηχανικών κ.α) και των εμπορικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται τοπικά στους τομείς της μελέτης, προμήθειας, εγκατάστασης και κατασκευής των έργων που περιλαμβάνουν αυτές οι δράσεις, μέσω ειδικού μητρώου στο οποίο οι συμμετέχοντες θα δηλώνουν συμμετοχή εθελοντικά  και το οποίο θα αναρτάται στην ιστοσελίδα του Δήμου και θα κοινοποιείται με κάθε πρόσφορο τρόπο στους ενδιαφερόμενους (ενισχύοντας παράλληλα την τοπική οικονομία)
      • διεκδικήσεων σε Κεντρικό και Περιφερειακό Επίπεδο, για επέκταση υφιστάμενων χρηματοδοτικών προγραμμάτων ή και για σχεδιασμό νέων, ώστε αυτά αφενός να παρέχουν ουσιαστικά κίνητρα στους δικαιούχους της δικής μας κλιματικής ζώνης (νησιά Αιγαίου) και αφετέρου να εξειδικευτούν παρεμβάσεις δυνάμενες να εφαρμοστούν και σε παραδοσιακούς οικισμούς (που αποτελούν μεγάλο μέρος του οικιστικού δυναμικού των νησιών μας).
      • Ενίσχυση των δημοτών και των τοπικών παραγωγικών οντοτήτων για εγκατάσταση μικρών αποκεντρωμένων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής (ή και αυτοπαραγωγής), που συνολικά επιτυγχάνουν σημαντική μείωση της ζήτησης κεντρικά παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας και μοιράζουν τα οφέλη στην κοινωνία. Πιο συγκεκριμένα προτείνονται δράσεις:
        • Ενημέρωσης των Δημοτών, των επιχειρήσεων και των συλλογικών φορέων κάθε τομέα παραγωγής αναφορικά τις τρέχουσες νομοθετικές προβλέψεις και τους υφιστάμενους (πολεοδομικούς ή και λοιπούς) περιορισμούς. Η ενημέρωση θα υλοποιείται με τα μέσα που αναφέρθηκαν στον προηγούμενο άξονα.
        • Υποστήριξης των ενδιαφερομένων, με την παροχή τεχνικής βοήθειας και τη χρήση του προαναφερόμενου μητρώου τοπικών μελετητών, προμηθευτών και εγκαταστατών.
        • Σταδιακή προώθησης – στήριξης (ακόμα και με παροχή κινήτρων που θα συγκεκριμενοποιηθούν και θα αποφασιστούν από το Δ.Σ.) της ενεργειακής αυτονομίας των συνεταιρισμών και των παραγωγών των νησιών του Δήμου με χρήση μονάδων αυτοπαραγωγής από Α.Π.Ε. Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί σε “ενεργοβόρες χρήσεις”, όπως λ.χ. η άντληση νερού άρδευσης από γεωτρήσεις, αποσκοπώντας στον περιορισμό του κόστους παραγωγής.

Αναφορικά με την εξασφάλιση ενεργειακής επάρκειας για το μέλλον της νησιωτικής μας κοινωνίας, αλλά και τις σκοπούμενες ιδιωτικές ενεργειακές επενδύσεις στη Νάξο και τα γειτονικά Κυκλαδονήσια, η Κίνηση Δύναμη Δημιουργίας έχει έγκαιρα διατυπώσει σαφείς θέσεις. Αυτές συνοψίζονται ακολούθως:

  1. Η εκμετάλλευση του υψηλού αιολικού δυναμικού της περιοχής μέσω χερσαίων αιολικών σταθμών “λογικής κλίμακας” είναι αποδεκτή, αλλά αφορά σε θέσεις που θα προκύψουν από τον (προς επείγουσα ολοκλήρωση) χωροταξικό σχεδιασμό σε τοπικό επίπεδο (Νάξος και Μικρές Κυκλάδες) και σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μελέτης του περιφερειακού χωροταξικού σχεδιασμού ΑΠΕ που ανέθεσε η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (αναμένεται η παράδοσή της). Οι προθέσεις ιδιωτικών συμφερόντων για μαζική – άκριτη εκμετάλλευση του αιολικού δυναμικού της περιοχής με μοναδικό σκοπό τη μεγιστοποίηση του κέρδους και μοναδικό αντιστάθμισμα για τις τοπικές κοινωνίες το (νομοθετικά θεσμοθετημένο) 3% των καθαρών τους κερδών και τα οφέλη της πόντισης υποθαλάσσιου καλωδίου για τη μεταφορά της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας στην ηπειρωτική Ελλάδα, μας βρίσκουν αντίθετους. Έργα, των οποίων το «κυκλώπειο» μέγεθος απειλεί άμεσα τα τοπομορφολογικά χαρακτηριστικά των νησιών μας, αποδίδοντάς τους εικόνα βιομηχανικού τοπίου και αλλοιώνοντας ανεπανόρθωτα το φυσικό, το ανθρωπογενές περιβάλλον και τα πολιτιστικά χαρακτηριστικά τους που τα καθιστούν περιζήτητα ως τουριστικό προορισμό παγκοσμίως, δεν μπορεί να είναι αποδεκτά.
  2. Συνδρομή του Δήμου στις απαιτούμενες μελέτες εκμετάλλευσης του συνόλου του ενεργειακού δυναμικού των νησιών μας και ειδικά της Νάξου. Εξέταση της δυνατότητας συμμετοχής του Δήμου σε κοινοπρακτικά σχήματα ήπιας εκμετάλλευσης του ενεργειακού δυναμικού των νησιών μας, κατόπιν ευρύτατης κοινωνικής συναίνεσης, προς όφελος της νησιωτικής μας κοινωνίας και με σεβασμό στο φυσικό, ανθρωπογενές και πολιτισμικό περιβάλλον μας.

Διοχέτευση της τοπικά παραγόμενης ενέργειας μέσω κρατικού καλωδίου διασύνδεσης και εγρήγορση – κινητοποίηση της τοπικής κοινωνίας ώστε ο φορέας διαχείρισης του δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας να παραμείνει κρατικός. Οι συνέπειες της κρίσης, που ήδη ζούμε και στον πολυνησιακό δήμο μας, δεν αντιμετωπίζονται εκχωρώντας κρατικές υποχρεώσεις και υποδομές ζωτικής σημασίας για τις νησιωτικές μας κοινωνίες στην ”καλή θέληση ιδιωτών”. Η διαχείριση της ηλεκτρικής ενέργειας (και η συνεπακόλουθη τιμολόγηση αυτής) από ιδιώτες, νομοτελειακά θα επηρεάσει το κόστος της αγροτοκτηνοτροφικής παραγωγής και των τουριστικών υπηρεσιών ενώ παράλληλα θα δυσχεράνει την χωρίς διακρίσεις δυνατότητα ανάπτυξης μεταποιητικών δραστηριοτήτων στα νησιά μας. Καλούμε τους πολίτες-δημότες σε εγρήγορση ώστε όλοι μαζί, με το Δήμο “αιχμή του δόρατος”, να αποτρέψουμε πολιτικές και αποφάσεις, οι οποίες ενώ προπαγανδίζονται ως αναπτυξιακά επωφελείς, στην πραγματικότητα αλλοιώνουν τη φυσιογνωμία των νησιών μας και επιβάλλουν ένα μοντέλο «ανάπτυξης» που δεν αφουγκράζεται τις ανάγκες και τις στοχεύσεις της κοινωνίας.

ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Κοινή απαίτηση για την κοινωνία, αποτελεί η παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας μας. Όμως αυτή η πολυπόθητη ανασυγκρότηση, σχετίζεται άμεσα με τον χωροταξικό σχεδιασμό σε υπερτοπικό μα κυρίως σε τοπικό (δημοτικό) επίπεδο. Οι λόγοι είναι πολλοί.

Κατ’ αρχή όλες οι προσπάθειες των τελευταίων 40 χρόνων να διατυπωθεί ένα στοιχειώδες χωροταξικό σχέδιο, με τη συμμετοχή των πολιτών, εγκαταλείφτηκαν ή και πολεμήθηκαν από τις τοπικές αρχές, μερικώς λόγω της άγνοιας της αναγκαιότητάς του ως εργαλείο σχεδιασμού και ανάπτυξης, αλλά κυρίως επειδή η ύπαρξή του θα απέκλειε δυνατότητες διαπλοκής με ατομικά ή και ομαδικά μικρο-συμφέροντα.

Η σύνταξη ενός χωροταξικού σχεδίου για την περιοχή του Δήμου, πρέπει να είναι η πρώτη μας προτεραιότητα στην προσπάθεια ανασυγκρότησής του και στο επίκεντρο κάθε αντιπαράθεσης – συζήτησης, ακόμα κι αν οι περισσότεροι από μας δεν έχουμε συνειδητοποιήσει τη σημασία της. Η χωροταξία έχει άμεση σχέση με την ανάπτυξη, όποια μορφή και αν έχει αυτή η ανάπτυξη που επιθυμούμε, προσδοκούμε και επιδιώκουμε σαν κοινωνία σε τοπικό επίπεδο. To “Τι”, το “Πώς” και το “Που” θα γίνει κάτι στον τόπο μας, πρέπει να προκύψει από συζητήσεις που θα γίνουν εδώ, στη Νάξο και τις Μικρές Κυκλάδες και όχι στα γραφεία κάποιων “σοφών” ή από την κεντρική εξουσία.

 

  1. Τι είναι χωροταξικός σχεδιασμός; Τι είναι χωροταξία;

Ο όρος Χωροταξία καθιερώθηκε στην Ελλάδα από τον Κων. Α. Δοξιάδη, μεταφράζοντας αντίστοιχους από τα γερμανικά (Raumordnung και Landesplanung). Διατυπώθηκε ο όρος Χωροταξία και όχι Χωρονομία που μια άλλη ομάδα προσπαθούσε να προβάλει, με την ηθελημένη διπλή σημασία του: “φέρνω τάξη στο χώρο” που σήμαινε βέβαια, χώρο κάθε κλίμακας και επίσης “φέρνω τάξη στη χώρα”{ δηλαδή εθνικό προγραμματισμό. Πρόκειται για την ακριβή μετάφραση του γερμανικού Raumordnung = χώρου-τάξη με μερική υπόμνηση του όρου Landesplanung = χώρας-σχεδιασμός.

Για να αποφύγουμε την μυθοποίηση του όρου, πρέπει να σημειώσουμε ότι κοιτώντας στο παρελθόν, “οι μεγάλες εποχές της χωροταξίας δημιουργήθηκαν από μη πολεοδόμους”. Στην αρχαία Ελλάδα ήταν ο Ιππόδαμος που δημιούργησε πολλές πόλεις και (σύμφωνα με τον Αριστοτέλη) εφηύρε τον τρόπο οικοδόμησής τους. Ο Ιππόδαμος ήταν νομικός και κοινωνιολόγος. Αργότερα ο Μ. Αλέξανδρος, που δημιούργησε ένα μεγάλο αριθμό πόλεων και ένα νέο πρότυπο ζωής, συνοδευόταν από έναν γεωγράφο που αποφάσιζε για τη δημιουργία και το σχεδιασμό των πόλεων. Στη Ρωμαϊκή Εποχή, υπήρχαν οι μηχανικοί του στρατού, οι οποίοι ανελάμβαναν την οικοδόμηση των πόλεων. Αργότερα στο Μεσαίωνα και στη συνέχεια στην Αναγέννηση, έρχονται στο προσκήνιο και πάλι οι ειδικοί στα στρατιωτικά ζητήματα. Οχυρωματικά έργα και σχέδια πόλεων αποφασίζονται από στρατιωτικούς. Στην Αναγέννηση συναντάμε μέχρι και ζωγράφους και γλύπτες που συμμετέχουν στο σχηματισμό των πόλεων. Στην περιοχή του Αιγαίου κατά την περίοδο από τον 17ο αιώνα και μετά, ζητήματα χωροταξίας και πολεοδομίας διαχειρίστηκαν κυρίως οι κατά τόπους νησιωτικές κοινοτικές αρχές, ρυθμίζοντας θέματα υγιεινής διαβίωσης εντός των οικιστικών συνόλων και προστατεύοντας κοινόχρηστους πόρους εντός και εκτός πόλεων.

 

  1. Τι εννοούμε εμείς με τον όρο Ανάπτυξη;

Σίγουρα για μας στη  Δύναμη Δημιουργίας, η έννοια της ανάπτυξης δεν ταυτίζεται με τη επιτακτικής σημασίας (με κάθε τρόπο) δημιουργία οικονομικού πλεονάσματος, στα πλαίσια υλοποίησης του προϋπολογισμού του Δήμου.

Αντίθετα σημαίνει απόλυτη κάλυψη των ανθρώπινων αναγκών των συμπολιτών μας, και όσων επισκέπτονται τα νησιά του Δήμου μας για προσωρινή η παρατεταμένη διαμονή. Κάλυψη ανθρώπινων αναγκών σημαίνει δημιουργία συνθηκών αξιοπρεπούς διαβίωσης, δηλαδή διασφάλιση μόνιμης εργασίας, μόνιμης και ιδιόκτητης κατοικίας, δωρεάν παροχής υπηρεσιών υγείας, παιδείας και πολιτισμού, ύπαρξη ελεύθερου χρόνου, δυνατοτήτων προγραμματισμού και πραγμάτωσης προσωπικών επιλογών, χωρίς εξαρτήσεις και υποταγές σε πολιτικά κέντρα.

Ανάπτυξη για ‘μας είναι η δυνατότητα αξιοποίησης των φυσικών πόρων του τόπου μας προς όφελος του συνόλου της κοινωνίας των νησιών μας, χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς, με απόλυτο σεβασμό στο φυσικό, ανθρωπογενές, οικιστικό και πολιτισμικό περιβάλλον, στα πλαίσια της αειφορίας, σε βαθμό δηλαδή που δεν θα απειλούνται ή καταστρέφονται οι δυνατότητες αναπαραγωγής ή διατήρησης αυτών των πόρων, και επιμένουμε, αξιοποίηση μόνο για την κάλυψη των αναγκών μας.

Ανάπτυξη είναι η κατασκευή έργων και υποδομών για τις ανάγκες μας, στην κλίμακα και στα όρια της φέρουσας ικανότητας των νησιών μας.

Ανάπτυξη είναι έργα για την ορθολογική διαχείριση των φυσικών και πολιτισμικών μας πόρων, έργα για τις μετακινήσεις και την επικοινωνία των συμπολιτών μας, έργα για την παιδεία, την υγεία τον αθλητισμό, έργα για τη δημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερού μας χρόνου.

 

  1. Υφιστάμενη κατάσταση στο Δήμο

Η διάχυση της αστικής και παραθεριστικής δόμησης και της ανάπτυξης δραστηριοτήτων τριτογενούς χαρακτήρα στα νησιά του Δήμου μας και ιδιαίτερα στην παράκτια ζώνη της ΝοτιοΔυτική Νάξου, έχει πλέον επιφέρει μια ανεπανόρθωτη μορφολογική αλλοίωση των χαρακτηριστικών του τόπου.

Ζητήματα σχετιζόμενα με τον περιβαλλοντικό και κοινωνικό χώρο, οξύνθηκαν κυρίως από τη συνεχώς αυξανόμενη σημασία των παραθεριστικών και τουριστικών δραστηριοτήτων στην περιοχή. Ο τουρισμός έχει αναμφισβήτητα συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη του νησιού έστω και ανισόρροπα, όμως την ίδια στιγμή, και σε ότι αφορά τους φυσικούς και πολιτισμικούς πόρους, η επιρροή του είχε δραματικά αποτελέσματα στη καταπόνηση των φυσικών οικοσυστημάτων και στην αλλοίωσή τους. Αυτό συνέβη κυρίως λόγω της έλλειψης πρότερης πρόνοιας/σχεδιασμού και υλοποίησης τεχνικών υποδομών για την υποστήριξη των προς εγκατάσταση χρήσεων στην περιοχή και δευτερευόντως εξαιτίας της “αναγκαιότητας” για αποσπασματική και κατεπείγουσα υλοποίηση των υποδομών αυτών για την υποστήριξη δραστηριοτήτων που εν τω μεταξύ υπερσυγκεντρώθηκαν ραγδαία στο συγκεκριμένο χώρο.

Τα προβλήματα που σχετίζονται με τον περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό χώρο, δηλαδή τα προβλήματα χωροταξικού σχεδιασμού, μπορούν κατ’ αρχή να καταταγούν σε δύο κατηγορίες: σε αυτά που ανακύπτουν λόγω ανυπαρξίας σχεδιασμού και στα  προβλήματα που προκύπτουν από κακό – λανθασμένο σχεδιασμό. Mia σύνοψη των θεσμικών παρεμβάσεων που θα μπορούσαν να “βάλουν τάξη στο χώρο” είναι οι εξής:

  • Στα πλαίσια της Επιχείρησης Πολεοδομικής Ανασυγκρότησης (Ε.Π.Α.) του 1983 (Α. Τρίτσης), το 1986 εγκρίθηκε και δημοσιεύτηκε το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (Γ.Π.Σ.) για την πόλη της Νάξου και το 1988 Προεδρικό Διάταγμα Ζωνών Οικιστικού Ελέγχου (Ζ.Ο.Ε.) που ρύθμιζε στοιχειωδώς χρήσεις γης στον ευρύτερο περιαστικό της χώρο, μέχρι την περιοχή του “Ορκού”. Το υπόλοιπο νησί αφέθηκε κυριολεκτικά στην τύχη του. Η πολεοδόμηση της πόλης, αυτό δηλαδή για το οποίο ξεκίνησε η Ε.Π.Α, ξεχάστηκε.
  • Την ίδια περίοδο θεσπίστηκαν με αποφάσεις του Νομάρχη όρια για τους περισσότερους οικισμούς του Νησιού με τις εντελώς απαραίτητες, πολεοδομικές ρυθμίσεις. Ήταν ρυθμίσεις για την προστασία και την ανάδειξη των αξιόλογων χαρακτηριστικών που διέθεταν ως αρχιτεκτονικά σύνολα, πολλές φορές και ως μνημεία. Πόσο βοήθησαν αυτές οι ρυθμίσεις στην ανάδειξη και την προστασία αυτών των οικισμών; Μάλλον καθόλου. Αντί για την ανάδειξη και την προστασία τους, σήμερα αδυνατούμε να τους αναγνωρίσουμε, αφού η άναρχη “ανάπτυξη” ορισμένων αλλά και η εγκατάλειψη άλλων αλλοίωσαν εντελώς τα χαρακτηριστικά που διέθεταν μέχρι τη δεκαετία του 1980.
  • Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, μια σοβαρή προσπάθεια ρύθμισης χωροταξικών θεμάτων στην κατεύθυνση μιας αειφόρου διαχείρισης των αγροτικών και παράκτιων περιοχών, η περίφημη Ειδική Χωροταξική Μελέτη (Ε.Χ.Μ.) σε επίπεδο νησιού, διακόπηκε βίαια (όπως και η Ε.Π.Α.). Η τότε πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.), φοβούμενη να αναλάβει το ενδεχόμενο πολιτικό κόστος από τη θεσμοθέτηση μέτρων και περιοριστικών όρων, αρνήθηκε να συμπεριλάβει στο Προεδρικό Διάταγμα (Π.Δ.) θεσμοθέτησής της, παρατηρήσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ). Αυτή η αρνητική στάση της ηγεσίας του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε στηρίχτηκε σε παρεμβάσεις –παραστάσεις των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) της Νάξου και ιδιαίτερα του Δήμου Νάξου στην κατεύθυνση της μη αποδοχής των προαναφερόμενων παρατηρήσεων του ΣτΕ. Παρά τις μικροελλείψεις και αδυναμίες της, η Ε.Χ.Μ θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πλαίσιο προστασίας της φυσιογνωμίας του νησιού, ώστε σήμερα 20 χρόνια μετά την εκπόνησή της να είχαμε την ευχέρεια μιας απλής αναθεώρησής της αντί να ξεκινάμε από την αρχή.
  • Να αναφέρουμε εδώ ότι στις αρχές του 2000, ενδιάμεσες αναθέσεις που περιελάμβαναν σύνταξη Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π στο πρώτο και κτηματολογίου με πολεοδομική μελέτη στο δεύτερο, πριν την ολοκλήρωση του γενικού πολεοδομικού, πάγωσαν. Οι συμβάσεις λύθηκαν και το μόνο που έμεινε είναι η ακριβοπληρωμένη ταχυμετρική αποτύπωση χιλιάδων στρεμμάτων του οικισμού της Χώρας και των περιαστικών περιοχών της, οι υποσχέσεις δηλαδή των εντάξεων, αποτύπωση που στο μεταξύ έχει καταστεί ανεπίκαιρη.
  • Κατόπιν της Καποδιστριακής διοικητικής διαίρεσης του νησιού, σήμερα “ευρίσκεται σε εξέλιξη” για τον τέως Δήμο Νάξου, η σύνταξη νέου Γ.Π.Σ και Σχεδίου Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.). Τη β1’ Φάση της συγκεκριμένης μελέτης αρνήθηκαν με αποφάσεις τους και τα δυο προηγούμενα Δημοτικά Συμβούλια να αποδεχτούν. Προσφάτως παρελήφθη από το Δήμο Νάξου & Μικρών Κυκλάδων υπόμνημα του μελετητή επί των παρατηρήσεων που είχε υποβάλει επί της β1 φάσης της μελέτης ο Σύλλογος Μηχανικών Νάξου και η κατάσταση έχει κυριολεκτικά πολυκαιρίσει. Παράλληλα προχώρησε αυτόνομα η σύνταξη νέου Γ.Π.Σ – Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π από το πανεπιστήμιο Αιγαίου για τον πρώην Δήμο Δρυμαλίας (έχει παραληφθεί η Α φάση) καθώς και αντίστοιχες μελέτες για τη Δονούσα (έχει εγκριθεί η μελέτη και αναμένεται η έκδοση Φ.Ε.Κ) και το Κουφονήσι. Καθίσταται σαφές ότι με την Καποδιστριακή κατάτμηση της Νάξου σε 2 “μεγάλους” Δήμους και την αυτόνομη αντιμετώπιση του χωροταξικού σχεδιασμού σε αυτούς, η πρόβλεψη για Ε.Χ.Μ που θα παρείχε όρους προστασίας για ολόκληρο το νησί, μετατράπηκε σε ένα μακρινό όνειρο ή μια ακόμα ευκαιρία που χάθηκε. Με αυτή την αποσπασματική αντιμετώπιση δεν είναι δυνατόν να διασφαλιστεί απολύτως “η προστασία της φυσικής και πολιτιστικής ιδιαιτερότητας κάθε νησιού ξεχωριστά και του δήμου στο σύνολό του, και να αποτελέσει τον πυρήνα ενός ολοκληρωμένου Νησιώτικου σχεδιασμού”. Απαιτείται, και έτσι θα διεκδικήσουμε να υλοποιηθεί, ενιαία αντιμετώπιση του χωροταξικού σχεδιασμού σε επίπεδο νησιών και Δήμου.

 

  1. Γιατί χρειάζεται σχεδιασμός (πολιτικά και πρακτικά)

Προκύπτει λοιπόν αβίαστα από τα παραπάνω, ότι ένας, τουλάχιστον στοιχειώδης σχεδιασμός είναι άκρως απαραίτητος, προκειμένου:

  • να καλυφτούν οι ανθρώπινες ανάγκες ορθολογικά και επαρκώς,
  • να αξιοποιηθούν και προστατευτούν οι φυσικοί πόροι του τόπου μας, επίσης ορθολογικά,
  • να κατασκευαστούν έγκαιρα και συντονισμένα τα απαραίτητα έργα υποδομών, χωρίς να αλληλεπικαλύπτονται ή αλληλοϋπονομεύονται,
  • να αποκλειστεί η πολιτική εκμετάλλευση και η ανάπτυξη σχέσεων διαπλοκής με την τοπική και κεντρική εξουσία (οικόπεδα εντός ή εκτός, διανοίξεις οδών αμφίβολης νομιμότητας για την επίτευξη πρόσβασης, έργα ύδρευσης που αν και λογίζονται δημοτικά πληρώνονται και εκτελούνται από ιδιώτες, επεκτάσεις δικτύων ηλεκτροφωτισμού κατόπιν πιέσεων κ.λ.π.).

 

Τα προβλήματα λόγω έλλειψης χωροταξικού σχεδιασμού ή και κακού σχεδιασμού είναι άπειρα. Βρίσκονται παντού γύρω μας. Όταν κατασκευάστηκε το αεροδρόμιο μας δεν υπήρξε πρόνοια δέσμευσης επαρκούς τμήματος για ανάγκη μελλοντικής επέκτασης. Ο Κινίδαρος, το Κουρουνοχώρι και άλλοι οικισμοί υποφέρουν από τη διέλευση φορτηγών που μεταφέρουν μάρμαρα και λοιπά υλικά εξόρυξης μέσα από το συνεκτικό τους τμήμα. Δίπλα σε ένα βουστάσιο ή μια κτηνοτροφική μονάδα ή γεωργική αποθήκη στη θεσμοθετημένη ΖΟΕ “1δ”(περιλαμβάνει γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας στο Λιβάδι), ξεφυτρώνει νόμιμα μία βίλα. Από την προφανή σύγκρουση χρήσεων γης ποιος θα βγει κερδισμένος;

Αν υπήρχε όμως ένα χωροταξικό σχέδιο για το νησί μας;

Θα γνωρίζαμε την οικιστική ζήτηση και τις προβλεπόμενες μελλοντικές επεκτάσεις και θα σχεδιάζαμε ορθολογικά το πλήθος των απαιτούμενων ΒΙΟΚΑ, τις θέσεις τους και την όδευση των συλλεκτήριων αγωγών σε αυτούς με κατάλληλο χρονοπρογραμματισμό και δυνατότητα εξεύρεσης των απαιτούμενων πιστώσεων. Σε όσους ΒΙΟΚΑ γειτνιάζουν με αξιοποιήσιμες γεωργικές εκτάσεις θα προβλέπαμε εξ αρχής τα κατάλληλα στάδια επεξεργασίας των αστικών λυμάτων, ώστε τα επεξεργασμένα λύματα να μπορούν να διατεθούν για εμπλουτισμό υπόγειων υδροφορέων ή για άρδευση, ενισχύοντας τους γεωργούς. Η λυματολάσπη συνδυαζόμενη με το οργανικό κλάσμα των στερεών αποβλήτων και άλλα ειδικά ρεύματα βιοαποδομήσιμων αποβλήτων θα οδηγείτω σε μια αδειοδοτημένη μονάδα προς ενεργειακή αξιοποίηση και θα κατέληγε ως εδαφοβελτιωτικό για τη στήριξη της αγροτικής παραγωγής και το κυριότερο, μεγάλες περιοχές του νησιού θα μπορούσαν να αποδοθούν καθαρές στους πολίτες, για κάθε είδους αξιοποίηση. Με καθορισμένες λατομικές ζώνες και οδικό δίκτυο εξυπηρέτησης αυτών, οι οικισμοί δεν θα υπέφεραν από τον κυκλοφοριακό φόρτο και το θόρυβο βαρέων οχημάτων. Θα αποφεύγαμε τις χρονοβόρες και αντιπαραγωγικές συγκρούσεις χρήσεων γης. Και θα απολαμβάναμε πολλά πολλά άλλα πλεονεκτήματα…

  1. Τι κάνουμε εμείς – Οι προτάσεις μας:

Αναγνωρίζοντας ως αξίωμα την αναγκαιότητα ύπαρξης χωροταξικού σχεδιασμού, προτείνουμε άμεσες, βραχυχρόνιες και μακροχρόνιες δράσεις. Πιο συγκεκριμένα:

  • Ολοκληρώνουμε άμεσα τα σε εξέλιξη επιμέρους Χωροταξικά Σχέδια (τα 2 της Νάξου και των νησιών των Μικρών Κυκλάδων) σε επίπεδο Δήμου, εντάσσοντας σε αυτό τον σχεδιασμό έργα και δραστηριότητες για:
  1. Τον πρωτογενή τομέα με καθορισμό λατομικών ζωνών, με ταυτοποίηση γεωργικών γαιών υψηλής μέσης και απλής προτεραιότητας, με καθορισμό αλιευτικών ζωνών και κατασκευές ιχθυοσκάλων, με μεταποίηση προϊόντων κάθε τομέα.
  2. Το δευτερογενή τομέα καθορίζοντας βιομηχανικές – βιοτεχνικές ζώνες με χωρικό εντοπισμό ανάλογα με τις παραγωγικές δυνατότητες και τις ανάγκες μεταφορών.
  3. Τον τριτογενή τομέα οργανώνοντας υπηρεσίες για την πόλη, τα χωριά, την ύπαιθρο, τον τουρισμό με τις ειδικές μορφές του και λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες σχεδιασμού και δράσεων συσχέτισης όλων των παραπάνω.
  • Στα πλαίσια αυτού του σχεδιασμού θα δοθεί η δυνατότητα να διευθετηθούν ζητήματα χωροθέτησης και τελικά να προγραμματιστούν, να μελετηθούν και να εκτελεστούν έργα υποδομής για: την ενέργεια, τις μεταφορές (λιμάνι – αεροδρόμιο, οδικό δίκτυο), τις ακτοπλοϊκές γραμμές στις Κυκλάδες και στο κεντρικό Αιγαίο, τη διαχείριση των υδατικών πόρων, τη διαχείριση των λυμάτων και των απορριμμάτων, τις επικοινωνίες, καθώς και δράσεις για την ανάδειξη και προστασία της πολιτισμικής μας κληρονομιάς.
  • Ακολούθως προχωράμε σε άμεση πολεοδόμηση όλων των οικισμών του δήμου μετά τις αναοριοθετήσεις τους στα πλαίσια του Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π και σε ανάδειξη του κυκλαδίτικου χαρακτήρα τους, με την ολοκλήρωση του γενικού πολεοδομικού. Οικιστικές ανάγκες έχουν αναγνωριστεί ότι υπάρχουν από τους μελετητές “Τσεκούρας και συνεργάτες” στην α’ και β’ φάση της μελέτης τους (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.), όμως ο κυκλαδίτικος χαρακτήρας των οικιστικών μας συνόλων συμμετέχει συμπαντικά στη διαμόρφωση της συνολικής εμπειρίας του επισκέπτη, δηλαδή στη διαμόρφωση του λεγόμενου “τοπικού τουριστικού προϊόντος” ή του “τοπικού τουριστικού πλεονεκτήματος”.
  • Στο πλαίσιο αυτής της μελέτης θα καθοριστούν και στη συνέχεια θα θεσμοθετηθούν οι φορείς διαχείρισης όλων των φυσικών, οικιστικών και πολιτισμικών πόρων του δήμου, όπως και οι τρόποι χρηματοδότησης όλων δράσεων.
  • Τέλος, στα πλαίσια του χωροταξικού σχεδιασμού θα πρέπει να γίνει σαφής πρόβλεψη χωροθέτησης εγκαταστάσεων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, πάντοτε βάσει των τοπογεωγραφικών ιδιαιτεροτήτων του νησιωτικού Δήμου μας και με γνώμονα τις ανάγκες των πολιτών. Προς αυτήν την κατεύθυνση, ο Δήμος θα πρέπει να συνδράμει με στοιχεία και να πιέσει για την ολοκλήρωση της Μελέτης  Εξειδίκευσης του Ειδικού Χωροταξικού Σχεδίου των Α.Π.Ε για τις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα, που τελεί υπό εκπόνηση από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας μετά από ανάθεση της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.  Ακολούθως, ο Δήμος σε συνεργασία με τους λοιπούς Δήμους των Κυκλάδων και των Δωδεκανήσων υπό την σκέπη της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, θα πρέπει να διεκδικήσουν κεντρικά τη θεσμοθέτηση και την εφαρμογή του για την εγκατάσταση μονάδων Α.Π.Ε στη γεωγραφική μας περιφέρεια.  
  1. Πως θα χρησιμοποιούμε τη χωροταξία ως μοχλό ανάπτυξης:

Από τη στιγμή που η αναγκαιότητα εφαρμογής του σχεδίου έχει γίνει κατανοητή από το σύνολο της κοινωνίας των νησιών μας, αυτό θα διαμορφωθεί με την ενεργή συμμετοχή των δημοτών και θα θεσμοθετηθεί. Η εφαρμογή του θα πρέπει να ελέγχεται και θα αναθεωρείται από την ίδια την κοινωνία με τους φορείς της. Η πολιτική παρέμβαση θα έχει νόημα μόνο για την εξασφάλιση οικονομικών πόρων από την κεντρική εξουσία. Η χρηματοδότηση της υλοποίησης θα εξασφαλιστεί από τον εξορθολογισμό των δαπανών σε τοπικό επίπεδο, από τις πάγιες χρηματοδοτήσεις της κεντρικής διοίκησης, από τομεακά προγράμματα των υπουργείων και από την επιχειρηματική δραστηριότητα φορέων διαχείρισης των τοπικών φυσικών και πολιτισμικών μας πόρων. Σε έναν Δήμο που οι δημότες θα ευημερούν, ο ίδιος θα είναι σε θέση να διασφαλίζει μια αέναη αναβάθμιση της ποιότητας της ζωής τους.